Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    13. Jak zhinuŭ „Tiszka”

    Szkoła ŭ Haradku ad 20 wieraśnia 1970 r. maje imia bratoŭ partyzantaŭ Michała i Alaksandra Chrenoŭskich z niedalokaha Dzierniakowa. Jak maładych jaszcze kawaleraŭ zastrelili ich Niemcy padczas abławaŭ u tutejszych lasach. Dla miascowych życielej stalisa jany hierojami. Na staroncy szkoły ŭ Internecie pra patronaŭ jest...ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Ne može byti!

    Pameť na trochu dovš

    Тварь ли я дрожащая или право имею… (Ф.М. Достоевский) – Ja svoju mamu pometaju słabo, – tichim hołosom načała rozkazuvati Lila. – Dobre, što maju para zdymkuv, to choč znaju, jak vyhladała. Ale rozkažu tobiê jeji historyju, to može takim sposobom pameť ob jôj ostanetsie...ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Дзённік рэдактара

2 студзеня 2023 г.

Сёння Крынкі – соннае мястэчка Фота Юркі Хмялеўскага
Сёння Крынкі – соннае мястэчка
Фота Юркі Хмялеўскага

Стала вядома, што з 1-га студзеня ў Польшчы з’явілася пятнаццаць новых гарадоў. На гэты раз гарадскіх правоў не атрымала ні адна мясцовасць з Падляшша, не было тут такой ініцыятывы. Звычайна падымаюць яе мясцовыя самаўрады і самі жыхары, каб павысіць ранг свайго мястэчка – фармальна вёскі. Часта разыходзіцца пра аднаўленне гарадскіх правоў, страчаных даўней па розных прычынах. Канчатковае рашэнне прымае ўрад, канкрэтна Міністэрства ўнутраных спраў і адміністрацыі.

Прэм’ер-міністр Матэвуш Маравецкі, калі прадстаўнікам новых польскіх гарадоў уручаў акты прысваення новых правоў і сімвалічныя ключы ад гарадскіх варот, сказаў, што гэта не толькі для гонару, але і забавязанне, каб развівацца. Кіраўнік ураду быў упэўнены, што новыя гарады, дзякуючы павышанаму прэстыжу, стануць прыцягваць новых інвестараў, прадпрымальнікаў і ствараць дадатковыя працоўныя месцы. Затым павінен павышацца таксама лік жыхароў.

У практыцы не заўсёды так бывае. Найчасцей такая змена толькі фармальнасць. Войт аўтаматычна становіцца бургамістрам, рада гміны ператвараецца ў гарадскую, так як і гмінная ўправа.

14 гадоў таму былі вернуты гарадскія правы маім Крынкам. З таго часу, на жаль, не бачу тут ніякага развіцця. Наадварот – ёсць рэгрэс. Новы статус мясцовасці дагэтуль не прынёс спадзяваных змен. За гэты час толькі адрамантавана шмат вуліц і гмінных будынкаў. Але ў суседнім Гарадку не менш, хаця фармальна гэта надалей вёска і калісь таксама з гарадскімі правамі.

Карысную змену відаць толькі ў Міхалове, якое стала горадам таксама 14 гадоў таму. Там пабудавалі адразу гарадскую ратушу з вежай з гадзіннікам і нават крыты басейн. Там таксама адрамантавалі вуліцы і камунальныя будынкі. Было за што, бо падатак ад адной толькі газакампрэсарнай станцыі ў Кандратках каля Ялоўкі гэта больш як палова бюджэту гміны Крынкі. Хаця ў Міхалове буйныя інвестары так і не з’явіліся, то горад яно крыху нават напамінае. Ёсць тут „Бядронка” і яшчэ дзве іншыя буйныя крамы, вялікая гаспода з гасцініцай і меншыя рэстаранчыкі. У Крынках гэтага няма.

У параўнанні з Міхаловам ці нават Гарадком цяперашнія Крынкі гэта сумнае і соннае мястэчка. Вечарком цалкам яно пусцее, нават у самім цэнтры. Прычына адна – Крынкі апынуліся на перыферыях, на канцы свету. Таму маладыя тут не застаюцца, рэдка хто. Пасля аднаўлення гарадскіх правоў колькасць жыхароў зменшылася на амаль 12 прац. Як ні дзіўна, у Міхалове гэты паказчык яшчэ большы, бо амаль 14 прац. Прыгадваецца мне, як бургамістр пераконваў, што дзякуючы гарадскім правам мясцовасць будзе разрастацца. Аказваецца, ёсць наадварот, бо Міхалова ўсё ж такі як і Крынкі невялікі перыферыйны горад. Маладыя таксама найчасцей згэтуль выязджаюць у большыя цэнтры, найбольш у Беласток.

Юрка Хмялеўскі

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў сакавіку

    520 – 4.03.1503 г. – памір’е (на 6 гадоў) паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Вялікім Княствам Маскоўскім, паводле якога да Масквы адышло 29 гарадоў і 70 валасьцей, у тым ліку Чарнігаў, Бранск, Старадуб, Гомель. 160 – 11.03.1863 г. – царскі …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (158) – 23.03.1865 г. у Валожыне, Ашмянскага павету нарадзіўся Стары Улас (Уладыслаў Сівы-Сівіцкі), паэт, празаік, зьбіральнік беларускага фальклёру. З 1907 г. друкаваўся ў „Нашай Ніве”, потым у заходнябеларускіх выданьнях. Памёр 30.09.1939 г. у Шашэльгішках на Віленшчыне. Пахаваны на могілках у Сужанах.
  • (128) – 23.03.1895 г. у Лугавой каля Капыля нар. Васіль Сташэўскі, драматург і празаік. Закончыў Несьвіжскую настаўніцкую сэмінарыю (1914) і Менскі настаўніцкі інстытут (1924). Працаваў настаўнікам у Оршы, з 1927 г. – адказным сакратаром літаратурнага аб'яднаньня "Маладняк", з 1929 г. –  аб'яднаньня „Полымя”. У гг. 1928-1929 працаваў у газэце „Савецкая Беларусь”. У 1937 г. рэпрэсіраваны і прыгавораны да вышэйшай меры
  • (98) – 23.03.1925 г. у в. Мора на Беласточчыне нарадзіўся Віктар Швед, паэт, актыўны дзеяч беларускага руху на Беласточчыне. Друкуецца з 1957 г. Дэбютаваў у „Ніве” вершам „Я беларус”. Аўтар многіх зборнікаў вершаў, сааўтар падручнікаў на беларускай мове. Жыве ў Беластоку. Віншуем Вас, спадар Віктар!
  • (45) – 23.03.1978 г. у Менску памёр Рыгор Шырма (нар. 8(20).01.1892 г. у в. Шакуны, Пружанскага  павету), харавы дырыжор, фальклярыст, грамадзкі дзеяч. Актыўна ўключыўся ў беларускі рух у 1922 г., дзейнічаў у Беларускім Выбарчым Камітэце. Пасьля стаў настаўнікам сьпеву ў Віленскай Беларускай Гімназіі, выхавацелем у інтэрнаце гімназіі. Грамадзка працаваў у Таварыстве Беларускай Школы. Выдаваў зборнікі беларускіх песьняў.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Copyright © 2023 Czasopis