Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (2)

    UB-oŭcy z Sakołki, jakija pravia try let viali śledztvo, ustanavili, szto maldunak na rasstralanych „kamunistaŭ” skłali sołtys z Łapiczaŭ Ivan Charuży, sołtys z Trejglaŭ Franak Karpuk i padsołtys z hetaj vioski Edzik Jurczenia. Pad kaniec grudnia 1942 r. mielisa jany sptakacca ŭ czaćvier na bazary…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • „Ja choču byti bliźka ludiam”

    Rozhovôr Jana i Haliny Maksimjukov z poetkoju Zojoj Sačko

    Jan: Čy pomniš, koli v tebe zjavivsie impuls, kob napisati peršy viêrš? I na jakôj movi tobiê napisałosie? Zoja: O, ja dumała, što ty tak i načneš… Ja učyłaś u školi v Parcievi, de była prykładnoju učenicieju. Pan od pôlśkoji movy skazav prynesti viêršyki pud… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Хроніка / Kronika

У Беларусі

ЗАПІСЫ ЧАСУ (VII-VIII.2023)

     ад      Камэнтары / Komentarze
  • Развітанне з Алесем Пушкіным, палітвязнем, які сканаў за кратамі ў Гродне, адбылося ў роднай вёсцы мастака (Бобр на Міншчыне) Фота з Фейсбука
    Развітанне з Алесем Пушкіным, палітвязнем, які сканаў за кратамі ў Гродне, адбылося ў роднай вёсцы мастака (Бобр на Міншчыне)
    Фота з Фейсбука
  • Najemnicy rosyjskiej Grupy Wagnera po tzw. puczu 23 i 24 czerwca, zgodnie z porozumieniem zawartym z Łukaszenką, zaczęli partiami przybywać do Białorusi. Jak podały tamtejsze oficjalne źródła, będą szkolić białoruskich żołnierzy. W kilku miejscach stworzono dla nich specjalne obozy – największy pod Osipowiczami, gdzie w sumie może przebywać nawet 8 tys. żołnierzy. Nie wiadomo do końca, jaka dokładnie rola przypadnie wagnerowcom w Białorusi, jednak sama ich obecność zwiększyła czujność sąsiednich państw, w tym Polski. 
  • 4 lipca w wieku 46 lat zmarł nagle minister transportu i komunikacji Białorusi Alaksiej Aŭramienka. Urząd swój sprawował od 19 stycznia 2019 r. Rządowe media nie podały przyczyny śmierci Aŭramienki. To już trzecia śmierć wysokich rangą białoruskich urzędników w ciągu ostatniego roku: 26 listopada 2022 r. zmarł minister spraw zagranicznych Uładzimir Makiej, 2 kwietnia 2023 r. wiceminister gospodarki Siarhiej Mitiański.
  • 11 lipca na oddziale intensywnej terapii zmarł znany niezależny artysta Aleś Puszkin. Odbywał karę 5 lat ciężkiej kolonii karnej za namalowanie i wystawienie portretu antysowieckiego partyzanta, przez co zdaniem władz „rehabilitował i usprawiedliwiał nazizm”. W Warszawie pod mostem Poniatowskiego znajduje się mural upamiętniający artystę.
  • 25 lipca weszły w życie poprawki do ustawy „O językach”. Dotychczasowa obowiązywała od 1990 r. i gwarantowała prawo do nauki języków mniejszości. Obecna zniosła te gwarancje, zapewniając edukację w języku rosyjskim bądź białoruskim. Obywatel ma prawo wybrać jeden z języków państwowych do nauki, zaś pedagodzy muszą znać oba języki – białoruski i rosyjski. Mimo, że państwo zmieniło zasady dotyczące języków mniejszości, to przedszkola i szkoły mogą jednak tworzyć grupy i klasy, w których organizowana będzie ich nauka.
  • Skonfiskowane przez władze rok temu mińskie mieszkanie Sierhieja i Swiatłany Cichanoŭskich zostało 26 lipca sprzedane podczas licytacji. Ostateczna cena, którą zapłacił nabywca to 203 600 rubli białoruskich (324 364 zł).
  • 27 lipca Sąd Najwyższy na wniosek ministerstwa sprawiedliwości orzekł, że  Białoruska Partia „Zieloni”  nie spełnia wymogów nowej ustawy o partiach politycznych i podjął decyzję o likwidacji tego ugrupowania. Podobny los spotkał Białoruską Socjaldemokratyczną Hramadę, którą zakładał Stanisłaŭ Szuszkiewicz, pierwszy przywódca Białorusi po rozpadzie ZSRR.
  • 27 lipca sąd w Grodnie skazał na 6 lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze znanego niezależnego dziennikarza Pawła Mażejkę. Zarzucono mu „sprzyjanie działalności ekstremistycznej”, między innymi poprzez współpracę z telewizją Biełsat, którą białoruski reżim uznał za „ekstremistyczną”.
  • 2 sierpnia na 2,5 roku ograniczenia wolności za udział w protestach po sfałszowanych wyborach prezydenckich została skazana młoda śpiewaczka Patrycja Swicina. Wcześniej odrzuciła ona przyjęcie stypendium Łukaszenki dla młodych artystów, uzasadniając to swoją niezgodą na przemoc i prześladowania, które stosuje władza. Swicina została skazana na tzw. „chemię domową”, czyli ograniczenie wolności połączone z nakazem pracy na rzecz państwa.
  • 10 sierpnia z miejskiego cmentarza wojskowego w Grodnie usunięto tablice w języku polskim, upamiętniające żołnierzy Wojska Polskiego, poległych w wojnie polsko-bolszewickiej i podczas kampanii wrześniowej 1939 r.
  • 10 sierpnia wybuchł pożar w jednej z największych białoruskich rafinerii w Mozyrzu. Ogień został ugaszony, jednak straty są znaczne. Nie wiadomo nic o przyczynach pożaru, a niektórzy komentatorzy mówią o rosyjskiej prowokacji, która miała skierować podejrzenia na Ukrainę.
  • 11 sierpnia Aleksander Łukaszenka poinformował o zaproponowaniu Polsce „planu dobrego sąsiedztwa i pokoju”. Białoruskie MSZ ma w tej sprawie podjąć odpowiednie kroki. – Musimy rozmawiać z Polakami – powiedział białoruski dyktator w typowym dla siebie „ciepłym” stylu. Polskie MZS skrytykowało tę wypowiedź. – Przestańcie atakować naszą granicę, wypuśćcie z więzień Andrzeja Poczobuta i ponad tysiąc więźniów politycznych i nie prowadźcie więcej tej kampanii nienawiści, ataków, tej wojny hybrydowej przeciwko Polsce i przeciwko Ukrainie, będąc w sojuszu z Rosją – powiedział w Polsat News wiceszef MSZ Paweł Jabłoński. 
  • 14 sierpnia Sąd Najwyższy Białorusi ogłosił likwidację Białoruskiego Frontu Ludowego (BNF). To jedna z najstarszych białoruskich niezależnych partii, zarejestrowana oficjalnie w 1993 r. Jej najważniejszym twórcą i pierwszym przywódcą był Zianon Paźniak, który trzy lata później wyjechał z kraju obawiając się prześladowań politycznych. Obecny jej prezes Ryhor Kastusioŭ został w zeszłym roku skazany na 10 lat kolonii karnej za „próbę przewrotu państwowego”.
  • Wiersze Wincentego Dunina-Marcinkiewicza, poety doby romantyzmu posługującego się językiem polskim oraz językiem białoruskim w zapisie alfabetem łacińskim, zostały przez prokuraturę w Mińsku uznane za materiały ekstremistyczne. Chodzi o dwa utwory z czasów Powstania Styczniowego, w których poeta wrogo wypowiada się o Rosjanach – Maskalach.  
  • Brytyjski think tank Chatham House przeprowadził badania online wśród młodych Białorusinów (18-35 lat). Okazuje się, że w tej grupie jest dość duży rozrzut sympatii prozachodnich i prorosyjskich. Jeśli chodzi o kwestie bezpieczeństwa, to 41 proc. białoruskiej młodzieży uważa, że Białoruś powinna pozostać członkiem Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (organizacja, do której należą niektóre państwa Wspólnoty Niepodległych Państw), 47 proc. opowiada się za neutralnością, a 12 proc. – za przystąpieniem do NATO.
  • Białoruś jest wciąż chętnie odwiedzana przez rosyjskich turystów. Z danych departamentu turystyki resortu sportu i turystyki wynika, że liczba rosyjskich turystów w Białorusi wzrosła o 173 proc. w ciągu pierwszych pięciu miesięcy 2023 r. w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. W 2022 r. Rosjanie stanowili 96 proc. całkowitej liczby turystów odwiedzających ten kraj.
Вярнуцца на галоўную старонку / Powrót na stronę główną

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • у верасні

    750 – няўдалая аблога ў 1274 г. Наваградка аб’яднанымі галіцка-валынскімі і татарскімі войскамі. 510 –  8.09.1514 г.  перамога пад Оршай (на рацэ Крапіўна) 30-тысячнай беларуска-літоўскай арміі пад кіраўніцтвам гетмана Канстанціна Астрожскага над утрая большым маскоўскім войскам. У выніку бітвы ўсходняя Беларусь была вызвалена …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (140) – 14.09.1884 г. у засьценку Вераскоўшчына Наваградзкага пав. нар. кс. Фабіян Абрантовіч, беларускі рэлігійны і грамадзкі дзеяч. Актыўна выступаў перад польскімі касьцельнымі і дзяржаўнымі ўладамі за вядзеньне багаслужбы ў касьцёлах на беларускай мове. У 1939 г. быў арыштаваны і замучаны савецкімі ўладамі (пам. у 1946 г. у Бутырскай турме ў Маскве).
  • (137) – У 1887 г. быў надрукаваны першы падручнік і слоўнік мовы эспэранта, аўтарства ўраджэнца Беластоку Людвіка Заменгофа.
  • (118) – 14.09.1906 г. у Вільні выйшаў з друку першы нумар першай легальнай беларускай газэты (тыднёвіка) „Наша Доля”. Літаратурны дэбют Якуба Коласа. У першым нумары „НД” быў надрукаваны ягоны верш „Наш край”. „Наша Доля” была закрыта царскімі ўладамі у палове сьнежня 1906 г. Выдаўцом газэты зьяўлялася Беларуская Сацыялістычная Грамада.
  • (118) – 14 верасьня 1906 г. выйшаў у Вільні першы нумар „Нашай Долі”. Сьвет пабачыла толькі 6 нумароў, зь якіх большасьць канфіскавала расейская цэнзура. Газэта была ліквідавана ўладамі.
  • (104) – 14 верасьня 1920 г. пастаноўкай „Рысь” паводле аповесьці Э. Ажэшка „У зімовы вечар” пачаў сваю дзейнасьць Беларускі Дзяржаўны Акадэмічны Тэатр ім. Янкі Купалы ў Менску.
  • (103) – 14.09.1921 г. выйшаў у Вільні з друку першы нумар тыднёвіка „Беларускія Ведамасьці” якога рэдактарам быў Максім Гарэцкі. „БВ” былі адным з лепшых беларускіх пэрыядычных выданьняў той пары. У ім друкаваліся публіцыстычныя, гістарычныя, літаратурныя тэксты выдатных беларускіх аўтараў.
    ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ
  • (87) – 14.09.1937 г. расстраляны Сяргей Астрэйка, паэт (нар. 9.07.1912 г. у Каласоўшчыне на Меншчыне). Дэбютаваў у 1928 г., у 1932-1933 гг.  працаваў у слоўнікавай камісіі ў АН БССР; у 1933 г. быў арыштаваны і сасланы ў Ірбіт Сьвярдлоўскай вобл., у 1937 г. быў арыштаваны паўторна.
  • (60) – 14.09.1964 г. у Менску памёр Язэп Пушча (Іосіф Плашчынскі), беларускі паэт, адзін з заснавальнікаў літаратурных аб’яднаньняў „Маладняк” і „Узвышша”. Нар. 20.05.1902 г. у Каралішчавічах каля Менска. У 1920 г. закончыў Менскае рэальнае вучылішча, у 1925-1927 гг. вучыўся ў Беларускім Дзяржаўным Унівэрсытэце, а пасьля – у Ленінградзкім (да 1929 г.) Быў стыль-рэдактарам у Беларускім Дзяржаўным Выдавецтве. 25.07.1930 г.
    ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis