Аўтар: Tamara Bołdak-Janowska

BeJot: Porozmawiajmy o świętości. Co jest u człowieka święte? Tyle się mówi o świętości życia i robi się wojny. Pospolitego mordercę uwolnić od kary śmierci to tak, to przecież to nasz cywilizowany czyn, i robi się wojny? Tyle słów o pokoju w chrześcijaństwie, błagamy Boga…

Nadajeło hawaryć pra niszto. Prajszła maja biełaruskaść. Jana niszto. Chaj nichto ni każa, szto jana trywaja. Trywaja dzieś ǔ jakichś kutkach. Kutki heta kutki. Tam ciemra. Jich mało chto baczyć. I los zmianiajacca u niszto. O jedenastej w nocy ktoś nam podpalił piętro. Płonęły opony…

– Gdie wasz otiec? – Mat’ zdies’ rabotajet, otiec ostałsa, wojujet możet byt’, i niczego o niom nie znajem. – Zdies’ choroszo? – Da, zdies’ nie strielajut i tolko potomu choroszo. – Tolko potomu? – Da, a eto mało? Eto mnogo, eto wsio dla żyzni….

W przychodni piękna Białorusinka, błękitne oczy, jasne jak u mojej matki – tak jasne, że jak wycięte z najpogodniejszego nieba. Adkul wy? Z Grodna. Daǔno uże ǔ Polszczy żywu. – Dziakuj za dobruju maładuju ruku, lahczej było iści. Biełaruskija błakitnyja woczy i biełaruskija wałasy –…

Nie po to surrealiści czerpali ze swobody snów, żeby oznajmić, że nic nie znaczą. Znaczą, bo są częścią życia, nie ma w nich żadnej cenzury.  Bezpiecznie jest pisać jak w 19 wieku. Wstał, siadł, coś zjadł, poszedł, przyszedł. Zmęczyłam „Empuzjon” naszej Noblistki. Ten sam styl,…

Przysiada się do mnie Ukrainka. Pyta, czy nie potrzebuję sprzątania w domu. Rozmawiamy po rosyjsku. Mówi, że bardzo dobrze mówię po rosyjsku. Mnie nie nado, u mienia kwartira, a nie balszoj dom, i dienieg niet, maleńkaja piensija. No dajtie kantakt, ja spraszu u znakomych, możet…

W autobusie: nie poznaję koleżanki ze studiów. – Poznajesz mnie, Tamara? – Nie. To ja, Wanda J. – Wanda! Siwowłosa malutka. – Mąż w szpitalu. – Co mu jest? – Wszystko. – Jak to wszystko? – Pierwszy zawał, udar, drugi zawał, udar. Nie przeżyje. Przepraszam,…

Zagaduję w galerii handlowej młodą kobietę w kolejce do kasy: Wy adkuda? – Iż Charkowa. – Tam straszno? – Strelajut, strelali, i ja ujechała. O nic więcej nie pytam. Ludzie wygnani z domu – to wystarczający widok, zatrważający, załamujący. Przy kobiecie dwójka małych dzieci, jedno…

Dilthey: „Sztuka i filozofia najmniej łączą jednostki ze sobą, funkcja bowiem, która pełni artysta czy filozof, nie jest obciążona żadną życiową zależnością”. Tak, to jest wolność i waga światowa. Dilthey zarazem zauważył wiele lat temu, i tak samo Kartezjusz, że dyskusję, namysł, istotną rozmowę zaczyna…

Sądzę, że z form prozatorskich jedynie zapiski, dzienniki, jeszcze mają sens. Może też baśnie. Krótkie i o rzeczywistości. Trudno tu o manipulację, bo jedno i drugie musi zawierać prawdę życia, musi być szczere. Jak poezja. Nie ma mowy o autocenzurze. Oczywiście cenzura może zadziałać z…