Pośle taho, jak letam 1944 r. Krasnaja Armia prahnała ad nas hitleraŭcaŭ, z zaniatych viosak na front brali maładych mużczyn. Tak mabilizavali miż inszym Kola K. z Sannikoŭ – apuściełaj cipier vioski pad Krynkami, pamiż Kruszynianami i Szaciłami. Jon naradziŭso ŭ 1916 r. Za polskim…

Za Niemcam vielmi pastradała padsakolskaja vioska Viarchles, jakaja ŭ Szdziałaŭskaj hminie. U hetaj rubrycy była ŭże havorka, jak jaje życialej muczyli szucmany. Byŭ u joj pastarunak nimieckaj żandarmerii. Hitleraŭcy pilnavali svaich paradkaŭ u vakolicy i z nikim nie cackalisa. Chvaciło, szto chtości nie adstaviŭ należnaho…

Pasiarod 20-cioch szucmanaŭ, jakija na paczatku nimieckaj akupacji służyli na pastarunku żandarmerii ŭ Krynkach, było czatyroch Petelskich, katolikaŭ z Kruszynianaŭ. Śled pa ich zachawaŭso ŭ dakumantach śledztwa, zawiedzienaha uboŭcami dziesiać let pa wajnie. Życiel Krynak, szawiec Szutkiewicz (abrablaŭ jon jaszcze 3,5 ha ziamli), jaki tedy…

Za Niemca na pastarunku żandarmerii ŭ Krynkach na paczatku służyło dwaccacioch palicjantaŭ. Pad kaniec akupacji było ich tolko waśmioch, bo niekatorych pierakinuli na front. Kromie Niemcaŭ służyli tam toża polskija szucmany (jak Polnische Hilfsdieust). Byli jany i ŭ Sonderkomando – da specyjalnych paruczenniaŭ. Tolko ŭ…

Za Niemca wielmi niŭdziacznym było być sołtysam wioski. Naznaczali ich akupanty, kab życielam pieradawali ŭsiakija zahady nimieckaj administracji i Gestapa. Sałtyse byli asabisto adkaznyja za wykonwannie hetych kamandaŭ. Pieradusim mieli abawiazak dapilnawać, kab haspadare addawali Niemcam nałożanyja na ich kantyhienty zboża, miasa ci małaka i…

Szkoła ŭ Haradku ad 20 wieraśnia 1970 r. maje imia bratoŭ partyzantaŭ Michała i Alaksandra Chrenoŭskich z niedalokaha Dzierniakowa. Jak maładych jaszcze kawaleraŭ zastrelili ich Niemcy padczas abławaŭ u tutejszych lasach. Dla miascowych życielej stalisa jany hierojami. Na staroncy szkoły ŭ Internecie pra patronaŭ jest…

Nidaŭno minuło 80 let ad likwidacji Niemcami żydoŭskich hietaŭ u biełastockaj akruzi (Bezirck Bialystok). Na paczatku listapada 1942 r.prawia ŭsich Żydoŭ z miasteczkaŭ hitleraŭcy pawywozili da Treblinki i tam u łahiery ich zagazawali. U Krynkach hieta likwidawali 2 listapada. Pa czarzie padjażdżali furmanki, na jakija…

U 1946 r. na Sakolszczynie szumieła partyzanckaja jaczejka, jakoj prawadyrom byŭ Kaźmier Kamiński „Błyskawica” (raniej „Ryś”). Pad saboju mieŭ jon dwaccać czaławiek. Byli heto katoliki ad Janowa, Karycina, Czarnoŭsi (cipier Czornaj Biełastockaj). Farmalno byŭ heto addzieł Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego – taho samaho,…

U marcy 1942 r., u tym samym miensz-bolsz czasie szto ŭ Słoi i Harkawiczach, Niemcy padobnuju apieracju prawiali kala Nietupy i ŭ samoj wioscy, jakaja pry darozie z Krynak da Haradka. Z paczatku zrabili abławu na partyzantaŭ. Tut u lasach swaju bazu mieŭ atrad „Zwiazda”….

Abławu ŭ Harkawiczach Niemcy zarhanizawali ŭ nacze. Akrużyli wiosku i ludziej zahnali ŭ szkołu. Śpiarsza zrabili pieratrus-rewizju ŭ 27-mi chatach. Chadzili z sołtysam, jaki wioŭ ich na padworki i kazaŭ, chto tam żywie. Niemcy szukali sawieckaj litaratury i rużja. U Harkawiczach szmat chto ŭ 1930-ych…