Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (1)

    U viosaczcy Trejgli niedaloka Krynak za sanacji żyli bahatyja haspadare Jurczeni, jakija mieli 23 ha ziamli. „Bahatyroŭ” u czerwcu 1941 r. enkavudzisty vyvieźli na Sibir (viarnulisa ŭ 1946 r.). Z hetaj pryczyny pośle pajszła ŭ vioscy i vakolicy nizhoda. Syn „kułakoŭ” Edzik za sanacji byŭ…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    11. Jabłyka i pomarančy

    Knižki i filmy podôbny do jabłyk i pomarančuv. Odny i druhi naležat do ovocuv, ale smakujut preč po-raznomu. (Steven King) To było tohdy, jak ja brontavsie hołodny po Krystijaniji, siêtum divovidnum miêsti, kotoroho čołoviêk ne pokine, poka vono ne nakłade na joho svojoji pôznaki… Siêty… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Pogranicza

Parwiz – mój kierowca i przewodnik w Pamirze

Na skraju Dachu Świata (cz.1) – My tutaj w Pamirze zawsze byliśmy daleko od wszystkiego – zaczyna rozmowę mój kierowca i przewodnik Parwiz. Wystarczy spojrzeć na mapę. Dla nas już Duszanbe to zagranica. Gdy przyjeżdżają do nas ci z Chodżentu czy Kulobu pilnować granicy z…

Korzenie

Pośród krwi, cegieł i drzew

Motyw granicy w reportażach i felietonach, jakie od lat zamieszczam na łamach „Czasopisu”, najczęściej dotyczył mego ukochanego Podlasia. Szukaniem własnych korzeni był tekst z wyprawy na Podhale – ojczyzny mojego pradziadka („Trudny powrót na ojcowiznę”, „Cz” 8/21). Oczywiście moja rodzinna układanka ma więcej elementów.  W…

Kręte ścieżki tożsamości (cz. 2)

Folwark we wsi Wierzch

W Tarnowie Opolskim również zagadywałem miejscowych, ale po odpowiedziach widać było, że trafić tam na autochtona nie jest łatwo. Rozmowom nie sprzyjał też potężny mróz. Podszedłem do okutanej w kolorowy szalik i czapkę kobiety ślizgającej się po nawierzchni. – Ja nie chcę rozmawiać. Ja się…

Kręte ścieżki tożsamości

Panorama Prószkowa o zimowym zachodzie słońca Fot. Mateusz Styrczula

Drugie płuco historycznego Górnego Śląska lubię odwiedzać zimą. Wtedy jego płaskie jak stół i nierównomiernie zasiedlone równiny przypominają niziny na Podlasiu. Brakuje jednak naturalnych barier przed wiatrem i przenikającym zimnem, jakimi są podlaskie lasy i puszcze. Dlatego odwiedzając Opolszczyznę od 2022 roku, zwykle na początku…

Felieton

Globalny pushback

Kadr z filmu „Zielona granica”

Pushback (z ang. „odepchnięcie”) to dla większości Polaków słowo, które pierwszy raz wybrzmiało dopiero przy okazji kryzysu uchodźczego na granicy polsko–białoruskiej, jaki zaczął się jesienią 2021 r. i z różnym natężeniem trwa po dziś dzień. Za sprawą najnowszego filmu Agnieszki Holland „Zielona granica” powrócił z…

Dwie krainy, dwa światy

Ja i mój kierowca w drodze do Swanetii

Gruzja jest mała, łatwo i szybko ją objechać – wystarczy rzut oka na mapę. Tyle że takie wrażenie jest mylne. To pierwszy problem, z jakim może się zetknąć na Kaukazie początkujący turysta z zagranicy. A co górzystymi szlakami? Z drogami, które są słabej jakości, albo…

Niech żyją Lezgini!

Owce w Hazrze. W tle rzeka Samur i pierwsze lezgińskie zabudowania w Rosj

Dom Ihtibara stał na skraju wzgórza, które z wysokości balkonu w wynajętym przeze mnie pokoju łagodnie opadało ku szerokiej dolinie. U jego stóp po roztopieniu się śniegów Kaukazu ma płynąć szeroko rozlewająca się rzeka. Przynajmniej wedle map, bo czasem pytani przeze mnie kierowcy mówili, że…

Reportaż

Podlasie to rozmowa

Autor w cerkwi w Wojszkach Fot. ze zbiorów Mateusza Styrczuli

Co to znaczy zjeździć kraj, województwo, region? Po Podlasiu jeżdżę i chodzę już dekadę i nie wiem, czy w dostatecznym stopniu je już przemierzyłem. Czy to jest w ogóle możliwe? Dawniej pieszy wędrowiec miał co prawda więcej możliwości kontaktu osobistego, choćby popasu w karczmie, ale…

Armia wolnej Białorusi?

Przed białoruską opozycją stoi wielkie wyzwanie. Pamiętne protesty z roku 2020 odbywały się wedle scenariuszy znanych z lat poprzednich. Pokojowo. Oczywiście wielkim sukcesem było już samo wyjście z ciasnego kręgu skłóconych partii i partyjek, kojarzonych z białoruskością definiowaną przez język, które często zrażały do siebie…

Wśród podzielonych Słowian cz. 2

Nowa zabudowa wschodniego Sarajewa Fot. Mateusz Styrczula

…Jeździłem po wschodzie ciężarówką, więc wiem jak wy pijecie – na „eks” (na raz). U nas spokojnie. Rakiję się smakuje. Nie chodzi o to, żeby za godzinę leżeć pod stołem Opuszczając pomału Sarajewo idę długą ulicą Safeta Hadžića – szefa sztabu kryzysowego w Sarajewie, który…

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў ліпені-жніўні

    710 – перамога дружын Давыда Гарадзенскага у 1314 г. над войскамі крыжакоў пад Наваградкам. 625 – 12 жніўня 1399 г. паражэньне войск Вялікага Княства Літоўскага на чале з князем Вітаўтам у бітве супраць войскаў Залатой Арды на рацэ Ворскла. 510 …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (597) – у 1427 г. Вялікае Княства Літоўскае падпарадкавала сабе Вярхоўскія княствы (у вярхоўях ракі Ака).
  • (114) – 27.07.1910 г. у Войнаве Наваградзкага пав. памёр Уладыслаў Дыбоўскі (нарадзіўся 18.04.1838 г. у Адамарыне Вілейскага пав.), заолаг, батанік, палеантолаг, мінералог і фальклярыст. Закончыў Дэрпцкі унівэрсытэт, у якім працаваў з 1871 г., у 1878 г. пераехаў у Наваградчыну, дасьледаваў флёру і фаўну Наваградчыны, збіраў беларускі фальклёр.
  • (34) – 27.07.1990 г. Вярхоўны Савет БССР прыняў Дэклярацыю Аб Дзяржаўным Сувэрэнітэце БССР. Дзяржаўнае сьвята Рэспублікі Беларусь да часу прыходу да ўлады А. Лукашэнкі.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis