9 красавіка на 93-цім годдзе жыцця ў шпіталі ў Сувалках памёр прафесар Анджэй Струміла. Быў выдатным мастаком – маляваў карціны, рысаваў графікі, фатаграфаваў, выконваў ілюстрацыі да кніжак, таксама праектаваў іх графічна. Шмат падарожнічаў па ўсім свеце як супрацоўнік Польскай гандлёвай палаты, для якой рыхтаваў канцэпцыі выставачных павілонаў. Некалькі гадоў працаваў пры Арганізацыі аб’яднаных нацый у Нью Ёрку як кіраўнік установы ад прэзентацыі графікі. Пісаў таксама вершы. Выдаў шмат кніжак са сваіх вандровак па свеце.
Фота Юркі Хмялеўскага
Анджэй Струміла меў літоўска-беларускі радавод. Нарадзіўся 23 кастрычніка 1927 г. у Вільні. Вырастаў у Свянцянах, якія лічыў „сэрцам краіны Нальша, дзе калісці шумеў святы гай вайдэлотаў”. Гэта гістарычная Аўкштота – раён сённяшняй Літвы, родная зямля маці (бацька быў з Міншчыны). У 1950 г. закончыў Акадэмію мастацтваў у Кракаве. Пасля буйной прафесійнай працы за мяжою ў 1984 г. вярнуўся ў Польшчу. Вырашыў асесці як найбліжэй роднай Літвы – у вёсцы, якая напамінала б атмасферу з дзяцінства. Такое прыстанішча знайшоў у Мацькавай Рудзе над Чорнай Ганьчай на Сувальшчыне. Сваёй актыўнай дзейнасці і творчай працы аднак не спыніў. Вёў заняткі для студэнтаў, ладзіў мастацкія летнія пленеры з удзелам такасама моладзі з Беларусі (фундаваў ім стыпендыі). Завёў таксама гадоўлю арабскіх коней.
У 2004 г., калі Польшча ўступала ў Еўрапейскі саюз, Анджэй Струміла супольна з Чэславам Мілашам і Томасам Венцлавам падпісаў інтэнцыйны ліст пра намер выдання „Кнігі Вялікага Княства Літоўскага” – на трох мовах, польскай, літоўскай і беларускай. Мэтай было нагадаць, што „паўсталая стагоддзі таму на велізарнай тэрыторыі Усходняй Еўропы дзяржава літоўцаў, палякаў і русінаў стала месцам першай спробы суіснавання народаў, культур і рэлігій на прынцыпах роўнасці і талерантнасці”. Тоўстая кніга выйшла ў 2008 г. Выдаў яе Фонд Пагранічча з Сейнаў (Струміла быў членам яго управы). Кніга змяшчае эсэ аўтараў і артыкулы гісторыкаў з Беларусі, Літвы і Польшчы. Багата ілюстравана яна гістарычнай іканаграфіяй, даўнімі фатаграфіямі і малюнкамі. Адным з аўтарам быў Сакрат Яновіч, з якім Струміла сябраваў. У 2011 г. прафесар прыехаў у Крынкі на бэнефіс пісьменніка з нагоды яго 75-годдзя. На чыстай беларускай мове сказаў тады:
„Дарагой браток, мая пашана і падзяка табе. Герою барацьбы за беларускую мову, за традыцыю беларускай спадчыны. Ты жывёш у маленькіх Крынках, но ты вялікі Сакрат Яновіч!”.
Анджэя Струмілу пахавалі 15 красавіка. Спачыў на могілках у Магдаленове, сем кіламетраў ад Мацькавай Руды.
