Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (1)

    U viosaczcy Trejgli niedaloka Krynak za sanacji żyli bahatyja haspadare Jurczeni, jakija mieli 23 ha ziamli. „Bahatyroŭ” u czerwcu 1941 r. enkavudzisty vyvieźli na Sibir (viarnulisa ŭ 1946 r.). Z hetaj pryczyny pośle pajszła ŭ vioscy i vakolicy nizhoda. Syn „kułakoŭ” Edzik za sanacji byŭ…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    11. Jabłyka i pomarančy

    Knižki i filmy podôbny do jabłyk i pomarančuv. Odny i druhi naležat do ovocuv, ale smakujut preč po-raznomu. (Steven King) To było tohdy, jak ja brontavsie hołodny po Krystijaniji, siêtum divovidnum miêsti, kotoroho čołoviêk ne pokine, poka vono ne nakłade na joho svojoji pôznaki… Siêty… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Дзённік рэдактара

19 чэрвеня 2024 г.

Стагоддзе Васіля Быкава ў Беластоку. Злева направа: Уладзімір Арлоў, Ілона Карпюк, Яраслаў Іванюк і Яанна Бернатовіч Фота Юркі Хмялеўскага

Пабываў я ў беластоцкай музычнай кавярні Fama на вечарыне з нагоды 100-годдзя з дня нараджэння Васіля Быкава, якога прынята лічыць сумленнем беларускага народу. Звыш двухгадзінная сустрэча зусім не доўжылася. Была выдатна наладжана нядаўна створаным у Беластоку Цэнтрам беларускай культуры. Сустрэчу змястоўна і цікава вяла намесніца…

Дзённік рэдактара

21 траўня 2024 г.

У палове ХІХ ст. доўгую на амаль чатыры вярсты вёску тадышняя царская адміністрацыя раздзяліла на тры Востравы – Паўночны, Паўднёвы і Новы (ужо на іншым месцы, побач на вярсту далей). Калі паўміралі тадышнія жыхары, іх нашчадкі з часам стварылі легенду пра тое, што сталася так пасля вялікага пажару. Нібыта сярэдзіна вёскі згарэла і таму тыя сяляне перанеслі будынкі на новае месца. Але захаваўся дакумент, што гэта ўсё-такі было адміністрацыйнае рашэнне. Па тое, каб раздзяліць не толькі надта доўгую вёску, але і поле навокал. Каб кожная частка мела сваё. Асабліва для пашы. Раней прыходзілася гнаць авечак для выпасу за другі канец вёскі, часам нават пяць вёрст. Але калі сяляне з сярэдзіны сяла перавозілі будынкі на новае месца, напэўна розныя адходы спальвалі. Яшчэ цяпер на гэтым полі вывораюць часам абсмаленыя цвікі і іншае жалезіва. Таму магчыма і разышлася легенда пра пажар. Фота Юркі Хмялеўскага

Сёння ў Шудзялаве нова абраная Рада гміны разглядала асаблівую прапанову. Яе аўтарам быў сын Сакрата Яновіча, Яраслаў з Лодзі. Яшчэ ў мінулым годзе паслаў ён тадышняму шудзялаўскаму войту Тадэвушу Такарэвічу імэйл з просьбай, каб пачаць фармальную працэдуру і паставіць у гміне чатыры (на пачатак) указальнікі…

Płacz zvanoŭ

23. Zabytaja tragedia kala Krynak (2)

Niemcy szukali „kamunistaŭ” toża ŭ Jamaszach. Cipier hetaj vioski nima Fatagrafija aŭtara

UB-oŭcy z Sakołki, jakija pravia try let viali śledztvo, ustanavili, szto maldunak na rasstralanych „kamunistaŭ” skłali sołtys z Łapiczaŭ Ivan Charuży, sołtys z Trejglaŭ Franak Karpuk i padsołtys z hetaj vioski Edzik Jurczenia. Pad kaniec grudnia 1942 r. mielisa jany sptakacca ŭ czaćvier na bazary…

Uwikłanie

30 lat w sidłach bezpieki (cz. 16)

Sokrat Janowicz na kiermaszu książkowym w Białymstoku, lata 80-te

W IPN zachowały się szczątkowe akta paszportowe pisarza z lat 1980-1989. Wynika z nich, że w Londynie przebywał od 12 do 22 listopada 1980 r. W kwestionariuszu-podaniu o wydanie paszportu napisał: Mój wyjazd do Anglii jest konieczny ze względu na potrzebę przeprowadzenia konsultacji literackiej angielskiego…

Refleksje powyborcze

Wybory coraz mniej samorządowe

Podczas kampanii wyborczej zajrzałem też do rodzinnego domu swej babci w Nietupie. Jej rodzina późną jesienią 1944 r. wyjechała za wschodnią granicę. Po wojnie w opuszczonym, okazałym jak na tamte czasy budynku jakiś czas mieściła się szkoła, a potem wiejska świetlica. Od wielu lat stoi pusty i popada w ruinę. Jest własnością gminy. O mandat radnego w tym wyludnionym okręgu ubiegały się aż cztery osoby. Jedna z nich w programie wyborczym zaproponowała, aby rodzinny dom mojej babci gmina odremontowała na siedzibę koła gospodyń wiejskich, które chciałaby w okolicy powołać. Pomysł ten u miejscowych zrodził same wątpliwości, a pomysłodawczyni, która po przejściu na emeryturę wróciła w rodzinne strony z dalekiego miasta, mandatu nie zdobyła. Fot. Jerzy Chmielewski

Choć od wyborów samorządowych minęło już trochę czasu, to dotąd nie zauważyłem, aby ktoś rzeczowo i przekonująco skomentował ich wyniki w naszym regionie. Szczególnie w gminach wiejskich. Według moich obserwacji w kwietniu – nawet w drugiej turze – ludzie poszli tam do urn bez większego…

Дзённік рэдактара

18 траўня 2024 г.

Прэзентацыя „Колеры праваслаўя. Грэцыя” падчас сёлетняга фестывалю царкоўнай музыкі ў Гайнаўцы Фота Аляксандра Васылюка

Сёння ў Гайнаўцы завяршыўся фестываль царкоўнай музыкі. Другі такі пройдзе на пераломе траўня і чэрвеня ў Беластоку. Такая сітуацыя трывае ўжо 23 гады. Раней быў адзін, запачаткаваны яшчэ на пачатку васьмідзясятых. Арганізатары абодвух фестываляў, якія ў выніку канфлікту разышліся ў 2001 г., увесь час чарговыя…

Дзённік рэдактара

14 траўня 2024 г.

Царква св. Уладзіміра на могілках у Востраве Фота Юркі Хмялеўскага

На Провады на могілках у Востраве. Мінулі вось ужо чатыры гады ад смерці маці і дванаццаць, калі памёр бацька. Жылі доўга, больш як восемдзесят. Іх магілы, на якіх месцы спачываюць таксама мае дзяды і прадзеды, свянчу два разы ў год. Тыдзень пасля Вялікадня як цяпер…

Płacz zvanoŭ

23. Zabytaja tragedia kala Krynak (1)

Łapiczy cipier

U viosaczcy Trejgli niedaloka Krynak za sanacji żyli bahatyja haspadare Jurczeni, jakija mieli 23 ha ziamli. „Bahatyroŭ” u czerwcu 1941 r. enkavudzisty vyvieźli na Sibir (viarnulisa ŭ 1946 r.). Z hetaj pryczyny pośle pajszła ŭ vioscy i vakolicy nizhoda. Syn „kułakoŭ” Edzik za sanacji byŭ…

Uwikłanie

30 lat w sidłach bezpieki (cz. 15)

Sokrat Janowicz, Waldemar Smaszcz i Jan Czykwin w Krynkach, 8 lipca 1978 r.. Fot. z: „Беларускае літаратурнае абяднанне Белавежа 1958-2003 у фатаграфіі”, Беласток 2003 г.

Katastrofę życiową, jaką wespół z towarzyszami z Domu Partii przy Próchnika Sokratowi Janowiczowi na początku lat siedemdziesiątych zgotowała „spółdzielnia z Sienkiewicza”, dosadnie opisują słowa żony Tatiany, wypowiedziane tajnemu współpracownikowi ps. „Dąb”. Stosownie do zalecenia oficera prowadzącego agent zapukał do mieszkania w bloku przy Skłodowskiej. Pod…

Дзённік рэдактара

8 красавіка 2024 г.

У Крынках пераабрана была бурмістр Яланта Гудалеўская Фота Юркі Хмялеўскага

Учора адбыліся самаўрадавыя выбары. Кандыдаты, якія балатаваліся ў маіх Крынках, і якіх я найбольш падтрымліваў, не перайшлі. Гэтага можна было спадзявацца. Чымсьці бліжэй было да галасавання, тым больш я быў у гэтым перакананы. Але не лічу сябе прайграным. Наадварот, я ўдала пакарыстаўся нагодай, каб падмацаваць…

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў ліпені-жніўні

    710 – перамога дружын Давыда Гарадзенскага у 1314 г. над войскамі крыжакоў пад Наваградкам. 625 – 12 жніўня 1399 г. паражэньне войск Вялікага Княства Літоўскага на чале з князем Вітаўтам у бітве супраць войскаў Залатой Арды на рацэ Ворскла. 510 …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (597) – у 1427 г. Вялікае Княства Літоўскае падпарадкавала сабе Вярхоўскія княствы (у вярхоўях ракі Ака).
  • (114) – 27.07.1910 г. у Войнаве Наваградзкага пав. памёр Уладыслаў Дыбоўскі (нарадзіўся 18.04.1838 г. у Адамарыне Вілейскага пав.), заолаг, батанік, палеантолаг, мінералог і фальклярыст. Закончыў Дэрпцкі унівэрсытэт, у якім працаваў з 1871 г., у 1878 г. пераехаў у Наваградчыну, дасьледаваў флёру і фаўну Наваградчыны, збіраў беларускі фальклёр.
  • (34) – 27.07.1990 г. Вярхоўны Савет БССР прыняў Дэклярацыю Аб Дзяржаўным Сувэрэнітэце БССР. Дзяржаўнае сьвята Рэспублікі Беларусь да часу прыходу да ўлады А. Лукашэнкі.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis