Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    21. Samaabarona i śmierć Żyda Berszki (2)

    Savieckaje vojsko i pahraniczniki spaczatku ŭsich ludziej z hetych troch viosak vyvieźli za Śvisłacz na zborny punkt u Nieparożnicach. Zahadali im usio z saboju zabrać, szto tolko mahli ŭziać na furmanku. Pośle saviety mieli ich parassyłać dalej u Biełaruś. Raptam pryjszoŭ zahad, szto kali chto…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    8. Kuneć sielanki

    Nocami z pod ramion krzyżów na rozdrogach sypie się gwiazd błękitne próchno chmurki siedzą przed progiem w murawie to kule białego puchu dmuchawiec Księżyc idzie srebrne chusty prać świerszczyki świergocą w stogach czegóż się bać (Józef Czechowicz, „Na wsi”, 1927) Jak mniê diś dumajetsie, dekada… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

ЗАПІСЫ ЧАСУ (IX.2021)

У Беларусі

Чатырох жыхароў Мінска пасадзілі на 13-28 дзён у турму за тое, што ў вокнах сваіх кватэраў вывесілі пустыя карткі паперы Фота з Фейсбука
Чатырох жыхароў Мінска пасадзілі на 13-28 дзён у турму за тое, што ў вокнах сваіх кватэраў вывесілі пустыя карткі паперы
Фота з Фейсбука

■Na początku września podano do publicznej wiadomości projekt nowelizacji konstytucji. Zakłada on m.in. podniesienie minimalnego wieku prezydenta z 35 do 40 lat, piastować to stanowisko będzie można nie dłużej niż dwie kadencje, przewidziano również już tylko jeden dzień głosowania. Na początku przyszłego roku projekt znowelizowanej konstytucji zostanie poddany pod referendum.

■Od 6 września został zablokowany w Białorusi dostęp do portalu internetowego Radia Racja. To kolejny, po Telewizji Biełsat, nadawca białoruskich programów z Polski, wyrzucony przez władze w Mińsku z oficjalnej przestrzeni medialnej.

■6 września sąd skazał Maryję Kalesnikawą, jedną z najbliższych współpracownic Światłany Cichanouskiej na 11 lat kolonii karnej. Znany opozycyjny prawnik Maksim Znak otrzymał wyrok 10 lat kolonii karnej. W Białorusi we wrześniu doliczono się prawie siedmiuset więźniów politycznych.

■7 września na 10 dni aresztu skazani zostali organizatorzy wydarzenia upamiętniającego rocznicę bitwy pod Orszą. Rozegrała się ona 8 września 1514 r. na północnym wschodzie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wojska litewsko-polskie pod dowództwem prawosławnego hetmana wielkiego litewskiego kniazia Konstantego Ostrogskiego rozgromiły większe siły moskiewskie. Obecnie w Białorusi bitwa po Orszą jest symbolem oporu przed rusyfikacją i integracją z Rosją.

■8 września Aleksander Łukaszenka wniósł do parlamentu projekt ustawy o zawieszeniu działania umowy z UE o readmisji (odsyłaniu nielegalnych imigrantów), co wcześniej Białoruś zapowiadała jako odpowiedź na unijne sankcje za łamanie praw człowieka. MSZ Białorusi ustami swego rzecznika poinformowało, iż „Białoruś nie ma nic wspólnego ze wzrostem liczby przekroczeń granicy z UE” i „nie ma wpływu na to, jakie drogi i kierunki wybierają migranci”. To odpowiedź na zarzuty UE, której władze stwierdziły, iż nie można w żaden inny sposób, jak tylko celowym działaniem, uzasadnić aż 50-krotnego wzrostu liczby migrantów przekraczających nielegalnie granicę z UE.

У расійска-беларускіх манёўрах непадалёк мяжы з Польшчай прыняло ўдзел 200 тыс. салдатаў
У расійска-беларускіх манёўрах непадалёк мяжы з Польшчай прыняло ўдзел 200 тыс. салдатаў

■W dniach 10-17 września na terenie Białorusi odbywały się największe dotychczas manewry wojskowe Zapad’21. Działania w Białorusi stanowiły jedynie fragment zakrojonych na dużo szerszą skalę ćwiczeń armii rosyjskiej w różnych rejonach Rosji. Na czterech białoruskich poligonach, według oficjalnych informacji rosyjskiego i białoruskiego MON, ćwiczyło 12,8 tys. żołnierzy białoruskich, 2 tys. rosyjskich i pół kompanii (50 żołnierzy) z Kazachstanu. Oficjalnie manewry Zapad’21 miały charakter defensywny – Rosja i Białoruś zostały zaatakowane, a po skutecznej obronie przystąpiły do kontrataku. Choć nie padły tu oficjalne nazwy wrogich państw, ich identyfikacja jest dość prosta. Są to sąsiadujący z Białorusią członkowie NATO, czyli Polska, Litwa i Łotwa.

■Po białoruskiej stronie granicy z Polską pojawili się żołnierze m.in. jednostek powietrzno-desantowych, służby do zadań specjalnych i OMON. Poinformował o tym rzecznik polskiego ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn. Dodał, że niektórzy dysponują karabinami snajperskimi. Władze w Mińsku nie odniosły się do tych informacji.

■Tuż przed obchodzonym 17 września Dniem Jedności Narodowej Aleksander Łukaszenka podpisał dekret o ułaskawieniu 13 osób – spośród 700 więźniów politycznych, przebywających obecnie w więzieniach i aresztach Białorusi (oficjalnie władze nie używają w stosunku do aresztowanych tego rodzaju określenia). Wspomniane państwowe święto  obchodzone jest dokładnie w dniu sowieckiej agresji na Polskę w 1939 r., które ówczesna propaganda nazywała „wzięciem pod opiekę” mieszkańców zachodniej Białorusi. Czyt. str. 15

■Elementem wojny hybrydowej nazwał Kartę Polaka, przyznawaną przez polskie władze obywatelom Białorusi polskiego pochodzenia, prokurator generalny Andrej Szwed w jednym z telewizyjnych wywiadów. Powtórzył też znane zarzuty wobec działaczy opozycyjnego Związku Polaków, których oskarżył o  „rehabilitację nazistowskich przestępców i  polskich przestępców” z czasów II wojny światowej.

■Nie tylko opozycjonistów i niezależnych aktywistów różnych pozarządowych organizacji zatrzymuje białoruski reżim. Jak podaje Centrum Obrony Praw Człowieka Wiasna, aresztowano już 16 osób z zakładów pracy, które w ubiegłym roku przyłączały się do protestów. Są to m.in. pracownicy zakładów z Mińska, Grodna i Żłobina: Białoruskich Kolei, Grodno Azotu, Białoruskiego Zakładu Metalurgicznego (BMZ) i Mińskich Zakładów Traktorów (MTZ). Nie wiadomo dokładnie, o co są oskarżani, choć w wypowiedziach rządowych urzędników pojawiają się zarzuty o „szpiegowanie” dla Zachodu.

28 верасня Беларускі саюз жанчын перадаў харчы, адзенне і іншыя рэчы бежанцам, якія застраглі пры мяжы з Польшчай Фота Пагранічнай службы РБ
28 верасня Беларускі саюз жанчын перадаў харчы, адзенне і іншыя рэчы бежанцам, якія застраглі пры мяжы з Польшчай
Фота Пагранічнай службы РБ

■Zabójcy Ramana Bandarenki, znani z imienia i nazwiska, pozostają bezkarni, a reżim Łukaszenki postanowił chronić milicjantów i OMON-owców, którzy pobili na śmierć bezbronnego opozycjonistę, próbującego interweniować, gdy niszczono białoruskie symbole narodowe – wynika z ustaleń byłych białoruskich milicjantów z Inicjatywy ByPol. To dlatego białoruska prokuratura oficjalnie zawiesiła postępowanie w tej sprawie z powodu „niemożnością ustalenia osoby, która popełniła przestępstwo” (wspomniani byli milicjanci przedstawili natomiast dowody wskazujące na konkretne osoby, które doprowadziły do dramatu na jednym z mińskich osiedli 11 listopada 2020 r.)

■Prawie 2 tysiące nowych zakażeń koronawirusem na dobę odnotowywano pod koniec września w Białorusi. Lekarze i rodziny zakażonych informowali o przepełnieniu szpitali i kłopotach z leczeniem, w tym dostępem do tlenu. W kraju dwoma dawkami jest zaszczepionych 16 proc. społeczeństwa, jedną około 20 proc.

■Koncern British American Tobacco oficjalnie wstrzymał produkcję papierosów w Białorusi i zawiesił współpracę z Grodzieńskimi Zakładami Tytoniowymi Nioman.  Powodem decyzji są sankcje USA nałożone na Białoruś. Grodzieńska fabryka nie będzie mogła produkować popularnych marek tytoniowego giganta, a jedynie własne, autorskie produkty.

■We wrześniu zdelegalizowano wiele organizacji pozarządowych. Są to m.in.: Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy (BAŻ), Zjednoczenie Białorusinów Świata Baćkauszczyna i Związek Pisarzy Białorusi. Wobec niektórych organizacji zostały wszczęte sprawy karne pod zarzutem rzekomego nawoływania do nienawiści na tle narodowościowym. Takie decyzje potępiła zdecydowanie Unia Europejska.

■We wrześniu na żądanie władz w Mińsku liczba pracowników amerykańskiej ambasady została ograniczona do pięciu osób. Obywatele USA zostali też pozbawieni prawa bezwizowego wjazdu do Białorusi przez port lotniczy w Mińsku.

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў красавіку

    980 – у 1044 г. пачаў княжаньне ў Полацку Усяслаў Брачыслававіч, званы Чарадзеем. Яго славутая дзейнасьць была апісана ў паэме „Слова аб паходзе Ігаравым”. 920 – у 1104 г. адбыўся вялікі паход кааліцыі князёў Кіеўскай Русі, арганізаваны Уладзімірам Манамахам на …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (89) – 16.04.1935 г. у Данейках Наваградзкага ваяводзтва (зараз  Баранавіцкі р-н) нар. Анатоль Клышка, аўтар „Буквара”. Віншуем!
  • (84) – 16.04.1940 г. у Яраслаўі памёр Адам Багдановіч (нар. 20.03.1862 г. у Халапенічах каля Крупак), беларускі фальклярыст, этнограф і мовазнавец, бацька Максіма Багдановіча.
  • (41) – 16.04.1983 г. беларускае студэнцкае асяроддзе ў Варшаве ў рамках Згуртаваньня Польскіх Студэнтаў (ZSP) стварыла Раду Культуры Студэнтаў Беларускай Нацыянальнасьці. Першым старшынёй быў Ян Гаворка.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis