Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (4)

    Syne, kab adkapać ich, paprasili Bronisia Czarnamysaho z susiednich Klabanaŭcaŭ. Toj uziaŭ z saboju jaszcze dvoch mużczyn i noczu pajechali na miesca tragedii. Kali paczali raskopvać jamu, z siaredziny trysnuła kroŭ. Pamału vyciahnuli dva trupy Sidaroviczaŭ i pa cichu pryviaźli ich da Kundziczaŭ. Myła ich…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    13. Stan nevyznačanosti

    Orła wrona nie pokona! [Antykomunistyčne hasło v vojennum stani v Pôlščy.] Statut Białoruskiego Zrzeszenia Studentów (BAS) pisavsie mnoju miêseci dva. Odnočasno my začali vyšukuvati „našych” studentuv u akademikach raznych vyžšych škôł u Varšavi i psychologično pudhotovlati jich do toho, što budemo rejestrovati biłoruśku studenćku organizaciju… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Historia

Rok, w którym zniesiono powiat białowieski (cz. 1)

Ulica w niespalonej części Białowieży Zdjęcie archiwalne

Czym żyła Białowieża sto lat temu, czyli w 1922 roku? Co się działo w otaczającej ją Puszczy Białowieskiej? Odpowiedź na te pytanie jest krótka – żyło się bardzo trudno! Wojna światowa i wojna polsko-bolszewicka mocno zdestabilizowały życie na tym terenie. Białowieża w dużej części została…

Zabytek

Pamiątka niechlubnych łowów (cz. 2)

Obelisk w 1938 roku Fot. Jan Jerzy Karpiński

Fakt istnienia obelisku odnotowały również cenione encyklopedie, jak chociażby „Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana” Sikorskiego (Warszawa 1892) oraz „Encyklopedia staropolska ilustrowana” Glogera (Warszawa 1902). Niepozorny z wyglądu pomnik cieszy się dość dużym zainteresowaniem u artystów plastyków. Jednym z pierwszych, którzy go rysowali był (w 1841 roku)…

Zabytek

Pamiątka niechlubnych łowów (cz. 1)

Najstarsza rycina przedstawiająca obelisk (autor J. Głowacki). Źródło: Ignacy Bobiatyński – „Nauka Łowiectwa”, Tom II (Wilno 1825)

Do niedawna jeszcze przewodnicy opowiadali turystom, że jest to najstarszy zabytek w Białowieży, ale po odkryciu w miejscowej prawosławnej cerkwi cmentarnej pw. Cyryla i Metodego dzwonu z 1661 roku, został on niejako „zepchnięty” na drugie miejsce. Oczywiście mowa tu o obelisku z 1752 roku, ustawionym…

Wspomnienia

Białowieskie wspomnienia leśniczego Kubinkiewicza

1. Pracownicy Nadleśnictwa Białowieża w 1946 roku. Ryszard Kubinkiewicz stoi trzeci z prawej (z tyłu)

Pracując w Białowieskim Parku Narodowym bez mała pół wieku (w latach 1972-2018), miałem nieograniczoną możliwość nawiązywania kontaktów z turystami, którzy odwiedzali Puszczę Białowieską. Wśród nich spotykałem osoby, które niegdyś mieszkały i pracowały w tym regionie. Różne zawieruchy dziejowe rozrzuciły ich po kraju, a nierzadko też…

Dawniej

Dzicy, jak puszcza?

Carska służba leśna w końcu XIX w.

Jak wyglądał dawny mieszkaniec Puszczy Białowieskiej? W co się ubierał? Czym się zajmował? Jakimi cechami charakteru się odznaczał? Najwcześniejsze o tym informacje pochodzą z XIX wieku. Znajdujemy je w relacjach osób, które odwiedziły ten zakątek. Sami mieszkańcy, w przeważającej mierze niepiśmienni, żadnych informacji o sobie…

Dzieje osady

Na początku był ostęp Pocerkow

Ta mikroskopijna leśna osada, położona przy Drodze Sinickiej w Puszczy Białowieskiej, do dzisiaj nie ma jednej, poprawnej nazwy. We współczesnych źródłach podawana jest najczęściej jako Podcerkwa, Podcerkiew czy Podcerkwy. W archiwalnych dokumentach i dawnych publikacjach natrafimy jeszcze na inne nazwy – Pocerkowie, Pocierkwie, Pocierkwy, Podcerkowie,…

Wspomnienie

Zmarła Olga Szurkowska

Nieubłaganie topnieje pokolenie ludzi urodzonych w Białowieży w okresie międzywojennym. Część z nich spędziła tutaj całe życie, inni rozproszyli się po całym kraju i świecie. Niedawno dotarła do nas z Warszawy wiadomość o śmierci Olgi Szurkowskiej – nauczycielki, pedagoga i literatki. Pani Olga zmarła 9…

100 lat temu

Rok pod znakiem zalążków Parku Narodowego w Białowieży

Widok na carski pałac i kasyno (z lewej) w Białowieży

Czym żyła Białowieża sto lat temu, czyli w 1921 roku? Przede wszystkim zabliźniała wciąż rany zadane jej przez pierwszą wojnę światową. Niemcy opuścili miejscowość w końcu grudnia 1918 roku. Białowieża, wraz z otaczającą ją Puszczą Białowieską, znalazła się w granicach Rzeczypospolitej Polskiej. Wprawdzie w połowie…

Dzieje wsi

Topiło – wieś, w której bywa nawet premier (cz. 2)

Topiło. Przystanek kolejki wąskotorowej Fot. Wikipedia

W latach siedemdziesiątych z Białowieży do Topiła wytyczono dziewiętnastokilometrowy szlak żółty. Natomiast od czerwca 2003 roku funkcjonuje nowy, niebieski szlak rowerowy o długości 42 km, który prowadzi wzdłuż kilku rezerwatów przyrody do Topiła, a następnie przez wsie Piaski i Orzeszkowo do Hajnówki. W okolicy wsi…

Dzieje wsi

Topiło – wieś, w której bywa nawet premier (cz. 1)

Ogrodzony plac z wiatą wypoczynkową w Topile niedaleko przystanku wąskotorówki

Na terenie Puszczy Białowieskiej występuje kilka uroczysk, które w swej nazwie mają rdzeń „topi”. To Topilec (w oddziale 732), Topiłki (w dawnej straży świetliczańskiej), Topiłko (w oddz. 551, 552), Topiły (w oddz. 598) czy też Topiło (w oddz. 700 i 732). Nietrudno się domyśleć, że…

Календарыюм

Гадоў таму

  • У лістападзе

    505 – 1519 г. Заканчэньне пабудовы Барысаглебскай царквы ў Навагарадку, помніка архітэктуры готыкі. 445 – 1579 г. Пераўтварэньне Віленскай Езуіцкай Акадэміі ў Віленскі Унівэрсытэт – першы унівэрсытэт ва ўсходняй Эўропе. 405 – 1619 г. Надрукаваньне „Грамматики словенския правильная синтагма” Мялеція Сматрыцкага. 325 …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (456) – У 1568 г. пачала дзейнасьць заблудаўская друкарня ў маёнтку Рыгора Хадкевіча, у якой друкаваліся кірылічныя кнігі, між іншым „Евангельле вучыцельнае” (1569) і „Псалтыр з Часасловам” (1570).
  • (208) – 4.11.1816 г. у мястэчку Кублічы каля Лепеля нар. Арцём Вярыга-Дарэўскі (пам. у ссылцы ў Сібіры ў 1884 г.), паэт, драматург, публіцыст. Быў сябрам У. Сыракомлі, В. Дуніна-Марцінкевіча. Пісаў на беларускай і польскай мовах. Запачаткаваў беларускія пераклады творчасьці А. Міцкевіча, між іншым пераклаў „Конрада Валенрода”.
  • (137) – 4.11.1887 г. у Капылі, Слуцкага павету нар. Зьміцер Жылуновіч (літаратурны псэўданім Цішка Гартны, замучаны савецкай бясьпекай 11.04.1937 г.), пісьменьнік, выдатны беларускі дзяржаўны дзеяч. Пісаць пачаў у 1908 г. у „Нашай Ніве”.
  • (109) – у лістападзе 1915 г. у выніку стараньняў беларускіх нацыянальных дзеячаў (падчас нямецкай акупацыі) пачалі адкрывацца на Віленшчыне першыя беларускія школы.
  • (95) – 4.11.1929 г. у в. Таргуны каля Докшыц нар. Сяргей Карніловіч, выпускнік Гімназіі імя Янкі Купалы ў Віндышбэргэрдорфе (Нямеччына). З 1949 г. жыў у эміграцыі ў Кліўленд (ЗША). Адзін з самых актыўных арганізатараў беларускага грамадзка-рэлігійнага жыцьця ў гэтым горадзе, між іншым

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis