Сёння на могілках у Юхноўцы-Касцельным пахавалі Эдварда Рэдлінскага. Памёр ён 30 чэрвеня ва ўзросце 84 гадоў. Вядомы польскі пісьменнік быў сардэчным сябрам беларускага асяроддзя ў Беластоку. Найбольш сябраваў з Сакратам Яновічам. Пазнаёміліся яны ў сярэдзіне 1960-гадоў. Тады Яновіч быў журналістам у „Ніве”, а Рэдлінскі працаваў па-суседску ў „Газеце Беластоцкай”. Абодва прайшлі праз цяжкое выпрабаванне, пераслед спецслужбаў, і з цягам часу сталі найбольш вядомымі пісьменнікамі з Падляшша, роўных ім няма дагэтуль.

Рэдлінскаму вялікую славу прынеслі экранізацыі яго кніг, галоўным чынам „Konоpielki” i „Szczuropolaków”. У яго быў не толькі незвычайны талент, але і ўмеў пакарыстацца ў сваёй творчасці багатым жыццёвым вопытам. Пры тым праяўляў асаблівую ўражлівасць з глыбокай праніклівасцю ў здарэнні, паводзіны людзей і ўмовы іх жыцця, што перадаваў пасля для матываў і герояў сваіх кніжак. Рысы кожнага чалавека, як вядома, фарміруюцца найбольш у дзяцінстве і маладосці. У дадзеным выпадку на някранутым яшчэ новым ладам мазавецка-беларускім памежжы ў неіснуючым цяпер пасёлку Фрамполь у гміне Юхновец-Касцельны.

Крыху шкада, што так трапна і геніяльна як Рэдлінскі ў „Konopielcy” ніхто з „белавежцаў” ніколі не напісаў падобнай кніжкі пра ідэнтычнае простае жыццё пасля вайны і ў нейкай вёсцы на нашым баку на Беласточчыне. З такой жа сялянскай філасофіяй як у літаратурных Таплярах па другім баку Нарвы. 

Адзіны Васіль Петручук здолеў апісаць прымітыўны свет сваёй роднай вёскі недзе каля Дубіч-Царкоўных. У дзесяць гадоў ад выхаду „Konopielki” напісаў ён „Пожню”, якая выйшла таксама ў перакладзе на польскую мову. Гэтую кніжку папраўдзе пісаў ён усё жыццё, дапаўняючы „Kрышынкамі”, што доўга публікаваліся на старонках „Часопіса”. Аднак былі гэта толькі ўспаміны з пакутнага дзяцінства аўтара-паўсіраты, без шырэйшага роздуму і нават без такіх герояў, як Казюк у „Konopielcy”. Хіба што за галоўную постаць прыняць садыстку-мачыху, якую Петручук пастаянна прыгадваў. Але гэта цалкам не тое.

З Рэдлінскім сустрэўся я толькі адзін раз. Было гэта напрадвесні 2012 г. у Беластоку, калі завёз з Крынак Сакрата Яновіча на пахаванне фатографа Віктара Волкава. 

– Do naszej półki już się dobierają, Sokracie… – ужо тады сказаў Рэдлінскі.

– No tak, Edek, jeszcze rok, jeszcze dwa… – адказаў старэйшы на чатыры гады пісьменнік з Крынак.

Яновіч не дажыў і года, а Рэдлінскаму, як аказалася, дадзена было пажыць яшчэ дванаццаць.

Юрка Хмялеўскі, Галоўны рэдактар