На маштабны закалот у Беларусі вельмі ўважліва паглядае Расія. Усё паказвае на тое, што Крэмль кантралюе сітуацыю ў суседняй краіне, хаця напэўна разглядае розныя сцэнарыі. Зразумела, карысныя для сябе. Беларусь надта цесна звязана з Расіяй эканамічна і палітычна, залежная ад паставак расійскага газу, іншых энергетычных рэсурсаў, сыравіны і тавараў. Пры гэтым аграмадная колькасць беларускай вытворчасці трапляе на расійскі рынак, звыш 60 прац. усяго экспарту. Палітычна абедзве краіны ёсць зінтэграваныя – праўда, пакуль даволі свабодна – у саюзнай дзяржаве.
Паколькі Беларусь у многіх галінах амаль поўнасцю залежная ад Расіі, падаецца што ключы да вырашэння беларускага крызісу ляжаць у Маскве, а не ў Бруселі. І Еўропа на гэта пагадзілася. Разумеюць тое і пратэстуючыя ў Беларусі, пазбягаючы антырасійскай рыторыкі. Дамагаюцца толькі скінуць з пасады нелегітымнага кіраўніка дзяржавы і распісаць новыя свабодныя выбары.
Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін добра гэта разумее, але да сітуацыі падыходзіць асцярожна. Не падтрымаў бы ён цяпер Лукашэнкі, калі б была іншая альтэрнатыва. Таму пакуль вымушаны даваць яму інструкцыі і парады. Выглядае на тое, што Лукашэнка ўсе важнейшыя свае палітычныя крокі і рашэнні падымае ў паразуменні з Пуціным.
Расія не дапусціць некантраляванага развіцця сітуацыі ў Беларусі. На выпадак пераўтварэння мірных дэманстрацый ў вулічныя замешкі Пуцін згадзіўся на просьбу Лукашэнкі выдзеліць з расійскай арміі кантынгент, які, калі ўзнікне такая патрэба, будзе перакінуты ў Беларусь.
У цяперашняй сітуацыі Расія не ўвядзе туды войскі. Гэта выклікала б незадавальненне саміх расіян, якія беларусаў вельмі паважаюць, больш як украінцаў. У канцы верасня нечакана даволі цёпла пра пратэстуючых у Беларусі выказаўся нават Міхаіл Гарбачоў. Таму ў выпадку сілавой інтэрвенцыі Масквы ў Беларусі пратэсты як у Хабараўску хутка распаўсюдзіліся б на ўсю Расію.
Расія, аднак, як толькі можа выкарыстоўвае для сябе сённяшнюю сітуацыю ў Беларусі, пра што ні ў Польшчы, ні ў свеце чамусьці не гаворыцца. На пачатку верасня ў Мінск прыляцелі – двума самалётамі! – амаль увесь урад Расіі на чале з прэм’ер-міністрам і прадстаўнікі многіх расійскіх канцэрнаў. Хуценька былі ўзгодненыя многія дамовы, на якія раней Лукашэнка так лёгка не пагадзіўся б.
Расійскія тэлеканалы сітуацыі ў Беларусі прысвячаюць шмат увагі. У найбольш прапагандысцкай перадачы „Вечар з Уладзімірам Салаўёвым” кожны дзень ідзе дыскусія пра падзеі ў Мінску. Так як падчас кіеўскага Майдану ў 2014 г. і вайны ў Данбасе. Але паколькі тады ўсе выказванні пра падзеі былі адназначна варожыя, так цяпер беларускія пытанні разглядаюцца таксама з пункту гледжання пратэстуючых. Сам вядучы не скрывае часам антыпатыі да Лукашэнкі. Але і не падтрымлівае яго апанентаў. У адным з выпускаў паказаў фрагмент выказвання Святланы Ціханоўскай, якая тады была ў Вільні. На пытанне пра анексію Крыму, адказала яна, што наступіла гэта „з парушэннем дэмакратычных стандартаў”. „Усё! Больш нічога не трэба” – Салаўёў спыніў далейшую дыскусію пра Ціханоўскую як эвентуальна новага прэзідэнта Беларусі.
Пакуль Масква вырашыла на карысць Лукашэнкі, але надыдзе час і падтрымае кагосьці іншага. Зразумела, карыснага для сябе.
Юрка Хмялеўскі
