Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    21. Samaabarona i śmierć Żyda Berszki (2)

    Savieckaje vojsko i pahraniczniki spaczatku ŭsich ludziej z hetych troch viosak vyvieźli za Śvisłacz na zborny punkt u Nieparożnicach. Zahadali im usio z saboju zabrać, szto tolko mahli ŭziać na furmanku. Pośle saviety mieli ich parassyłać dalej u Biełaruś. Raptam pryjszoŭ zahad, szto kali chto…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    8. Kuneć sielanki

    Nocami z pod ramion krzyżów na rozdrogach sypie się gwiazd błękitne próchno chmurki siedzą przed progiem w murawie to kule białego puchu dmuchawiec Księżyc idzie srebrne chusty prać świerszczyki świergocą w stogach czegóż się bać (Józef Czechowicz, „Na wsi”, 1927) Jak mniê diś dumajetsie, dekada… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Памёр адзін з найбольш вядомых беларусаў у ЗША

Янка Запруднік (1926-2022)
Янка Запруднік (1926-2022)

На 96-ым годзе жыцця ў Сомерсеце (Нью-Джэрсі) памёр Янка Запруднік (сапр. Сяргей Вільчыцкі), вядомы дзеяч беларускай дыяспары ў ЗША, гісторык, рэдактар, публіцыст. Нарадзіўся ў 1926 г. у мястэчку Мір у Заходняй Беларусі, тады пад Польшчай, у сям’і настаўнікаў. Там скончыў пачатковую школу, а пасля ў Баранавічах – ужо падчас нямецкай акупацыі – прагімназію і тры гады адвучыўся яшчэ ў гандлёвай школе. Належаў да Саюза беларускай моладзі. Летам 1944 г. быў вымушаны ўцякаць з Беларусі, бо на радзіме чакалі яго толькі савецкія канцлагеры.

Апынуўся спярша ў амерыканскай зоне ў Нямеччыне, дзе ў 1947 г. скончыў славутую Беларускую гімназію імя Янкі Купалы, а год пазней пераехаў ў Англію і там тры гады працаваў у вугальных шахтах. У 1950 г. паступіў на гістарычны факультэт універсітэта ў Лювене ў Бельгіі, які закончыў у 1954 г. і пачаў працаваць у беларускай секцыі „Радыё Вызваленне” (перайменаваным пазней на „Радыё Свабода”). Працягнуў працу пераехаўшы ў 1957 г. у ЗША, дзе ў 1969 г. атрымаў ступень доктара гісторыі Нью-Ёркскага ўніверсітэта.

Янка Запруднік быў адной з галоўных постацяў беларускай дыяспары ў ЗША, з’яўляўся рэдактарам газеты „Беларус”, сябрам Беларуска-амерыканскага задзіночання (БАЗА), актыўна ўдзельнічаў у жыцці беларускіх праваслаўных прыходаў.

Ён – таксама аўтар шматлікіх кніг, публікацый. Пісаў – пад псеўданімам Cяргей Ясень –вершы, пераважна патрыятычныя. На словы аднаго з іх Данчык (Багдан Андрусышын) у 1985 г. запісаў папулярную песню „Каханая”. У 90-х гадах у Мінску выйшла кніга Янкі Запрудніка „Беларусь на гістарычных скрыжаваннях”, а ў Нью-Ёрку яго тоўстая „Дванаццатка” пра сябе і адзінаццаць сяброў, якія на эміграцыі адразу пасля вайны далі прысягу служыць Беларусі.

Пасля 1991 г., калі Беларусь абвясціла незалежнасць, часта наведваў радзіму, удзельнічаў у з’ездах Згуртавання беларусаў свету „Бацькаўшчына”. Прыязджаў таксама на Беласточчыну. Аднойчы ў 2004 г. наведаў рэдакцыю „Часопіса”. Пакінуў па сябе сімпатычнае ўражанне як ветлівага чалавека, вельмі адданага беларускай справе. Вечная памяць.

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў красавіку

    980 – у 1044 г. пачаў княжаньне ў Полацку Усяслаў Брачыслававіч, званы Чарадзеем. Яго славутая дзейнасьць была апісана ў паэме „Слова аб паходзе Ігаравым”. 920 – у 1104 г. адбыўся вялікі паход кааліцыі князёў Кіеўскай Русі, арганізаваны Уладзімірам Манамахам на …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (422) – 19.04.1602 г. пам. Ян Абрамовіч, ваявода менскі і смаленскі. Адукаваны чалавек, праціўнік езуітаў. Выдаўца „Катэхізіса” (1598 г.) з 300 рэлігійнымі песьнямі.
  • (143) – 19.04.1881 г. у в. Такары на Беласточчыне (сучасным памежжы з Рэспублікай Беларусь) нар. Усевалад Ігнатоўскі – выдатны беларускі гісторык, грамадзкі дзеяч. Скончыў у 1911 г. Юр’еўскі Унівэрсытэт у Тарту. У 1912-1914 гг. быў выкладчыкам у Віленскай жаночай гімназіі М. Вінаградавай, у  1914-1919 гг. -- Менскага Настаўніцкага Інстытуту. У час вайны ўключыўся ў нацыянальную ды палітычную дзейнасьць, быў між іншым членам Цэнтральнага Камітэту Беларускай Партыі Сацыялістаў Рэвалюцыянераў. У 20-ыя гады займаў шэраг дзяржаўных пасад у БССР. Меў вялікі ўплыў на праведзеньне працэсу беларусізацыі. З 1926 г. быў старшынёй Інстытуту Беларускай Культуры, а з 1928 г. прэзідэнтам Беларускай Акадэміі Навук. Напісаў больш за 30 навуковых прац, адна з найбольш вядомых гэта „Кароткі нарыс гісторыі Беларусі”. З 1930 г. прасьледаваны савецкімі ворганамі бяспекі. Пасьля аднаго з допытаў, 4.02.1931 г. пакончыў жыцьцё самагубствам. У 1937 г. жонка была асуджана на 8 гадоў лагераў, а двое сыноў расстраляных.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis