Pa prostu / Па-просту

  • Szucman z Nowaj Wioski

    Z cyklu "Płacz zvanoŭ" (Cz. 25)

    – Trzeba, żeby wszyscy Polacy chwycili się za prawo, bo jeśli Białorusy wezmą władzę w swoje ręce, to wszystkim będzie źle… Usim wiadomo, szto kali wosieniaj 1939 roku sawiety zajmali Zachodniuju Biełaruś, z wielkaj radaściu prywitali ich asobienno prawasłaŭnyja. Heto mieło swaje pryczyny, bo pad…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Kraj „prostaj movy”. Prostamoŭny Biełastok

Takoju piłoju rezali materyjał na chaty i druhija dzieraviannyja budynki (Fatahrafija aŭtara)
Takoju piłoju rezali materyjał na chaty i druhija dzieraviannyja budynki
(Fatahrafija aŭtara)

U astatnich vybarach senataram z akruhi našaha kraju „prostaj movy” staŭ Mariusz Gromko z partii Prava i Spraviadlivaść. Žyvie jon u Biełastoku, raniej byŭ radnym, a da vosieni 2018 r. uznačalvaŭ biełastockuju radu miesta. Heto jašče davoli małady palityk, ale bojki. Ad jaho kalehi z PiS-u ja daviedaŭso, što ŭ Gromki mohuć być „ekumeničnyje” karenia.

Hromki žyli kaliś u vioskach pad Krynkami i nie byli katolikami. Takaja familia (nazwisko) napeŭno nie polskaha pachodžańnia, hetaje słovo maje vyrazny ruski kalaryt, jano jakraz vielmi charakternaje dla prostaj movy.

Cipierašni senatar-elekt nie čuŭ ja, kab u palityčnych kruhach choć zaiknuŭso pra „wschodnie brzmienie” svajho proźvišča-nazwiska. Kali PiS žondziŭ u Biełastoku i zadumaŭ adnu hulicu ŭ mieści nazvać imiam nienavistnaho dla pravasłaŭnych „Łupaški” byŭ jon pieršy, jaki padniaŭ ruku hałasujučy za hetym. Moj kaleha Słavak Nazaruk byŭ tedy biełastockim radnym, adzinym z carkoŭnych kruhoŭ. Pierad hałasavanniem radziŭso minie što skazać u dyskusji, jak nie dapuścić, kab „Łupaška” staŭ patronam hulicy. Ja padkazaŭ, kab jon zaŭstydaŭ radnych, vytknuŭ, što ŭ katalickich žycielej cipierašniaho Biełastoka redka ŭ kaho nima albo nie było kaliś kahoś pravasłaŭnaho. Nichaj pojduć na našy mahiłkie, dzie na pomnikach je i takija „nazwiska” jak ichnija.

Heto tedy ničoho nie dało. Radnyja z PiS-u zajelisa nazvać hulicu „bohaterem”, jaki dla pravasłaŭnych nižadny hieroj, tylko bandyt. Na ščaścia nidaŭno na sesji rady miesta pad kaniec akciabra balučuju nazvu hulicy ŭdałosa ŭrešcie skasavać. Akazałaso, što katalickija radnyja nie ŭsie takija jak z PiS-u. Chto viedaje, čy nie zasłuha ŭ hetym i Słaŭka Nazaruka, bo jon raniej mocno anhažavaŭso i mnohich z ich, jakija znoŭ stali radnymi, tedy uśviadamlaŭ, kažučy i toje, što ja jamu paradziŭ.

U majom Vostravie pomniać jašče dvoch bratoŭ Hromkaŭ, jakija chadzili ŭ pavajenny čas na zarobak ad vioski da vioski i piłavali ludziam klocy na chaty. Tedy ni było elektryčnaści i krajzegaŭ, a tartak najbližej byŭ na stancji ŭ Waliłach kala Haradka, ale pryvatnych zakazaŭ nie prymaŭ. Pilščyki Hromki rukami padymali vielkija i ciažkija klocy na stajakie. Kali nie davali rady, pad jimi kapali hłyboki doł. Potym adzin stavaŭ zvierchu druhi znizu i ceły božy dzień ciohali piłu z hary ŭ niz i z nizu da hary. Usie dzieraviannyja chaty ŭ našych vioskach pastaŭleny z padvalinaŭ, štukaŭ i doškaŭ narezanych rukami.

Adnaho Hromku ja viedaŭ. Jon pryšoŭ u prymakie da žonki ŭ susiednim z Vostravam Astroŭku. Byŭ z vioski za Krynkami, jakaja cipier u Biełarusi. Na pačatku 1960-ych let pierabraŭso ŭ Biełastok, pieravioz chatu z Astroŭka na kraj miesta ŭ Bahnoŭcy.

Tak skłałasia, što tryccać let paźniej i ja staŭ žyć niedaloka. Hromku, jaki ŭže byŭ padstarełym čałaviekam, spatykaŭ časta na prystanku MPK. Ja dobra pomniu, jak čakajučy na aŭtobus i ŭ aŭtobusie jon havaryŭ tylko pa prostu, a jamu adkazvali pa polsku. I nichto hetym nie zdziŭlaŭso.

Jašče doŭho pa vajnie prostuju movu možno było pačuć va ŭsich vioski naŭkruha Biełastoka, jakija cipier je kvartałami-dzielnicami miesta. U Dajlidach, Piačurkach, Bahnoŭcy, Jarašoŭcy, Piatrašach pa Starasielcy i dalej pad Charošču. Pa prostu havaryli tam nie tylko pryjezžyja, ale i karennyja žycieli, aŭtachtony. Pravasłaŭnyja i katoliki.

Jurak Chmialeŭski

Słoŭnik prostaj movy

zahata – robione na zimę ocieplenie ścian drewnianej chaty. Układano je do wysokości okien ze słomy, lub igliwia, gałęzi (oplatano chrustem). Nazwa pochodzi od średniowiecznego słowa „gać” („гать”), które oznaczało odcinek drogi w bagnistych grząskich miejscach, gdzie dla poprawy przejezdności kładziono gałęzie, pnie, nieraz całe bierwiona.

bičkavacca – tłoczyć się, cisnąć.

Spisaŭ Jurak Chmialeŭski

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны. Неабходныя палі пазначаны як *

Календарыюм

Гадоў таму

  • у чэрвені

    – у 1519 г. Францыск Скарына выдае ў Празе Кнігу Руф, Кнігу Эсфір, Кнігу Плач Іяэміі. – 28.06.1660 г. войскі Вялікага Княства Літоўскага і польскія разбілі каля вёскі Палонка Слонімскага павету войскі расейскага агрэсара (камандуючы Іван Хаванскі). – 7.06.1825 г. …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (456) – 1 ліпеня 1569 г. была падпісана ў Любліне унія паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім. Паводле рашэньня сойму была абвешчаная на аснове роўнасьці, фэдэратыўная дзяржава – Рэч Паспалітая. Вялікае Княства Літоўскае мела захаваць сувэрэнітэт, асобную дзяржаўную
  • (157) – 1(13).07.1868 г. у Менску памёр Канстанцін Тышкевіч, гісторык, археоляг (нар. 17.02.1806 г. у Лагойску). Закончыў Віленскі ўнівэрсытэт (1828), у 1828-1836 гг. працаваў у Варшаве, удзельнічаў у паўстаньні 1930-1931 гг. З 1836 г. жыў у Лагойску, дзе ў 1842 г. з братам Яўстафіем заснаваў першы на Беларусі музэй старажытнасьцей. Быў адным з заснавальнікаў Віленскага музэя старажытнасьцей. У 1856 г. арганізаваў экспэдыцыю па Віліі. Першы склаў тапаграфічныя планы гарадзішчаў і замчышчаў, атлас старажытных гарадзішчаў. Пахаваны ў Лагойску.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis
Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com