Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    Na dopyt uziaty byŭ miż inszym Ramuald Rajs „Bury”

    Pra toje, dzie buduć padłożany miny, kromie manciora wiedaŭ jaszcze jaho spolnik, jaki byŭ felczaram (sanitariuszam) u szpitali ŭ Staroj Wilejcy. Tolko ŭ listapadzie 1948 r. mancioru ŭdałoso zwiazacca z dochtaram Marozam. Ad peŭnaj kabiety, jakaja pryjechała da Biełagardu z Biełastoka, dawiedaŭso, szto leczyć jon…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Pogranicza

Czy Kirgiz zszedł już z konia? (cz. 3)

Pamir widziany z Sary-Tasz

W oczekiwaniu na jedzenie podszedłem do niego, przyglądając się jak zwykłą suszarką do włosów przenosi żar na kolejne szaszłyki. Jego ostrzejsze rysy i brak skośnych oczu wskazywał na dominantę krwi ludzi osiadłych, miejskich handlarzy i duchownych. – Słyszałem, że w Osz jest dużo Uzbeków. Kogo…

Pogranicza

Czy Kirgiz zszedł już z konia? (cz. 2)

Osz widziane z Góry Sulejmana

Podczas drugiego pobytu w Kirgistanie skierowałem się od razu na południe. Zdradziłem zawczasu swoje plany przylotu do Osz Nasykat, łącząc się z nią przez WhatsAppa, Wówczas z rozbawieniem zaczęła naśladować wymowę południowców, przekręcając głowę, robiąc dziwne grymasy, które tylko potęgowały uczucie obcowania z czymś dziwacznym,…

Pogranicza

Czy Kirgiz zszedł już z konia?

Dzikie kirgiskie konie

Autorytetami, do których wiedzy i przebytych przez nich marszrut nawiązuję w reportażach w „Czasopisie”, są dwaj znani podróżnicy. Dawno temu rozbudzili oni zainteresowanie na świecie peryferiami imperiów między Rosją, Chinami i Indiami.  Pierwszy z nich to Bronisław Grąbczewski – polski badacz, etnograf, kartograf, odznaczony za…

Pogranicza

Samarkanda, Nowruz i życie w cieniu polityki

Cz. 2 z cyklu "U uzbeckich Tadżyków"

Registon w Samarkandzie

Wróciliśmy do miasta. Kierowca z wdzięczności za zwitek dolarów, jakim się mu odwdzięczyłem, postanowił zawieść mnie jeszcze do jednego z piękniejszych miejsc Samarkandy. – Wiesz co to znaczy Szah-i-Zinda? Żyjący Król. Tu pochowano kuzyna Mahometa. Poza tym to grobowce potomków naszego emira – Timura. Po…

Pogranicza

U uzbeckich Tadżyków (cz. 1)

Uliczka w Bucharze

Za cel kolejnej swojej wyprawy obrałem uzbeckie południe w pobliżu granic z Turkmenistanem, Afganistanem i Tadżykistanem. Tak jak podczas mych poprzednich wojaży po wieloetnicznych regionach, tu również zwracałem nade wszystko uwagę, jak układają się relacje między nacjami na tym egzotycznym z europejskiej perspektywy pograniczu. Całkiem…

Pogranicza

Na skraju Dachu Świata (cz.2)

Twierdza Jamczun

Dom pamirski Firuzy nie jest jedynym miejscem, gdzie można zetknąć się z historią Szugnańców, Wachańców i innych etnosów Dachu Świata.  W sercu miasta Chorog znajduje się też muzeum państwowe. Oprowadzał nas po nim nieśmiały mężczyzna w okularach z bardzo grubymi szkłami. Człowiek niewielkiej postury nie…

Pogranicza

Na skraju Dachu Świata (cz.1)

Parwiz – mój kierowca i przewodnik w Pamirze

– My tutaj w Pamirze zawsze byliśmy daleko od wszystkiego – zaczyna rozmowę mój kierowca i przewodnik Parwiz. Wystarczy spojrzeć na mapę. Dla nas już Duszanbe to zagranica. Gdy przyjeżdżają do nas ci z Chodżentu czy Kulobu pilnować granicy z Afganistanem, to my na nich…

Korzenie

Pośród krwi, cegieł i drzew

Motyw granicy w reportażach i felietonach, jakie od lat zamieszczam na łamach „Czasopisu”, najczęściej dotyczył mego ukochanego Podlasia. Szukaniem własnych korzeni był tekst z wyprawy na Podhale – ojczyzny mojego pradziadka („Trudny powrót na ojcowiznę”, „Cz” 8/21). Oczywiście moja rodzinna układanka ma więcej elementów.  W…

Kręte ścieżki tożsamości (cz. 2)

Folwark we wsi Wierzch

W Tarnowie Opolskim również zagadywałem miejscowych, ale po odpowiedziach widać było, że trafić tam na autochtona nie jest łatwo. Rozmowom nie sprzyjał też potężny mróz. Podszedłem do okutanej w kolorowy szalik i czapkę kobiety ślizgającej się po nawierzchni. – Ja nie chcę rozmawiać. Ja się…

Kręte ścieżki tożsamości

Panorama Prószkowa o zimowym zachodzie słońca Fot. Mateusz Styrczula

Drugie płuco historycznego Górnego Śląska lubię odwiedzać zimą. Wtedy jego płaskie jak stół i nierównomiernie zasiedlone równiny przypominają niziny na Podlasiu. Brakuje jednak naturalnych barier przed wiatrem i przenikającym zimnem, jakimi są podlaskie lasy i puszcze. Dlatego odwiedzając Opolszczyznę od 2022 roku, zwykle na początku…

Календарыюм

Гадоў таму

  • У красавіку

    – 9(21).04.1835 г. у Віцебску нар. Ялегі Пранціш Вуль (сапр. Элегі Францішак Карафа-Карыбут), беларускі паэт. Удзельнічаў у  студзенскім паўстаньні, за што быў сасланы ў Сібір. Апошнія гады жыцьця правёў у Варшаве, дзе з Вінцэсем Каратынскім і Адамам Плугам стварыў беларускі …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (192) – 21.04.1833 г. у Мастаўлянах нар. Віктар Отан Каліноўскі (пам. 6.11.1862 г.), родны брат Кастуся Каліноўскага. Вучыўся ў Сьвіслачы, Гародні, Маскве, Пецярбургу. Вывучаў старадаўнія беларускія і літоўскія рукапісы. Сабраў каля 5000 рукапісаў і кніг, прысьвечаных Старабеларускай дзяржаве. Памёр на сухоты.
  • (122) – 21.04.1903 г. у Барысаве нар. Мікола Аляхновіч, літаратурны крытык ад 1926 г. Закончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленьне пэдагагічнага факультэта БДУ, працаваў навуковым супрацоўнікам Інстытуту Літаратуры і Мастацтва АН БССР. У 1936 г. быў рэпрэсаваны, у ссылцы на Калыме (1938 – 1942), у Іркуцкай і Карагандзінскай абласьцях. У 1957 г. рэабілітаваны, жыў у Ленінградзе. Памёр 9.04.1959 г.
  • (102) – 21.04.1923 г. памёр Ігнат Канчэўскі, паэт, філёзаф і публіцыст (нар. у 1896 г. у Вільні), аўтар эсэ „Адвечным шляхам” (Вільня 1921) пра драматызм гістарычнага лёсу Беларусаў.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis