Аўтар: Mateusz Styrczula

Jadę chińskim pociągiem dalekobieżnym. Jest wieczór. Za oknem krwiste słońce znika na oczach pasażerów za nagimi górami. Różowawa poświata na niebie rozlewa się na cały przedział, malując na twarzach podróżnych to dziecięcą radość, to zadumę. Ogromne pasmo gór Tien-Szan przybliża się, potem znika z pola…

Czterej Chińczycy spotkani u podnóża Muztagh Ata w chińskim Pamirze wyglądali na zaprawionych w bojach. Dwie dziewczyny i dwóch chłopaków koło trzydziestki mieli na sobie nieco przybrudzoną acz profesjonalną sportową odzież, dobre buty, wypchane po brzegi plecaki. Znajdowało się w nich chyba wszystko co można…

Oglądanie lokalnej telewizji to również ciekawe pole do obserwacji. Oprócz filmów o przewodniczącym Mao swoje miejsce na antenie mają na przykład programy rolnicze. Wiele audycji i kanałów jest po ujgursku, co dowodzi, że prowincja nie jest prześladowana przynajmniej pod względem językowym. Alfabet arabski pozostaje w…

– Pan mieszka tu na pustkowiu. Czemu? – Tak wyszło. Kirgizi chodzili swoimi drogami. Osiedlali się ze stadami w najtrudniejszych warunkach. Jak trzeba było, to przechodzili przez przełęcze, a potem ich dzieci szukały nowych pastwisk. To byli koczownicy, więc nasze osady są tutaj, są w…

W oczekiwaniu na jedzenie podszedłem do niego, przyglądając się jak zwykłą suszarką do włosów przenosi żar na kolejne szaszłyki. Jego ostrzejsze rysy i brak skośnych oczu wskazywał na dominantę krwi ludzi osiadłych, miejskich handlarzy i duchownych. – Słyszałem, że w Osz jest dużo Uzbeków. Kogo…

Podczas drugiego pobytu w Kirgistanie skierowałem się od razu na południe. Zdradziłem zawczasu swoje plany przylotu do Osz Nasykat, łącząc się z nią przez WhatsAppa, Wówczas z rozbawieniem zaczęła naśladować wymowę południowców, przekręcając głowę, robiąc dziwne grymasy, które tylko potęgowały uczucie obcowania z czymś dziwacznym,…

Autorytetami, do których wiedzy i przebytych przez nich marszrut nawiązuję w reportażach w „Czasopisie”, są dwaj znani podróżnicy. Dawno temu rozbudzili oni zainteresowanie na świecie peryferiami imperiów między Rosją, Chinami i Indiami.  Pierwszy z nich to Bronisław Grąbczewski – polski badacz, etnograf, kartograf, odznaczony za…

Wróciliśmy do miasta. Kierowca z wdzięczności za zwitek dolarów, jakim się mu odwdzięczyłem, postanowił zawieść mnie jeszcze do jednego z piękniejszych miejsc Samarkandy. – Wiesz co to znaczy Szah-i-Zinda? Żyjący Król. Tu pochowano kuzyna Mahometa. Poza tym to grobowce potomków naszego emira – Timura. Po…

Za cel kolejnej swojej wyprawy obrałem uzbeckie południe w pobliżu granic z Turkmenistanem, Afganistanem i Tadżykistanem. Tak jak podczas mych poprzednich wojaży po wieloetnicznych regionach, tu również zwracałem nade wszystko uwagę, jak układają się relacje między nacjami na tym egzotycznym z europejskiej perspektywy pograniczu. Całkiem…

Dom pamirski Firuzy nie jest jedynym miejscem, gdzie można zetknąć się z historią Szugnańców, Wachańców i innych etnosów Dachu Świata.  W sercu miasta Chorog znajduje się też muzeum państwowe. Oprowadzał nas po nim nieśmiały mężczyzna w okularach z bardzo grubymi szkłami. Człowiek niewielkiej postury nie…