U archiwie IPN kromie dakumentaŭ UB majuć jaszcze druhuju dakumentacju – z Wajskowaho rajanowaho sudu ŭ Biełastoku, dzie krychu bolsz infarmacjaŭ pra sprawu Wacława Maroza. Baraniŭ jaho adwakat Alaksandar Saroka z Warszawy. 26 kwietnia 1950 r. jak obrońca wojskowy pasłaŭ da suda ŭ Biełastoku piśmo,…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ
Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste….
ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ
Nona Kurianowicz z bratem Aleksym przy mogile swych zamordowanych przez hitlerowców dziadków, Mojsieja i Kseni Dudziczów, w rezerwacie ścisłym Białowieskiego Parku Narodowego, rok 1992 Z archiwum Stefana Kurianowicza
Białowieżanie zapamiętali ją przede wszystkim jako osobę zasłużoną dla miejscowej kultury. Z wykształcenia była technikiem leśnictwa, ale pracowała w gminnej bibliotece, później otrzymała awans na dyrektora Białowieskiego Ośrodka Kultury. Dała się też poznać jako ofiarna działaczka społeczna. W czerwcu br. mija 15 lat od jej przedwczesnej śmierci.
Nona Kurianowicz z domu Buszko urodziła się 29 listopada 1953 roku w Białowieży w rodzinie Michała i Olgi z domu Dudzicz. Jej ojciec był znanym strażnikiem-hodowcą żubrów w Białowieskim Parku Narodowym. Nona ukończyła miejscową podstawówkę, a następnie w 1972 roku Technikum Leśne w Białowieży. Roczny staż pracy odbyła w Nadleśnictwie Suwałki. Później przez trzy lata pracowała w Domu Wypoczynkowym PTTK w Tykocinie. W końcu podjęła decyzję o powrocie do Białowieży.
We wrześniu 1980 roku została zatrudniona w miejscowej Gminnej Bibliotece Publicznej. Rok później powierzono jej obowiązki kierownika biblioteki. Na tym stanowisku pracowała do 1 kwietnia 1994 roku, zdobywając jednocześnie fachowe kwalifikacje zawodowe. Bardzo troszczyła się o powiększenie zbiorów bibliotecznych, ich różnorodność tematyczną i właściwą obsługę odwiedzających bibliotekę czytelników. Organizowała różne zajęcia dla dzieci, m.in. wiosenne spotkania z bajką, wierszem i rysunkiem, także liczne wystawy, pogadanki, prelekcje z przeźroczami. Na Dzień Matki i Dzień Dziecka przygotowywała występy artystyczne. Ściągnęła do Białowieży na spotkania autorskie m.in. Monikę Warneńską, Annę Przemyską, Irenę Gumowską, Aleksandra Omiljanowicza, Jana Leończuka, a także zawodowych aktorów z Białegostoku, którzy wystawili tutaj monodram. Chętnie gościła delegacje bibliotekarzy z całej Polski. Była wyróżniającym się bibliotekarzem. Za swoją działalność w 1993 roku otrzymała odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”.
Angażowała się także w działalność społeczną. W 1990 roku była sekretarzem Białoruskiego Komitetu Wyborczego, który miał za zadanie wyłonić kompetentnych ludzi i umieścić ich nazwiska na listach kandydatów do samorządu lokalnego.
Aktywna działalność społeczna i kulturalna pani Nony w środowisku została zauważona i doceniona przez miejscowe władze. Po reorganizacji w 1994 roku Białowieskiego Ośrodka Kultury i Gminnej Biblioteki Publicznej, jej właśnie powierzono stanowisko zastępcy dyrektora Białowieskiego Ośrodka Kultury, a po dwóch latach – p.o. dyrektora tej placówki. Nona rzuciła się w wir nowych wyzwań – organizowała życie kulturalne swojej miejscowości. Uczestniczyła aktywnie m.in. w organizacji kolejnych wydań imprezy muzyczno-folklorystyczej „Noc Kupały”. Zainicjowała i doprowadziła do wydania pierwszej w dziejach książki poświęconej historii Białowieży. W latach 1998-1999 była redaktorem naczelnym miesięcznika społeczności lokalnej „Głos Białowieży”; sama też nieco publikowała, opracowała m.in. szkic poświęcony 50-leciu Gminnej Biblioteki Publicznej w Białowieży.
Ciężka choroba zmusiła ją do przejścia na rentę. Mimo poważnych kłopotów ze zdrowiem, często jeszcze odwiedzała niedawne miejsce swojej pracy i współpracowników.
Odeszła 12 czerwca 2005 roku w wieku 51 lat. Została pochowana na cmentarzu w Białowieży.
Nona była zamężna. Ze związku z Stefanem Kurianowiczem, zawartego w 1973 roku, miała syna Emila i córkę Anettę.
– у 1085 г. дружыны Полацкага княства на чале з князем Усяславам Чарадзеем абаранілі беларускія землі ад захопніцкага нашэсьця князя кіеўскага Усяслава Манамаха. Захопнікі зьнішчылі Менск. Як пісаў кіеўскі летапісец „Не засталося ні чалавека, ні жывёлы”. – напады крыжакоў у …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ
Календарыюм / Kalendarium
Сёньня
(145) – 25.05.1880 г. у фальварку Лябёдка на Наваградчыне нарадзіўся выдатны грамадзка-палітычны дзеяч Вацлаў Іваноўскі. Між іншым быў адным з заснавальнікаў першага беларускага выдавецтва „Загляне сонца і ў наша аконца”. Забіты 07.12.1943 г. у Менску. Пахаваны там на Кальварыйскіх могілках.
(87) – 25.05.1938 г. у Менску адкрыўся Беларускі Дзяржаўны Тэатр Оперы і Балета.
(83) – 25.05.1942 г. у турэмным шпіталі ў Горкім памёр Іван Замоцін (нар. 1.11.1873 г. у Крыуліне Цьвярской губ.), літаратуразнавец. З 1908 г. быў прафэсарам Варшаўскага ўнівэрсытэта, з 1922 г. – Беларускага дзяржаўнага унівэрсытэта ў Менску. У 1937 г. быў арыштаваны і асуджаны на 8 год выпраўленча-працоўных лагераў.
(61) – 25.05.1964 г. у Маскве памёр Васіль Залатароў (нар. 7.03.1872 г. у Таганрогу), кампазытар і пэдагог. У 1933 – 1941 гг. вёў клас кампазыцыі ў Беларускай кансэрваторыі. У беларускую музычную культуру ўвайшлі яго балеты „Князь-возера” (1949)
(57) – 25.05.1968 г. у Рочэстэры (ЗША) памёр Францішак Кушаль – грамадзкі дзеяч, вайсковец (нар. 16.02.1895 г. у в. Першаі, Менскага павету). Сярэднюю адукацыю атрымаў у Вільні ў 1916 г. У час І сусьветнай вайны даслужыўся званьня штабс-капітана. У 1919-1921 гг. уваходзіў у Беларускую Вайсковую Камісію. З 1922 г. на службе ў польскім войску (не атрымліваў авансу). У верасьні 1939 г. удзельнічаў у баях у раёне Львова. Трапіў у савецкі палон, знаходзіўся ў Старабельскім лагеры, потым у маскоўскай турме (Бутыркі). Са сьнежня 1943 г. уведзены ў склад Беларускай Цэнтральнай Рады, стаў начальнікам аддзела вайсковых справаў. Пасьля вайны на эміграцыі ў ЗША. Адзін з заснавальнікаў газэты „Бацькаўшчына”, удзельнічаў у выдаваньні „Беларуса”. Пахаваны на могілках Маўнт Хоўп.
(38) – 25.05.1987 г. памёр у Кліўлендзе (ЗША) Аўген Калубовіч-Каханоўскі (нар. 5.03.1910 г. у Ціхінічах, Рагачоўскага пав.), гісторык, палітычны дзеяч, настаўнік. Падчас нямецкай акупацыі кіраваў Аддзелам Культуры Беларускай Цэнтральнай Рады. Аўтар між іншым прац „Мова ў гісторыі беларускага пісьменства”, „Айцы БССР і іхны лёс”, успамінаў „На крыжавой дарозе”. Пахаваны на могілках Рыверсайд у Кліўлендзе.
(34) – у днях 25-27.05.1991 г. у Менску праходзіў І Міжнародны Кангрэс Беларусістаў.