Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    21. Samaabarona i śmierć Żyda Berszki (2)

    Savieckaje vojsko i pahraniczniki spaczatku ŭsich ludziej z hetych troch viosak vyvieźli za Śvisłacz na zborny punkt u Nieparożnicach. Zahadali im usio z saboju zabrać, szto tolko mahli ŭziać na furmanku. Pośle saviety mieli ich parassyłać dalej u Biełaruś. Raptam pryjszoŭ zahad, szto kali chto…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    8. Kuneć sielanki

    Nocami z pod ramion krzyżów na rozdrogach sypie się gwiazd błękitne próchno chmurki siedzą przed progiem w murawie to kule białego puchu dmuchawiec Księżyc idzie srebrne chusty prać świerszczyki świergocą w stogach czegóż się bać (Józef Czechowicz, „Na wsi”, 1927) Jak mniê diś dumajetsie, dekada… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

In memoriam

Быў выдатным перакладчыкам і нашым сябрам

Чэслаў Сэнюх (1930-2021) як госць беларускага трыялогу ў Лапічах у 2006 г. Фота Юркі Хмялеўскага
Чэслаў Сэнюх (1930-2021) як госць беларускага трыялогу ў Лапічах у 2006 г.
Фота Юркі Хмялеўскага

8 кастрычніка на 92-ім годзе жыцця памёр пад Варшавай Чэслаў Сэгнюх – заслужаны для беларускай культуры таленавіты літаратар, перакладчык і публіцыст. Нарадзіўся ён 9 ліпеня 1930 г. у мястэчку Любча на Наваградчыне. Вырас у сялянскай беларускай сям’і, дзе дома ўсе свабодна размаўлялі на беларускай і польскай мовах. Бацькі – Станіслаў і Стэфанія – пераехалі сюды, у родную ваколіцу маці, у 1920 г. з Кіева, уцякаючы ад бальшавікоў.

Чэслаў вучыўся ў беларускай сямігадовай школе ў Любчы. Калі ўвайшлі саветы, бацьку арыштавалі ў 1940 г. як „ворага народу”. Быў ён вывезены ў лагер пад Новасібірскам, дзе памёр у 1941 г. Падчас вайны Чэслаў належаў да Саюза беларускай моладзі.

У 1945 г. сям’я пераехала ў Польшчу. Спачатку затрымалася ў Беластоку, дзе ў 1950 г. Чэслаў скончыў ліцэй імя Жыгімонта Аўгуста. Потым паехаў ён у Варшаву, дзе ў 1954 г. закончыў рускі інстытут філалагічнага факультэту Варшаўскага ўніверсітэту. На працу паступіў у польскую рэдакцыю радыё „Масква”. Быў там дыктарам і рэдактарам. Адначасова рэдагаваў рускамоўны дадатак да польскага штотыднёвіка „Przyjaźń” з урокамі польскай мовы для расійскіх чытачоў. Займаўся таксама перакладамі з усходнеславянскіх моў і працаваў яшчэ ў кінастудыі дакументальных фільмаў. Быў пэўны час галоўным рэдактарам часопіса „Tłumacz”, які выдавала таварыства польскіх перакладчыкаў. У 1971-1980 і 1982 гг. быў рэдактарам і дыктарам выпускаў Польскай фільмовай кронікі. Наканец працаваў яшчэ ў беларускай службе Польскага радыё.

Чэслаў Сэнюх дэбютаваў як аўтар вершаў і перакладчык у 1956 г. Яго творы былі публікаваныя м.інш. у „Шпільках” і „Беластоцкай газеце”. Пісаў таксама словы песень для польскіх і расійскіх кампазітараў.

Дасканала ведаўшы некалькі славянскіх моў як перакладчык самай важнай лічыў беларускую. На польскую мову пераклаў кнігі „Хрыстос прызямліўся ў Гародні” Уладзіміра Караткевіча, „Аблава” Васіля Быкава, „Споведзь” Ларысы Геніюш, паэмы і вершы Янкі Купалы, Максіма Танка, Рыгора Барадуліна, Уладзімера Някляева…

Чэслаў Сэнюх найбольш часу, бо дзесяць гадоў, прысвяціў перакладу „Новай зямлі” Якуба Коласа, які выдадзены быў у 2002 г. Лепш за яго ніхто гэтага не зрабіў бы. Ён сам вынік сваёй працы лічыў найбольшым аўтарскім дасягненнем.

Чэслаў Сэнюх застанецца ў нашай памяці як сардэчны сябра беларусаў на Беласточчыне. Публікаваўся ў «Ніве» і «Часопісе», супрацоўнічаў з Сакратам Яновічам, які запрашаў яго на трыялогі ў Лапічах, а пасля публікаваў ў Annus Albaruthenicus – Годзе беларускім.

Светлая памяць!

Юрка Хмялеўскі

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў красавіку

    980 – у 1044 г. пачаў княжаньне ў Полацку Усяслаў Брачыслававіч, званы Чарадзеем. Яго славутая дзейнасьць была апісана ў паэме „Слова аб паходзе Ігаравым”. 920 – у 1104 г. адбыўся вялікі паход кааліцыі князёў Кіеўскай Русі, арганізаваны Уладзімірам Манамахам на …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (422) – 19.04.1602 г. пам. Ян Абрамовіч, ваявода менскі і смаленскі. Адукаваны чалавек, праціўнік езуітаў. Выдаўца „Катэхізіса” (1598 г.) з 300 рэлігійнымі песьнямі.
  • (143) – 19.04.1881 г. у в. Такары на Беласточчыне (сучасным памежжы з Рэспублікай Беларусь) нар. Усевалад Ігнатоўскі – выдатны беларускі гісторык, грамадзкі дзеяч. Скончыў у 1911 г. Юр’еўскі Унівэрсытэт у Тарту. У 1912-1914 гг. быў выкладчыкам у Віленскай жаночай гімназіі М. Вінаградавай, у  1914-1919 гг. -- Менскага Настаўніцкага Інстытуту. У час вайны ўключыўся ў нацыянальную ды палітычную дзейнасьць, быў між іншым членам Цэнтральнага Камітэту Беларускай Партыі Сацыялістаў Рэвалюцыянераў. У 20-ыя гады займаў шэраг дзяржаўных пасад у БССР. Меў вялікі ўплыў на праведзеньне працэсу беларусізацыі. З 1926 г. быў старшынёй Інстытуту Беларускай Культуры, а з 1928 г. прэзідэнтам Беларускай Акадэміі Навук. Напісаў больш за 30 навуковых прац, адна з найбольш вядомых гэта „Кароткі нарыс гісторыі Беларусі”. З 1930 г. прасьледаваны савецкімі ворганамі бяспекі. Пасьля аднаго з допытаў, 4.02.1931 г. пакончыў жыцьцё самагубствам. У 1937 г. жонка была асуджана на 8 гадоў лагераў, а двое сыноў расстраляных.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis