Падчас Другой сусветнай вайны ў Беларусі выдавалася газета „Беларуская старонка”. Яна была дадаткам да рускамоўнай газеты „Новый путь”, якая выходзіла штотыднёва ў Оршы. Першы нумар „Беларускай старонкі” пабачыў свет 27 сакавіка 1943 года. Ён быў прысвечаны 25 сакавіку. Ажыццяўлялася выданне „Беларускай старонкі” у Віцебску.

Мэта выдання была, як напісана ў прадмове да першага нумару, распавядаць чытачам пра нацыянальнае жыццё беларусаў, літаратуру, мастацтва, гісторыю. А таксама не менш важнай задачай, якую ставіла „Беларуская старонка” – гэта згуртаваць вакол сябе „усе тыя культурныя беларускія сілы, якія стаяць на моцным нацыянальным грунце, якія адчуваюць і думаюць па-беларуску, для якіх міл і блізак сэрцу беларускі народ”.

На бачынах „Беларускай старонкі” друкаваліся творы Тодара Лебяды, Хведара Андрэева, Юркі Віцьбіча, Паўлюка Труса, Міхася Рагулі, Максіма Багдановіча, Ларысы Геніюш і іншых аўтараў.

Вядома ж, пасля вайны ўпраўленне Міністэрства дзяржаўнай бяспекі СССР (УМГБ) не магло дараваць тым, хто выпускаў гэтую газету і хто там друкаваўся. У Дзяржаўным архіве Віцебскай вобласці пад грыфам „совершенно секретно” захоўваюцца некалькі цікавых дакументаў. Па іх добра бачна, як супрацоўнікі УМГБ распачыналі пошукі аўтараў „Беларускай старонкі”, каб многіх пасля рэпрэсіраваць: адных расстраляць, іншых саслаць у сібірскія лагеры. Гэтыя дакументы мне нядаўна ўдалося патрымаць у руках і зрабіць нават іх копіі. Праўда, у дакументах прозвішчы і назвы матэрыялаў перакладзены на рускую мову. А сама „Беларуская старонка” перакладзена як „Белорусский листок”. Ды  і многія прозвішчы, назвы артыкулаў перакладзены з памылкамі. Адразу бачна, што ў УМГБ тады працавалі не вельмі адукаваныя людзі.

Пад грывам „совершенно секретно” захоўваецца рапарт начальніку другога аддзела УМГБ па Віцебскай вобласці падпалкоўніку таварышу Шыбалаву:

„Направляем для оперативного розыска список лиц, сотрудничавших в период немецкой оккупации в газете «Белорусский листок» издания гор. Витебска за 1942-43 г. Одновременно с этим прошу Вас сообщить полные установочные данные на лиц уже Вам известных и находящихся в агентурной разработке, а в дальнейшем сообщайте по мере их сбора для отработки в учётных карточках».

Пад тэкстам стаяць подпісы начальніка аддзела «А» УМГБ па Віцебскай вобласці маёра Краснова і ўпаўнаважанага аддзела „А” УМГБ малодшага лейтэнанта Усвятцавай. І дата: 3 жніўня 1947 года № А9551.

Пад грыфам „совершенно секретно” апублікаваны спіс асобаў, якія супрацоўнічалі ў газеце „Беларуская старонка”.  У спіс былі ўключаны і нават тыя людзі, пра якіх пісала газета. Напрыклад, у „Беларускай старонцы” за 19 студзеня 1943 года была апублікавана тэатральная рэцэнзія на спектакль „Пан міністр” па п’есе Ф. Аляхновіча ў пастаноўцы Віцебскага беларускага народнага дома. Аўтар артыкула нехта Глядач напісаў пра акцёраў Жгут, якая выконвала ролю Марты, Яжгуновіча, які сыграў Пупкіна, Івіцкую і Галінскага, якія стварылі вобразы Любы і Скакуна і іншых. У той чорны спіс трапілі таксама прозвішчы артыстаў, пра якіх згадваў аўтар артыкула.

Ёсць у тым спіску і вядомыя прозвішчы, пра якіх пісала „Беларуская старонка”. Прыгадваецца, напрыклад, архіепіскап Філафей (1905-1986), кіраўнік хору з Барысава Васіль Кучко, а таксама Тодар Лебяда, Юрка Віцьбіч, Іван Ермачэнка, Міхась Рагуля і шмат іншых. Але шмат у спісе артыстаў з Віцебска і Барысава. Сярод якіх – Тумар Н., Буцьвілоўскі Ф., Аўсіевіч, Шумская Е., Рудэнка, Ахрэм, Падарожны, Ломаў, Кукса, Шаціёнак, Касьянаў, Дудкевіч, Кір’янаў, Шаціёнак, Кео, Рыжкова, Свірскі, Казлоўскі, Дзегцярова, Івіцкая, Жгут Вера, Галінскі, Ванькоўскі, Смалякова, Трыгубовіч, Захараў, Колп, Новікаў, Пашкевіч і іншыя. Усіх у спіску – 80 чалавек. Хто з іх не паспеў уцячы на Захад, былі рэпрэсіраваны, сасланы ў Сібір ці расстраляны.

Спіс складала і ўзгадняла ўсё тая ж малодшы лейтэнант УМГБ Усвятцава…

Сяргей Чыгрын