Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (2)

    UB-oŭcy z Sakołki, jakija pravia try let viali śledztvo, ustanavili, szto maldunak na rasstralanych „kamunistaŭ” skłali sołtys z Łapiczaŭ Ivan Charuży, sołtys z Trejglaŭ Franak Karpuk i padsołtys z hetaj vioski Edzik Jurczenia. Pad kaniec grudnia 1942 r. mielisa jany sptakacca ŭ czaćvier na bazary…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • „Ja choču byti bliźka ludiam”

    Rozhovôr Jana i Haliny Maksimjukov z poetkoju Zojoj Sačko

    Jan: Čy pomniš, koli v tebe zjavivsie impuls, kob napisati peršy viêrš? I na jakôj movi tobiê napisałosie? Zoja: O, ja dumała, što ty tak i načneš… Ja učyłaś u školi v Parcievi, de była prykładnoju učenicieju. Pan od pôlśkoji movy skazav prynesti viêršyki pud… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

ЗАПІСЫ ЧАСУ (IX.2021)

У Беларусі

Чатырох жыхароў Мінска пасадзілі на 13-28 дзён у турму за тое, што ў вокнах сваіх кватэраў вывесілі пустыя карткі паперы Фота з Фейсбука
Чатырох жыхароў Мінска пасадзілі на 13-28 дзён у турму за тое, што ў вокнах сваіх кватэраў вывесілі пустыя карткі паперы
Фота з Фейсбука

■Na początku września podano do publicznej wiadomości projekt nowelizacji konstytucji. Zakłada on m.in. podniesienie minimalnego wieku prezydenta z 35 do 40 lat, piastować to stanowisko będzie można nie dłużej niż dwie kadencje, przewidziano również już tylko jeden dzień głosowania. Na początku przyszłego roku projekt znowelizowanej konstytucji zostanie poddany pod referendum.

■Od 6 września został zablokowany w Białorusi dostęp do portalu internetowego Radia Racja. To kolejny, po Telewizji Biełsat, nadawca białoruskich programów z Polski, wyrzucony przez władze w Mińsku z oficjalnej przestrzeni medialnej.

■6 września sąd skazał Maryję Kalesnikawą, jedną z najbliższych współpracownic Światłany Cichanouskiej na 11 lat kolonii karnej. Znany opozycyjny prawnik Maksim Znak otrzymał wyrok 10 lat kolonii karnej. W Białorusi we wrześniu doliczono się prawie siedmiuset więźniów politycznych.

■7 września na 10 dni aresztu skazani zostali organizatorzy wydarzenia upamiętniającego rocznicę bitwy pod Orszą. Rozegrała się ona 8 września 1514 r. na północnym wschodzie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wojska litewsko-polskie pod dowództwem prawosławnego hetmana wielkiego litewskiego kniazia Konstantego Ostrogskiego rozgromiły większe siły moskiewskie. Obecnie w Białorusi bitwa po Orszą jest symbolem oporu przed rusyfikacją i integracją z Rosją.

■8 września Aleksander Łukaszenka wniósł do parlamentu projekt ustawy o zawieszeniu działania umowy z UE o readmisji (odsyłaniu nielegalnych imigrantów), co wcześniej Białoruś zapowiadała jako odpowiedź na unijne sankcje za łamanie praw człowieka. MSZ Białorusi ustami swego rzecznika poinformowało, iż „Białoruś nie ma nic wspólnego ze wzrostem liczby przekroczeń granicy z UE” i „nie ma wpływu na to, jakie drogi i kierunki wybierają migranci”. To odpowiedź na zarzuty UE, której władze stwierdziły, iż nie można w żaden inny sposób, jak tylko celowym działaniem, uzasadnić aż 50-krotnego wzrostu liczby migrantów przekraczających nielegalnie granicę z UE.

У расійска-беларускіх манёўрах непадалёк мяжы з Польшчай прыняло ўдзел 200 тыс. салдатаў
У расійска-беларускіх манёўрах непадалёк мяжы з Польшчай прыняло ўдзел 200 тыс. салдатаў

■W dniach 10-17 września na terenie Białorusi odbywały się największe dotychczas manewry wojskowe Zapad’21. Działania w Białorusi stanowiły jedynie fragment zakrojonych na dużo szerszą skalę ćwiczeń armii rosyjskiej w różnych rejonach Rosji. Na czterech białoruskich poligonach, według oficjalnych informacji rosyjskiego i białoruskiego MON, ćwiczyło 12,8 tys. żołnierzy białoruskich, 2 tys. rosyjskich i pół kompanii (50 żołnierzy) z Kazachstanu. Oficjalnie manewry Zapad’21 miały charakter defensywny – Rosja i Białoruś zostały zaatakowane, a po skutecznej obronie przystąpiły do kontrataku. Choć nie padły tu oficjalne nazwy wrogich państw, ich identyfikacja jest dość prosta. Są to sąsiadujący z Białorusią członkowie NATO, czyli Polska, Litwa i Łotwa.

■Po białoruskiej stronie granicy z Polską pojawili się żołnierze m.in. jednostek powietrzno-desantowych, służby do zadań specjalnych i OMON. Poinformował o tym rzecznik polskiego ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn. Dodał, że niektórzy dysponują karabinami snajperskimi. Władze w Mińsku nie odniosły się do tych informacji.

■Tuż przed obchodzonym 17 września Dniem Jedności Narodowej Aleksander Łukaszenka podpisał dekret o ułaskawieniu 13 osób – spośród 700 więźniów politycznych, przebywających obecnie w więzieniach i aresztach Białorusi (oficjalnie władze nie używają w stosunku do aresztowanych tego rodzaju określenia). Wspomniane państwowe święto  obchodzone jest dokładnie w dniu sowieckiej agresji na Polskę w 1939 r., które ówczesna propaganda nazywała „wzięciem pod opiekę” mieszkańców zachodniej Białorusi. Czyt. str. 15

■Elementem wojny hybrydowej nazwał Kartę Polaka, przyznawaną przez polskie władze obywatelom Białorusi polskiego pochodzenia, prokurator generalny Andrej Szwed w jednym z telewizyjnych wywiadów. Powtórzył też znane zarzuty wobec działaczy opozycyjnego Związku Polaków, których oskarżył o  „rehabilitację nazistowskich przestępców i  polskich przestępców” z czasów II wojny światowej.

■Nie tylko opozycjonistów i niezależnych aktywistów różnych pozarządowych organizacji zatrzymuje białoruski reżim. Jak podaje Centrum Obrony Praw Człowieka Wiasna, aresztowano już 16 osób z zakładów pracy, które w ubiegłym roku przyłączały się do protestów. Są to m.in. pracownicy zakładów z Mińska, Grodna i Żłobina: Białoruskich Kolei, Grodno Azotu, Białoruskiego Zakładu Metalurgicznego (BMZ) i Mińskich Zakładów Traktorów (MTZ). Nie wiadomo dokładnie, o co są oskarżani, choć w wypowiedziach rządowych urzędników pojawiają się zarzuty o „szpiegowanie” dla Zachodu.

28 верасня Беларускі саюз жанчын перадаў харчы, адзенне і іншыя рэчы бежанцам, якія застраглі пры мяжы з Польшчай Фота Пагранічнай службы РБ
28 верасня Беларускі саюз жанчын перадаў харчы, адзенне і іншыя рэчы бежанцам, якія застраглі пры мяжы з Польшчай
Фота Пагранічнай службы РБ

■Zabójcy Ramana Bandarenki, znani z imienia i nazwiska, pozostają bezkarni, a reżim Łukaszenki postanowił chronić milicjantów i OMON-owców, którzy pobili na śmierć bezbronnego opozycjonistę, próbującego interweniować, gdy niszczono białoruskie symbole narodowe – wynika z ustaleń byłych białoruskich milicjantów z Inicjatywy ByPol. To dlatego białoruska prokuratura oficjalnie zawiesiła postępowanie w tej sprawie z powodu „niemożnością ustalenia osoby, która popełniła przestępstwo” (wspomniani byli milicjanci przedstawili natomiast dowody wskazujące na konkretne osoby, które doprowadziły do dramatu na jednym z mińskich osiedli 11 listopada 2020 r.)

■Prawie 2 tysiące nowych zakażeń koronawirusem na dobę odnotowywano pod koniec września w Białorusi. Lekarze i rodziny zakażonych informowali o przepełnieniu szpitali i kłopotach z leczeniem, w tym dostępem do tlenu. W kraju dwoma dawkami jest zaszczepionych 16 proc. społeczeństwa, jedną około 20 proc.

■Koncern British American Tobacco oficjalnie wstrzymał produkcję papierosów w Białorusi i zawiesił współpracę z Grodzieńskimi Zakładami Tytoniowymi Nioman.  Powodem decyzji są sankcje USA nałożone na Białoruś. Grodzieńska fabryka nie będzie mogła produkować popularnych marek tytoniowego giganta, a jedynie własne, autorskie produkty.

■We wrześniu zdelegalizowano wiele organizacji pozarządowych. Są to m.in.: Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy (BAŻ), Zjednoczenie Białorusinów Świata Baćkauszczyna i Związek Pisarzy Białorusi. Wobec niektórych organizacji zostały wszczęte sprawy karne pod zarzutem rzekomego nawoływania do nienawiści na tle narodowościowym. Takie decyzje potępiła zdecydowanie Unia Europejska.

■We wrześniu na żądanie władz w Mińsku liczba pracowników amerykańskiej ambasady została ograniczona do pięciu osób. Obywatele USA zostali też pozbawieni prawa bezwizowego wjazdu do Białorusi przez port lotniczy w Mińsku.

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • у верасні

    750 – няўдалая аблога ў 1274 г. Наваградка аб’яднанымі галіцка-валынскімі і татарскімі войскамі. 510 –  8.09.1514 г.  перамога пад Оршай (на рацэ Крапіўна) 30-тысячнай беларуска-літоўскай арміі пад кіраўніцтвам гетмана Канстанціна Астрожскага над утрая большым маскоўскім войскам. У выніку бітвы ўсходняя Беларусь была вызвалена …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (644) – 8 верасьня 1380 г. кулікоўская бітва. Перамога маскоўскіх войск на чале з князем Дзмітрыем Данскім над мангола-татарскімі войскамі.
  • (510) – 8.09.1514 г. перамога пад Оршай (на рацэ Крапіўна) 30-тысячнай беларуска-літоўскай арміі пад кіраўніцтвам гетмана Канстанціна Астрожскага над утрая большым маскоўскім войскам. У выніку бітвы ўсходняя Беларусь была вызвалена ад расійскіх войскаў. Дзень Беларускай вайсковай славы.
  • (510) – 8 верасьня 1514 г. войскі Вялікага Княства Літоўскага пад камандаваньнем князя Канстанціна Астрожскага разграмілі маскоўскую армію пад Оршай (Воршай). Неафіцыйны дзень Беларускага Войска. У выніку бітвы ўсходняя Беларусь была вызвалена ад расійскіх войскаў.
  • (151) – 8.09.1873 г. памёр Яўстафій Тышкевіч, археоляг, гісторык, этнограф і краязнавец (нар. 18.04.1814 г. у Лагойску). У 1831 г. закончыў Мінскую гімназію, у 1843 г. з мэтай археалягічных досьледаў наведаў Данію, Швэцыю, Фінляндыю. Заснаваў Віленскі музэй старажытнасьцей і Віленскую археалягічную камісію. Дасьледаваў курганы і гарадзішчы. Пасьля 1863 г. вызвалены з усіх пасад. Напісаў шматлікія краязнаўчыя, археалягічныя і гстарычныя працы, напр. „Opisanie powiatu borysowskiego” (1847).
  • (120) – 8.09.1904 г. на Наваградчыне нар. епіскап Віцебскі і Полацкі Афанасій (Антон Мартас). Закончыў Багаслоўскі факультэт Варшаўскага Унівэрсытэта (1930), быў манахам у Пачаеўскай лаўры. У час ІІ сусьветнай вайны прымаў удзел у беларускім нацыянальным руху, быў епіскапам Віцебскім і Полацкім,
  • (99) – у 1925 г. была заснавана Васілём Рагуляй ды Фабіянам Ярэмічам ініцыятыўная група пакліканьня партыі Беларускі Сялянскі Саюз. Друкаваным органам была „Сялянская Ніва”.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis