Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (2)

    UB-oŭcy z Sakołki, jakija pravia try let viali śledztvo, ustanavili, szto maldunak na rasstralanych „kamunistaŭ” skłali sołtys z Łapiczaŭ Ivan Charuży, sołtys z Trejglaŭ Franak Karpuk i padsołtys z hetaj vioski Edzik Jurczenia. Pad kaniec grudnia 1942 r. mielisa jany sptakacca ŭ czaćvier na bazary…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • „Ja choču byti bliźka ludiam”

    Rozhovôr Jana i Haliny Maksimjukov z poetkoju Zojoj Sačko

    Jan: Čy pomniš, koli v tebe zjavivsie impuls, kob napisati peršy viêrš? I na jakôj movi tobiê napisałosie? Zoja: O, ja dumała, što ty tak i načneš… Ja učyłaś u školi v Parcievi, de była prykładnoju učenicieju. Pan od pôlśkoji movy skazav prynesti viêršyki pud… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Zabytek

Pamiątka niechlubnych łowów (cz. 2)

Obelisk w 1938 roku Fot. Jan Jerzy Karpiński
Obelisk w 1938 roku
Fot. Jan Jerzy Karpiński

Fakt istnienia obelisku odnotowały również cenione encyklopedie, jak chociażby „Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana” Sikorskiego (Warszawa 1892) oraz „Encyklopedia staropolska ilustrowana” Glogera (Warszawa 1902).

Niepozorny z wyglądu pomnik cieszy się dość dużym zainteresowaniem u artystów plastyków. Jednym z pierwszych, którzy go rysowali był (w 1841 roku) Michał Kulesza – malarz i rysownik przez długi czas związany z Białymstokiem (reprodukcję tego rysunku zamieścił „Rocznik Białostocki” w tomie I). Natomiast warszawski tygodnik kulturalny „Kłosy” – Nr 1060 z 1885 roku, opublikował rycinę z obeliskiem wykonaną przez Walerego Brochockiego. Obelisk często trafiał także na płótna współczesnych mistrzów pędzla, którzy brali udział w dorocznych międzynarodowych plenerach malarskich, odbywających się w Białowieży w drugiej połowie XX wieku. Ujęcia z pomnikiem pojawiają się ponadto w filmach oświatowych i dokumentalnych realizowanych na terenie Puszczy Białowieskiej.

Wprawdzie niezwykle rzadko, ale zdarza się, że któryś z turystów odkrywa na obelisku nazwisko swego przodka. Dla przykładu – we wrześniu 1989 roku prof. dr Wolfgang von Marschall, dyrektor Instytutu Prawa Prywatnego, Międzynarodowego i Porównawczego Uniwersytetu w Bonn, z zaskoczeniem i zarazem z dumą odczytał wyryte na obelisku nazwisko jego przodka w linii bocznej, marszałka de Biebersteina. O tym odkryciu napisała nawet białostocka prasa.

Białowieski Park Narodowy w grudniu 2017 roku ustawił przy obelisku dużą tablicę informacyjną o tym obiekcie, wykonaną ze środków Funduszu Leśnego. Tekst na tablicy podano w języku polskim i angielskim. Zamieszczono na niej również archiwalne zdjęcia – dwa z obeliskiem i jedno z carskim pałacem oraz planik Parku Pałacowego.

W marcu 2019 roku wokół obelisku wycięto kilka drzew zasłaniających ten zabytek, dla jego lepszej ekspozycji. Obecnie turyści bez problemu mogą zrobić przy nim pamiątkowe zdjęcie.

Piotr Bajko

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • у верасні

    750 – няўдалая аблога ў 1274 г. Наваградка аб’яднанымі галіцка-валынскімі і татарскімі войскамі. 510 –  8.09.1514 г.  перамога пад Оршай (на рацэ Крапіўна) 30-тысячнай беларуска-літоўскай арміі пад кіраўніцтвам гетмана Канстанціна Астрожскага над утрая большым маскоўскім войскам. У выніку бітвы ўсходняя Беларусь была вызвалена …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (140) – 14.09.1884 г. у засьценку Вераскоўшчына Наваградзкага пав. нар. кс. Фабіян Абрантовіч, беларускі рэлігійны і грамадзкі дзеяч. Актыўна выступаў перад польскімі касьцельнымі і дзяржаўнымі ўладамі за вядзеньне багаслужбы ў касьцёлах на беларускай мове. У 1939 г. быў арыштаваны і замучаны савецкімі ўладамі (пам. у 1946 г. у Бутырскай турме ў Маскве).
  • (137) – У 1887 г. быў надрукаваны першы падручнік і слоўнік мовы эспэранта, аўтарства ўраджэнца Беластоку Людвіка Заменгофа.
  • (118) – 14.09.1906 г. у Вільні выйшаў з друку першы нумар першай легальнай беларускай газэты (тыднёвіка) „Наша Доля”. Літаратурны дэбют Якуба Коласа. У першым нумары „НД” быў надрукаваны ягоны верш „Наш край”. „Наша Доля” была закрыта царскімі ўладамі у палове сьнежня 1906 г. Выдаўцом газэты зьяўлялася Беларуская Сацыялістычная Грамада.
  • (118) – 14 верасьня 1906 г. выйшаў у Вільні першы нумар „Нашай Долі”. Сьвет пабачыла толькі 6 нумароў, зь якіх большасьць канфіскавала расейская цэнзура. Газэта была ліквідавана ўладамі.
  • (104) – 14 верасьня 1920 г. пастаноўкай „Рысь” паводле аповесьці Э. Ажэшка „У зімовы вечар” пачаў сваю дзейнасьць Беларускі Дзяржаўны Акадэмічны Тэатр ім. Янкі Купалы ў Менску.
  • (103) – 14.09.1921 г. выйшаў у Вільні з друку першы нумар тыднёвіка „Беларускія Ведамасьці” якога рэдактарам быў Максім Гарэцкі. „БВ” былі адным з лепшых беларускіх пэрыядычных выданьняў той пары. У ім друкаваліся публіцыстычныя, гістарычныя, літаратурныя тэксты выдатных беларускіх аўтараў.
  • (87) – 14.09.1937 г. расстраляны Сяргей Астрэйка, паэт (нар. 9.07.1912 г. у Каласоўшчыне на Меншчыне). Дэбютаваў у 1928 г., у 1932-1933 гг.  працаваў у слоўнікавай камісіі ў АН БССР; у 1933 г. быў арыштаваны і сасланы ў Ірбіт Сьвярдлоўскай вобл., у 1937 г. быў арыштаваны паўторна.
  • (60) – 14.09.1964 г. у Менску памёр Язэп Пушча (Іосіф Плашчынскі), беларускі паэт, адзін з заснавальнікаў літаратурных аб’яднаньняў „Маладняк” і „Узвышша”. Нар. 20.05.1902 г. у Каралішчавічах каля Менска. У 1920 г. закончыў Менскае рэальнае вучылішча, у 1925-1927 гг. вучыўся ў Беларускім Дзяржаўным Унівэрсытэце, а пасьля – у Ленінградзкім (да 1929 г.) Быў стыль-рэдактарам у Беларускім Дзяржаўным Выдавецтве. 25.07.1930 г.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis