Na Zachodniaj Biełarusi ŭ 30-ch letach razszumiełasa kamuna. Mużyki, najczaściej maładyja chłopcy i dziaŭczata, horbaju kinulisa ŭ hety ruch, spadziawajuczysa szto skienie jon pryhniot „panskaj” Polski. Padbuchtoryli ich toża balszawickija agitatary. Prawadyrom Kamunistycznaj Partii Zachodniaj Biełarusi na Sakolszczynie byŭ Siarhiej Prytycki z Harkawicz kala Szudziaława….
U Krynkach żywuć ludzi, jakich familia – Bach. Ich kaliś było tut mnoho, asbienno adrazu pa wajnie. Jany pierabralisa ŭ pustyja żydoŭskija chaty z Parecz, jakija zastalisa za hranicaj. Sama familia Bach – hiermanskaja. Pajawiłasa jana pad Krynkami, jak siudy kaliś paczali zjażdżać fabrykanty z…
U sprawie było prasłuchanych paru świedkaŭ, miż inszym Alaksandar Traciak z Wiarchlesa, Wiera Karpowicz i Karol Traciak z Łaźnioŭ. Tyja, szto dakładniej mahli b świedczyć, jaszcze pad kaniec 1944 r. wyjechali da Sawietaŭ jak repatryjanty. Tak byli napołachany śmierciu rodnych, jakija zhinuli z ruk „akoŭcaŭ”,…
22 lutaho 1947 r. dla uzbrojenaha padpolla druhi raz była abwieszczana amnestia. „Akoŭcam” tak jak u 1945 roku (ad 2 aŭgusta da 15 akciabra) kamunisty harantawali, szto ich nie pakarajuć, kali zdaducca razam z rużjom. Tedy z padpolla wyjszła tolko małaja czastka „worahaŭ” nowaj ułady….
Wosieniu 1945 r. pośle napadu na pastarunak milicji ŭ Szudziaławie, z udziełam m.insz. Kaźmiera Kaźmiarowicza ps. „Cietrzew”, uboŭcy z Sakołki mnohich jaho tawaryszaŭ arysztawali. Zaŭdaŭ ich syszczyk, a potym na tarturach pryznawalisa jany czasam da złaczynstwaŭ, z jakimi nie mieli nawat niczoho spolnaho. Uże na…
Prawia try miesiacy pierad krywawaj akcjaj ŭ Wiarchlesie tutejszyja „akoŭcy” napali na delegacju partyjnych agitataraŭ z uboŭcami i milicjantami, jakija ich zabieśpieczwali. Pryjechali siudy z Sakołki, kab agitawać ludziej pa wioskach u sprawie hałasawannia „3 x TAK” u abwieszczanym referendum, jakoje adbyłosa ŭ nidzielu 30…
Alaksandar Traciak z Wiarchlesa – brat Władka, jakomu ŭdałosa ŭciaczy – paźniej u śledztwi i na sudzie skazaŭ, szto Kaźmier Kaźmiarowicz „Cietrzew” z „akoŭcami” tedy jaszcze ich i abakrali. Zabrali kania, furmanku, kaścium i czarawiki. Tydzień pośle rabunku razpaznaŭ jon kaścium na Miszcy Karanieckim (skul…
Tamtoj Wialikdzień? Ni było. Prowady? Ni było. Zarazny reżym. Ni pajechali na mahiłku Marcelki. Ja lublu naszyja Prowady. Zdajecca, szto jedziasz da żywoho czaławieka, a ǔpiarod jon śnicca, zaǔsza pierad Prowadami. I na liturhji czytajuć nam imiona pamierszych – usich zhetul. Nidaǔno pajechali i ǔhledziali…
Pakul Kaźmiarowiczu kamandzir daŭ nimieckaho maŭzera, mieŭ jon karabina z napadu na pastarunak milicji ŭ Szudziaławie. Akcja adbyłasa 26 akciabra 1945 r. Karabin schawaŭ u lesi pad mocham kilametar za swajoj wioskaj, ali kali na pradwieśni pajszoŭ tudy, akazałaso szto chtości jaho ŭże zabraŭ stul….
Zimoju 1945 r. żyŭ jon z baćkami ŭ Kazłowym Łuzie, chawajuczysa, kab nichto nie dawiedaŭso, szto zrabiŭ dezercju z milicji. Adnaho razu wieczaram wyklikaŭ jaho z chaty kamandzir z „AK” i zawioŭ za stadołu, dzie było jaszcze paru partyzantaŭ. Tam Kaźmiarowiczu skazali, szto jon dalej…
Stowarzyszenie Dziennikarzy Białoruskich.
15-959 Białystok, ul. Zamenhofa 27
E-mail: redakcja@czasopis.pl
Tel. (+48) 502 661 316
W celu zaprenumerowania czasopisma w wersji papierowej należy odpowiednio do liczby zamawianych egzemplarzy i okresu prenumeraty wpłacić wielokrotność 5 zł (w cenie zawarty jest już koszt wysyłki) na rachunek wydawcy – Stowarzyszenia Dziennikarzy Białoruskich w Banku PEKAO S.A.:
30 1240 5211 1111 0000 4928 9343
W tytule operacji bankowej należy podać dokładny adres, na który ma być wysyłany „Cz”.
