23 лістапада не стала Яна Леанчука, выдатнага беластоцкага паэта, празаіка і перакладчыка. На 71-ым годзе жыцця памёр у сваім доме ў родных Лубніках каля Заблудава.
Продкі Яна Леанчука былі ўніятамі, якія перайшлі ў каталіцызм. Таму надта цаніў ён шматкультурны каларыт Падляшша, што відавочна было і ў яго літаратурнай творчасці. Усё жыццё трымаў таксама блізкія і сардэчныя сувязі з нашым беларускім асяроддзем.
Ян Леанчук закончыў польскую філалогію беластоцкага ўніверсітэта, тады філіяла варшаўскага. Пасля працаваў там выкладчыкам. Як паэт дэбютаваў у 1970 г. на старонках славутых «Кантрастаў». Пасля яго вершы друкаваліся таксама ў варшаўскіх часопісах. Быў аўтарам каля дваццаці зборнікаў паэзіі і прозы. Пісаў на прыгожай аўтэнтычнай пальшчызне, як жа рознай ад шаблоннай мовы, якой цяпер на штодзень карыстаюцца палякі, у тым ліку пісьменнікі і журналісты.
Фота Юркі Хмялеўскага
Ян Леанчук у такім стылі перакладаў таксама вершы і апавяданні беларускіх аўтараў з Падляшша і Беларусі, між іншым Надзеі Артымовіч, Сакрата Яновіча, Юркі Геніюша, Міхася Шаховіча.
Амаль дваццаць гадоў быў ён дырэктарам Падляшскай кніжніцы ў Беластоку. Заснаваў пры ёй літаратурны часопіс „Epea”, які выходзіць па сёння. Дзякуючы яго кантактам і старанням кніжніца прыдбала для сваіх збораў шмат рэдкіх кніжак і даўнія рукапісы, таксама з Гродна і Мінска. З яго удзелам як рэдактара ўстанова рэалізавала важныя для захавання пісьменнай спадчыны Падляшша праекты. Між іншым у такі спосаб у трох тамах выйшлі „Pisma rozproszone” Зыгмунта Глёгера з тэкстамі гэтага гісторыка і фалькларыста, напісанымі ў ХІХ стагоддзі.
Ян Леанчук быў таксама ініцыятарам „Літаратурных серадаў”, якія кніжніца арганізуе па сёння. У рамках гэтых сустрэчаў сваю творчасць прзентавалі таксама аўтары з нашага літаб’яднання „Белавежа”.
Чвэрць стагоддзя Ян Леанчук пісаў яшчэ фельетоны, якія чытаў у эфіры Польскага Радыё Беласток. Былі гэта пісаныя лірычнай прозай запіскі з яго вёскі, дзе нейкі час быў солтысам, таксама рэфлексіі з сустрэчаў у Падляшскай кніжніцы.
Яна Леанчука пахавалі 26 лістапада на каталіцкіх могілках у Заблудаве. Развітацца з таленавітым і сардэчным сябрам прыбылі таксама знаёмыя і былыя супрацоўнікі. Прысутны быў таксама мясцовы праваслаўны святар.
Юрка Хмялеўскі
