Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (3)

    Na UB u Sakołcy i pośle ŭ sudzie ŭ Biełastoku abvinavaczanych i śviedkaŭ asablivo szczacielno raspytvali pra sąd doraźny, jaki Niemcy pierad rasstrełam zrabili ŭ vadzianym mlinie ŭ Nietupie. Hety dzieravianny budynak staić i dziś nad reczkaj pry szasie da Kruszynianaŭ nidaloko vioski Biełahorcy. Daŭno…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • „Ja choču byti bliźka ludiam”

    Rozhovôr Jana i Haliny Maksimjukov z poetkoju Zojoj Sačko

    Jan: Čy pomniš, koli v tebe zjavivsie impuls, kob napisati peršy viêrš? I na jakôj movi tobiê napisałosie? Zoja: O, ja dumała, što ty tak i načneš… Ja učyłaś u školi v Parcievi, de była prykładnoju učenicieju. Pan od pôlśkoji movy skazav prynesti viêršyki pud… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Хроніка / Kronika

ЗАПІСЫ ЧАСУ (IV.2023)

У Беларусі

     ад      Камэнтары / Komentarze
  • Знесены помнік Ларысы Геніюш у Зэльве Радыё Рацыя
    Знесены помнік Ларысы Геніюш у Зэльве
    Радыё Рацыя
  • W nocy z 28 na 29 marca zniknął pomnik znanej białoruskiej poetki Łarysy Hienijusz, który znajdował się w Zelwie. Miejscowe władze nic nie wiedzą o zaistniałej sytuacji i nie potrafią wyjaśnić, co się stało. Ślady dziennikarskiego śledztwa prowadzą do prorosyjskiej blogerki Wolhi Bondarawaj, która tropi wszelkie „antyrosyjskie” ślady na białoruskiej ziemi i angażuje się w ich niszczenie. Łarysa Hienijusz jest pomnikową postacią niezależnych białoruskich środowisk patriotycznych, konsekwentnie niszczonych przez reżim Łukaszenki. Poetka mieszkała w Zelwie od 1956 r. po odsiedzeniu wyroku w sowieckim łagrze. 
  • Pod koniec marca białoruskie i rosyjskie władze poinformowały, iż na terytorium Białorusi przy granicy z Polską zostanie rozmieszczona broń jądrowa. Moskwa oświadczyła, że robi to w odpowiedzi na dostarczenie Ukrainie przez Wielką Brytanię uzbrojenia i amunicji zawierającej zubożony uran. Rosja już przekazała Białorusi dziesięć samolotów, które mogą przenosić pociski jądrowe, a do 1 lipca mają zostać zbudowane magazyny do przechowywania takiej broni. 
  • 31 marca podczas dorocznego przemówienia do narodu Aleksander Łukaszenka „zaproponował” zwolnienie z więzienia Andrzeja Poczobuta w zamian za przekazanie Białorusi przebywających w Polsce członków białoruskiego opozycyjnego Narodowego Zarządu Antykryzysowego na czele z Pawłem Łatuszką. Białoruski dyktator ironizował ponadto, iż odrzuca wymianę jeden na jeden. W odpowiedzi białoruscy opozycjoniści zaproponowali oddanie się w ręce reżimu w zamian za zwolnienie… wszystkich więźniów politycznych, których obecnie jest w Białorusi ponad 1500. W swym propagandowym orędziu Łukaszenka oskarżył kolejny raz Polskę o plany inwazji na Białoruś. – Chcą zniszczyć nasz kraj – mówił, zarzucając też Polakom, że szkolą białoruskich bojowników.
  • 4 kwietnia białoruska prokuratura umorzyła sprawę przeciwko Andżelice Borys, przewodniczącej niezależnego Związku Polaków na Białorusi. W oficjalnym zawiadomieniu napisano m.in., iż w trakcie trwającego dwa lata śledztwa białoruskie organy ścigania „nie dopatrzyły się w jej sprawie znamion czynów zabronionego”, a tym samym została ona oczyszczona z zarzutów „podżegania do nienawiści i rehabilitacji nazizmu”. Andżelika Borys została zatrzymana 23 marca 2021 r. na fali masowych protestów przeciwko sfałszowanym wynikom wyborów prezydenckich. Po roku zamieniono więzienie na areszt domowy. Część komentatorów uważa krok białoruskich władz za ustępstwo i gest dobrej woli w stosunku do Polski, inni z kolei widzą w nim element cynicznej gry reżimu Łukaszenki, który ma na celu skłócenie środowiska mniejszości polskiej w Białorusi.
  • Udostępniona 4 kwietnia do publicznej wiadomości uchwała Komisji Mienia Państwowego Białorusi znosi dotychczasowe zasady transliteracji cyrylicy na zapis alfabetem łacińskim. Nowe przepisy nakazują odchodzić od tzw. białoruskiej łacinki (przenosiła w zapisie brzmienie białoruskich nazw). Zdaniem komentatorów, niechęć reżimu rosyjskojęzycznego Aleksandra Łukaszenki do takiego zapisu wynika m.in. z tego, że ta popularna na przełomie XIX i XX wieku forma kojarzona jest z ruchami antyrosyjskimi i prozachodnimi. Obecnie używają jej niektórzy działacze i zwolennicy opozycji. Czyt. 
  • 6 kwietnia na cztery lata pozbawienia wolności w kolonii karnej został skazany w Mińsku dyrektor gazety „Białorusini i Rynek” Kanstancin Załatych. Postawiono mu zarzuty z czterech artykułów kodeksu karnego: „podżegania do nienawiści”, „znieważenia prezydenta”, „znieważenia przedstawiciela władzy” oraz „przekroczenia władzy lub uprawnień służbowych”.
  • 7 kwietnia sąd w Mińsku skazał zaocznie Walera Capkałę – niedoszłego kandydata na prezydenta Białorusi – na 17 lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze. Proces odbywał się bez obecności oskarżonego, który przebywa za granicą. Capkała został oskarżony przez reżimowe organa ścigania o kilka przestępstw, w tym „przyjęcia łapówki w postaci środków pieniężnych i innych korzyści majątkowych dla siebie i swoich bliskich w szczególnie dużym rozmiarze”, gdy pracował jako dyrektor Parku Wysokich Technologii w Mińsku.
  • Kolejne groby żołnierzy AK znajdujące się w Białorusi zostały zdewastowane. Tym razem zniszczono granitową tablicę z inskrypcją informującą o pochowanych na niedużym cmentarzu koło wsi Worziany żołnierzach V Wileńskiej Brygady AK. Partyzanci polegli w 1944 r. podczas zwycięskiej bitwy stoczonej z regularnymi jednostkami niemieckiego Wermachtu i żandarmerii wojskowej. Tablica pamiątkowa była umieszczona w miejscu ostatniego spoczynku co najmniej osiemnastu partyzantów. Nie wiadomo, co stało się z tablicą, a władze nie prowadzą w tej sprawie żadnych czynności wyjaśniających.
  • 18 kwietnia w Mińsku odbyło się spotkanie Aleksandra Łukaszenki z szefem samozwańczej Donieckiej Republiki Ludowej Denisem Puszylinem. Zdaniem wielu komentatorów wydarzenie to popycha Białoruś w kierunku bezpośredniego zaangażowania się w wojnę z Ukrainą. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ukrainy potępiło to spotkanie i uznało je za próbę legitymizacji rosyjskiej administracji okupacyjnej w Doniecku. Kijów wezwał na konsultacje ambasadora Ukrainy w Białorusi Ihora Kyzyma.
  • Jak poinformowało Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiasna”, w Homlu i Nowogródku zatrzymano co najmniej 15 osób. Wszyscy zostali oskarżeni o subskrybowanie „ekstremistycznych” serwisów w internecie. Funkcjonariusze państwowych służb rozpoczęli też zakrojoną na szeroką skalę tego rodzaju  akcję w Mińsku.
  • 20 kwietnia niższa izba białoruskiego parlamentu uchwaliła projekt ustawy, ograniczającej prawo wyjazdu za granicę określonym kategoriom obywateli. Nowe prawo stanowi rozwinięcie projektu, który pojawił się prawie rok temu. Przewiduje ono zakaz wyjazdu m.in. dla pracowników organizacji i urzędów państwowych, którzy mogą mieć dostęp do informacji, stanowiących tajemnicę państwową. Typowaniem Białorusinów, których dotkną ograniczenia podróżowania za granicę „ze względów interesów bezpieczeństwa państwa”, zajmie się KGB.
  • 21 kwietnia sąd w Mińsku rozpatrzył apelację od wyroku, wydanego 3 marca w sprawie kierownictwa Centrum Praw Człowieka Wiasna z jego liderem, laureatem Pokojowej Nagrody Nobla, Alesiem Bialackim. Odwołanie złożyła zarówno prokuratura, jak i oskarżeni. Po rozpatrzeniu apelacji poprzednie wyroki zostały utrzymane w mocy – 10 lat kolonii karnej dla Bialackiego, 9 lat dla Walancina Stefanowicza i siedem lat dla Uładzimira Łabkowicza. Surowe kary stały się prawomocne i wszyscy niebawem zostaną odtransportowani w miejsce ich odbywania. W świecie demokratycznym skazanych uznano za więźniów sumienia, domagając się ich uwolnienia.
  • 22 kwietnia w wieku 70 lat zmarł abp Artemiusz, który w latach 1996-2021 stał na czele diecezji grodzieńsko-wołkowyskiej Białoruskiego Egzarchatu Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Był jedynym hierarchą prawosławnym w Białorusi, który potępił przemoc władz wobec uczestników pokojowych protestów w sierpniu 2020 r. Za to został pozbawiony katedry i odesłany na emeryturę.
  • Białoruska prokuratura domaga się 10 lat pozbawienia wolności dla Ramana Pratasiewicza, opozycyjnego blogera, współtwórcy i redaktora  projektu medialnego Nexta. Został on zatrzymany w wyniku głośnego aktu terroryzmu państwowego, gdy w maju 2021 r. samolot cywilny lecący nad Białorusią zmuszono do lądowania w Mińsku. Pratasiewicz po zatrzymaniu podjął współpracę z reżimem Łukaszenki, co jednak nie zapobiegło procesowi, który 16 lutego rozpoczął się w Mińsku. Oprócz niego zaocznie sądzonych jest dwóch innych redaktorów kanału Nexta – Sciapan Puciła i Jan Rudzik. Prokurator zażądał dla nich kary 20 i 19 lat więzienia. 
  • Wojska rosyjskie regularnie ćwiczą na białoruskich poligonach. Jak poinformował szef zarządu szkolenia bojowego zbrojnych sił Białorusi generał major Aleksander Bos, w szkoleniu żołnierzy uczestniczy ponad pół tysiąca białoruskich instruktorów. Ma ono przygotować Rosjan do walki w Ukrainie. 
  • Nowa, nieznana dotąd sieć Mak.by, zastąpiła zamkniętego w ubiegłym roku amerykańskiego McDonald’sa. Restauracje Mak.by swoją estetyką wiernie przypominają pierwowzór, oferują też podobne menu. Właścicielem nowej sieci jest firma KSB Wiktori Restorany.
Вярнуцца на галоўную старонку / Powrót na stronę główną

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў кастрычніку

    1005 – 1019 г. першая згадка ў летапісах пра Бярэсьце. 710 – 1314 г. князь Давыд Гарадзенскі разбіў вялікі паход крыжакоў на Наваградак. 625 – 1399 г. паражэньне ад татараў арміі Вялікага Княства Літоўскага на чале зь князём Вітаўтам на …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (256) – 30.10.1768 г. у Жніне нар. Енджэй Сьнядэцкі, хімік, лекар, філёзаф і асьветнік. Больш за 40 гадоў жыў і працаваў у Вільні: у гг. 1797-1822 прафэсарам хіміі, 1826-1832 – мэдыцыны на Віленскім унівэрсытэце, з 1832 г. – прафэсарам Мэдыка-хірургічнай акадэміі. Памёр 11.05.1838 г. у Вільні, пахаваны на вясковых могілках у Гародніках Ашмянскага пав.  
  • (141) – 30.10.1883 г. у Лакцянах Сьвянцянскага пав. нар. Ян Семашкевіч, беларускі ксёндз і паэт (Янка Быліна). З 1933 г. служыў на Беласточчыне – у Янаве (1933-1937), Ялаўцы (1937-1939), Міхалове (1939-1946), Бомблі (1946-1956). Быў аўтарам паэтыцкіх зборнікаў „На прызьбе” (Вільня 1918, 1926), „На покуці” (Вільня 1934), рэлігійных твораў „Ружанец да Найсьвяцейшае Дзевы Марыі” (Вільня 1928), „Песьні жальбы або набожныя разважаньні аб муках і сьмерці Збаўцы Езуса Хрыста” (Вільня 1929), „Дарога крыжа” (1930). Памёр 18.02.1956 г. у Бомблі на Сакольшчыне, дзе і пахаваны побач касьцёла. На ягонай бацькаўшчыне ў Лакцянах 9–10.08.2003 г. Грамадзкае Аб’яднаньне „Вільняр” ладзіла мастацкі пленэр і краязнаўча-літаратурныя чытаньні.  
  • (132) – 30.10.1892 г. у Клешняках нар. кс. Ян Тарасевіч, беларускі рэлігійны і грамадзкі дзеяч, у 1911 г. выехаў у ЗША. Адзін з пачынальнікаў беларускага руху ў Амэрыцы. Пам. 11.06.1973 г. у абацтве сьв. Пракопа ў гор. Лайл каля Чыкага.
  • (87) – 30.10.1937 г. расстраляны Янка Нёмаскі (Пятровіч), нар. 12.04.1890 г. у Шчорсах, пісьменьнік і грамадзкі  дзеяч, працаваў у планава-эканамічных органах БССР, вучоны сакратар Інстытута Эканомікі АН БССР, намесьнік старшыні Дзяржплана БССР.
  • (85) – 28-30.10.1939 г. у Беластоку праходзіў Народны Сход Дэпутатаў, які вырашыў пра далучэньне заходнебеларускіх зямель да СССР.
  • (77) – 30.10.1947 г. у Баку нар. Валянцін Елізар’еў, выдатны беларускі балетмайстар.
  • (36) – 30.10.1988 г. у Менску каля ўсходніх могілак і ў Курапатах адбыўся мітынг-рэквіем „Дзяды”. 

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis