Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    Jurczenia: Cień kolaboranta czy niewinnego człowieka?

    Jak potym rapartavaŭ milicjant z tamtejszaho pastarunku, Jurczenia haspadarkaj mało cikawiŭso, byŭ chuliganawaty, swaryŭso i sudziŭso z susiedziami…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    14. Chto vpravo, chto vliêvo, chto v błudy

    Posłuchavšy v radivi 13 hrudnia 1981 promovu generała Jaruzelśkoho razy dva-try, my z Gienikom R. i Janom G. vyryšyli, što nam u Varšavi nema sensu zmahatisie ni za socijalizm, ni proti socijalizmu, i postanovili evakuovatisie na Biłostôčynu. Zreštoju, šče pered południom toho samoho dnia administracija domów studenta ohołosiła zarządzenie, što studenty povinny pokinuti akademiki i jiêchati dochaty. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Recenzja

Powieść „Wiedunnia”

To przewrotna książka o literaturze i Podlasiu, o walce z drętwotą „mowy już dorosłych ludzi” i historiami pisanymi z podszeptu Tamtego (Diabła, Sztucznej Inteligencji?), który kradnie idee, słowa, obrazy, emocje i tłumaczy je po swojemu, celnie trafiając w ego Podlasiaka – wywołując w gronie piszących tematy i obrazy „chodliwe”, popularne i jakoby poczytne w całym kraju. Jedna z bohaterek, uznana w świecie malarka, której dolega przypadłość zwana pseudologią fantastyczną (mitomania), konfabulująca różne historie nie tylko o sobie, ale o całym regionie czy narodzie (narodach), tworząc opowieści nierealne, utopijne, czasem infantylne. Likwiduje granice oddzielające świat były i teraźniejszy, jej dom stoi na krańcach Unii Europejskiej i innego świata.

Wokładka da knihi powieści „Wiedunnia” Miry łukszy
Wokładka da knihi powieści „Wiedunnia” Miry łukszy

Autorka odwołuje się do światowego dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza twórców z pogranicza (Rothke, Tarasewicz), literatury światowej i polskiej, w tym także regionalnej (Bułhakow, Myśliwski, Janowicz, Redliński i nawet K. Bonda z historią jej babci zamordowanej w 1946 r.).

Omamieni czytelnicy, wierząc nie wierząc, sięgają do… Wikipedii, szukając przede wszystkim Lubomiry Kościuk z Podlasia, światowej malarki. Ale to tylko literacka fikcja. Jednak postacie szeptuch-znachorek z Podlasia są realne, podobnie jak wydarzenia na wiecznie żywym i od wieków zakrwawionym pograniczu, naprawdę dotknęły rodziny bohaterów książki.

Można odnieść wrażenie, że autorka napisała poradnik dla znachorek, które mają swoimi szeptami ratować ludzkie życia, uczucia, wybawiać ode złego cały naród. „A tu krzyczeć trzeba, nie szeptać!” – woła szeptucha Hanna z Rutki. I choć w książce znaleźć można kilkadziesiąt „zamów” i modlitw (po polsku, podlasku, białorusku, rosyjsku, staro-cerkiewno-słowiańsku), „sprawdzonych” i pomocnych między innymi ku uratowaniu duszy domorosłej szeptuchy, nie jest to podręcznik do nauki znachorstwa. 

Czytelnicy być może oczekiwali od autorki książki o miłości i uroczym, egzotycznym Podlasiu, gdzie można odpocząć duchowo, nabrać motywacji do życia, pokochać na nowo miłością szczęśliwą. 

Tak, to jest książka o miłości. O kobietach tak silnych, że wstają nawet z zakrwawionych kolan, mocnych duchem, mimo to błogosławiących ten świat, który krzywdzi i zabija. I jest to książka jednak poetycka. O regionie, ludziach i innych istotach z Podlasia. 

Michał Iwaniuk

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • У лютым

    – у 1230 г. на запрашэньне мясцовых баяраў і мяшчанаў пачаў княжыць у Новагародку Міндоўг. Пачалася пабудова беларуска-літоўскай дзяржавы Вялікага Княства Літоўскага. Як пісалася ў летапісе, у 1246 г. Міндоўг з многімі сваімі баярамі „прия веру Христову от Востока”. – у …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (898) – у 1127 г. былі аднатаваныя першыя летапісныя зьвесткі пра горад Гародня (Городна, Городень).
  • (497) – У 1528 г. нар. князь Андрэй Курбскі, нашчадак у простай лініі роду Рурыкавічаў. Заслужаны паплечнік Івана IV Жахлівага (Грознага), здольны палкаводзец, адукаваны чалавек. У 1564 г., баючыся сьмерці з рук цара, уцёк да караля Зыгмунта Аўгуста ў Вялікае Княства Літоўскае. Яго сям'ю замучыў маскоўскі цар. Быў актыўным абаронцам праваслаўя, знаёміўся зь беларускімі друкарамі І. Фёдаравым, П. Мсьціслаўцам, Г. Івановічам, братамі Мамонічамі, перапісаваўся з Канстанцінам Астрогжскім.
  • (430) – у 1595 г. у Гародні пачалася пабудова комплексу (кляштара і касьцёла) бэрнардынаў. Пабудова завяршылася ў 1618 г.
  • (209) – у 1816 г. у вёсцы Ваські каля Нарвы на Беласточчыне ў дробнашляхецкай сям’і нарадзіўся Мацьвей Лавіцкі (пам. 3.05.1900 г. у маёнтку Нурчык Сямяціцкага пав.), лекар, філёзаф-асьветнік, грамадзкі дзеяч.
  • (126) – 6.02.1899 г. у Леплі нар. Францішак Пяткевіч, лекар і беларускі дзеяч. Перад І сусьветнай вайной выехаў у Пецярбург, дзе здабыў матуру.
  • (119) – 6.02.1906 г. у Пярхулеве на Дзісьненшчыне нар. Тамаш Падзява – каталіцкі сьвятар, марыянін, пасьвячоны ў 1934 г., з 1935 г. быў на місіі ў Харбіне (Манчжурыя), у 1948 г. арыштаваны і перададзены органамi савецкай бясьпекі; да 1955 г. быў у лагеры ў Тайшэце, затым пераехаў у Польшчу, а ў 1969 г. – у Рым і далей – у Лёндан, дзе памёр 2.10.1975 г.; пахаваны на могілках сьв. Панкрата.
  • (111) – 6.02.1914 г. у Саматэвічах каля Калінкавіч нар. Аркадзь Куляшоў, беларускі паэт. Пачаў друкавацца з 1926 г. Памёр 4.02.1978 г. у санаторыі ў Нясьвіжы. Пахаваны ў Менску на Усходніх могілках. 

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis