У маёй роднай вёсцы Новае Ляўкова Нараўчанскай гміны Гайнаўскага павета яшчэ стаяць 43 драўляныя дамы. Яны найбольш прыязныя для чалавека. У іх свойскі клімат. Хаты найчасцей былі пабудаваны з тоўстых сасновых бярвёнаў (хто ж не любіць паху духмянага сасновага лесу). Пры іх будавалі ганачкі (яны як дэкаратыўная чаcтка хаты і як месца адпачынку пасля працы). Архітэктурная разьба выступала каля калонак, на падстрэшніку, шчыце, вятроўках. Гэтыя дэкаратыўныя элементы – працяг агульнага знешняга ўпрыгожання хаты.

Дамы мелі трохшыбавывя вокны ды маленькія 1-2 акенцы ў шчытах. Вокны ўпрыгожвалі пры дапамозе шалёўкі, ліштваў і аканіц. Знізу былі падаконнікі, па якіх сцякае з вакон вада. У пасляваенны перыяд дахі дамоў былі крыты цэмента-вапнавай шэрай або аранжавай керамічнай чарапіцай. Вуглы дамоў шалявалі гладкімі дошкамі і на іх набівалі арнамент, геаметрычныя фігуры, элементы раслін, кветкі або птушкі – усё ў суровай сіметрыі. Багацейшыя жыхары Новага Ляўкова куплялі на вуглы дэкарацыйныя драўляныя рэзьбы. Некаторыя дамы былі абабітыя шалёўкай. Зімой у ашаляваных хатах было куды цяплей унутры.

Зараз бацькоўскія дамы перанялі іх дзеці і яны перабудоўваюць іх па-свойму. Важна, што іх аднаўляюць. Інакш нічога бы не асталося. Гэтак сталася з дзевяцю хатамі. Яны зніклі бясследна. На месцы сядзіб можна сустрэць яшчэ старыя пладаносныя дрэвы (яблыні, слівы і грушы), кусцікі бэзу, язміну або чаромхі. А ёсць і так, што месцы колішняй сялянскай сядзібы зараслі кустамі, буйнай травой, палыном, лопухамі, крапівой ды ўсялякім іншым пустазеллем. 

Гэтыя дамы з канца мінулага стагоддзя асталіся ў маёй памяці. Былі яны прыгожыя, некаторыя з ганачкамі. Вельмі арыгінальны быў ганачак пры хаце на скрыжаванні дарог. Знаходзіўся ён пры самай вуліцы. На ганачак мог зайсці кожны, каму з пешаходаў спатрэбілася крыху адпачыць з дарогі. Бывала тут збіралася моладзь пад вечар у святочныя дні. Пры хатах раслі высокія дрэвы: ліпы, бярозы, ясені, вязы і вербы. Восенню было асабліва калярова. Лісця нападае цэлыя гурбы. Калі дзьмуў вецер яно так ціхенька шапацела на галінах дрэў ды ішоўшаму пад нагамі.

Цяпер у маёй вёсцы над Баброўкай пустуе васямнаццаць драўляных дамоў, у тым ліку адна хата апусцелая пасля пажару. Апошнім часам памерлі чатырнаццаць старэйшых чалавек. Сяло пусцее і пусцее. Зімой жыццё ў вёсцы замірае. Становіцца пуста і глуха. Заміраюць панадворкі, бо на іх ужо няма кароў, коней, авечак ды хатняй птушкі. Ніхто не выходзіць на панадворак, няма мітусні як калісьці. Не прылятае нават дзікая птушка. 

Зараз мне сняцца колішнія людныя прыгожыя драўляныя дамы ў Новым Ляўкове ды і ў суседніх вёсках. Успамінаю сваё дзяцінства і працу ў школе ў вёсцы Старое Ляўкова, у якой настаўнічаў. Памятаю старыя і ўсё ж прытульныя дамы, панадворкі і прыхатнія садочкі аднавяскоўцаў. Шмат з іх зараз няма ў нашым ціхім сяле. Адышлі ў нябыт таксама драўляныя лавачкі, якія стаялі пры хатах і каля платоў на вуліцы.

Я цяпер жыву ў даволі вялікай хаце маіх бацькоў. У ёй дзевяць вакон. Калі дом пабудавалі 90 гадоў таму, жылі ў ім дзве сям’і. Апрача ўсяго мелі дзве кухні. Потым старэйшы брат майго бацькі пабудаваў сабе прыгожую новую драўляную хату (накрыў яе аранжавай дахоўкай) на калёніі, дзе меў сваё поле і вялікае пасбішча, і туды пераехаў жыць з сямёй. З часам каля дому дзядзька развёў садочак. Раслі ў ім перш-наперш грушы, яблыні, вішні і слівы. Цяпер на калёніі няма ані следу па ягоных хаце, стадоле і хляве. Нічога не асталося з агароджы. Ужо тут растуць вечназялёныя сасонкі. 

Няма ўжо ў жывых маіх бацькоў. Я на пенсіі і прыехаў з горада, з Беластока ў Новае Ляўкова і тут дажываю. Зрабіў сякі-такі рамонт хаты, паставіў новую агароджу. Хаты не ашаляваў. Яна на колішні лад. Па архітэктуры нічым не розніцца ад іншых тутэйшых хат. Звонку сям-там блішчыць як бурштын смала на сценах з сасновага бярвення. У сваім драўляным доме і сваім асяроддзі я адчуваю сябе найлепей.

Янка Целушэцкi