Pa prostu / Па-просту

  • Szucman z Nowaj Wioski

    Z cyklu "Płacz zvanoŭ" (Cz. 25)

    – Trzeba, żeby wszyscy Polacy chwycili się za prawo, bo jeśli Białorusy wezmą władzę w swoje ręce, to wszystkim będzie źle… Usim wiadomo, szto kali wosieniaj 1939 roku sawiety zajmali Zachodniuju Biełaruś, z wielkaj radaściu prywitali ich asobienno prawasłaŭnyja. Heto mieło swaje pryczyny, bo pad…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

W 15. rocznicę śmierci

Słów kilka o Nadziei Rusko

Nadzieja Rusko w latach swojej młodości
Nadzieja Rusko w latach swojej młodości

Nadzieja Rusko była skarbnicą wiedzy o dawnym folklorze białowieskim i dziejach miejscowości. U schyłku życia zaczęła tworzyć – napisała kilka wierszy-piosenek na tematy z życia prostego wiejskiego człowieka oraz szereg sentencji.

Na świat przyszła 6 lutego 1906 roku w Białowieży, w rodzinie Sergiusza Szpakowicza i Agaty z domu Pisarewicz. Ojciec pracował jako carski gajowy w Puszczy Białowieskiej. Szpakowiczowie mieli dziewięcioro dzieci, Nadzieja była ich czwartym dzieckiem.

W sierpniu 1915 roku cała rodzina Szpakowiczów, wraz z wieloma innymi białowieskimi rodzinami, ewakuowała się w głąb Rosji. Szpakowiczowie zatrzymali się w Niżnym Nowgorodzie. Nadzieja uczęszczała do żeńskiej szkoły. Była pilną uczennicą, pisała bardzo ładne wypracowania. Szczególne uzdolnienia wykazywała w interpretacji i recytacji wierszy. Miała doskonałą pamięć.

Po wybuchu rewolucji październikowej w Rosji nastał chaos, bezprawie i głód. O spokojnym życiu trudno było nawet pomarzyć We wrześniu 1918 roku rodzina Szpakowiczów podjęła decyzję o powrocie do Białowieży. Dotarli do niej dopiero w listopadzie, pokonując po drodze wiele przeszkód. W ich miejscowości stacjonowali jeszcze Niemcy, ale pod koniec roku ją opuścili. Szpakowiczowie zastali spalone przez Kozaków domy i zabudowania gospodarcze. Zamieszkali w poniemieckim baraku. Nadzieja, oprócz obowiązków domowych, musiała chodzić do pracy przy sadzeniu lasu oraz do tartaku.

W 1921 roku rodzina Szpakowiczów zbudowała własny dom. Nadzieja bardzo chciała się uczyć, ale nikt jej nigdzie nie zamierzał posyłać. Czytać i pisać po polsku nauczyła się sama. Bardzo lubiła czytać. Wkrótce wydano ją za zamożnego rolnika – Emiliana Rusko z Podolan Drugich. Małżeństwo to było zgodne i pracowite. Wydało na świat dwoje utalentowanych dzieci: syna Borysa Russko (ur. 1929) – pułkownika Wojska Polskiego i poetę oraz córkę Olgę Szurkowską (1931-2021) – filologa-rusycystkę, nauczyciel i pedagoga, autorkę kilku książek wspomnieniowych.

Nadzieja Rusko do ostatnich swych dni zachowywała fenomenalną pamięć. Znała wiele miejscowych białoruskich piosenek, przyśpiewek, porzekadeł. W 1994 roku opublikował je na swych łamach, w cyklu „Z kuferka babuli Nadzi”, białostocki tygodnik „Niva”. Z kolei wydawane w Białowieży pismo „Białowieżanin” zamieściło w 1997 roku wybór jej sentencji. Panią Nadzieję odwiedzali często studenci i wykładowcy akademiccy. Chętnie dzieliła się swą wiedzą, deklamowała im wiersze, śpiewała dawne piosenki i opowiadała o starych obrzędach, zwyczajach i wierzeniach.

Nadzieja Rusko w ostatnich latach swego życia była pensjonariuszką Domu Pomocy Społecznej „Rokitnik” w Białowieży. 27 stycznia 2006 roku odbyła się tam uroczystość z okazji setnej rocznicy jej urodzin. Jubilatka zadziwiła wszystkich zebranych, recytując z pamięci długie wiersze, których nauczyła się jeszcze w latach młodości.

Nadzieja Rusko zmarła 3 września 2007 roku w wieku 101 lat. Została pochowana w kwaterze rodzinnej na białowieskim cmentarzu.

Córka Olga poświęciła swojej matce jeden z rozdziałów wydanej w 2001 roku książki „Dzieje białowieskiej rodziny”.

Piotr Bajko

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны. Неабходныя палі пазначаны як *

Календарыюм

Гадоў таму

  • у ліпені-жніўні

    – у ліпені 1000 г. памерла князёўна полацкая, вялікая княгіня кіеўская Рагнеда. Разам з сынам Ізяславам адрадзіла беларускую, крывіцкую дзяржаву – Полацкае Княства. Першая ігуменьня ў Беларусі, у манастве – Анастасія. – 13 ліпеня 1260 г. войскі старабеларускай дзяржавы – …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (456) – у 1569 г. была распаўсюджвана выдадзеная ў сакавіку г.г. у Заблудаве першая друкаваная кніжка Беласточчыны “Евангельле вучыцельнае”.
  • (149) – 3.07.1876 г. у фальварку Пясчына на Лідчыне нар. Цётка (сапраўднае прозьвішча Алаіза Пашкевіч, пам. 5.02.1916 г. у Старым Двары на Лідчыне, дзе і пахавана), паэтка, празаік, нацыянальна-асьветніцкая дзеячка. Склала „Лемантар”, „Першае чытаньне для дзетак-Беларусаў”, была рэдактарам першага дзіцячага часопісу на беларускай мове „Лучынка”.
  • (146) – 3 ліпеня 1879 г. у в. Ачукевічы на Наваградчыне нар. Васіль Рагуля, грамадзка-палітычны дзеяч. Між іншым быў беларускім паслом ды сэнатарам у міжваеннай Польшчы. Пасьля вайны на эміграцыі. Памёр 16.06.1955 г. у Нью-Ёрку.
  • (115) – 3.07.1910 г. у вёсцы Міхнаўка каля Ляўкова Старога на Беласточчыне нарадзіўся Аляксей Грыцук, грамадзкі дзеяч, гісторык, літаратуразнавец, настаўнік. З 1948 г. жыў у Канадзе, з'яўляўся шматгадовым старшынёй Згуртаваньня Беларусаў Канады. Памёр 30.05.1976 г. у Кінгстон.
  • (81) – 3 ліпеня 1944 г. Савецкая Армія пасьля цяжкіх баёў вымусіла нямецкія войскі пакінуць Мінск. Беларуская сталіца ў выніку баёў была ўшчэнт зьнішчана, а пасьля вайны ўвесь горад пабудаваны наноў, у зьмененым соцрэалістычным выглядзе. 3 ліпеня штогод сьвяткуецца як „Дзень

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis
Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com