19 студзеня на 93-ым годдзе жыцця памёр Васіль Петручук, сябра Беларускага літаб’яднання „Белавежа”, аўтар біяграфічных аповедаў „Крышынкі”, публікаваных на працягу шмат гадоў у „Часопісе”. Распавядаў у іх найбольш пра пакутнае дзяцінства ў Грабаўцы на Гайнаўшчыне, дзе нарадзіўся ў 1926 годзе. Быў класічным і надта яркім прыкладам г.зв. грамадскага авансу даваенннага пакалення беларусаў з Падляшша ў камуністычнай Польшчы.

Васіль Петручук адразу пасля вайны служыў у Корпусе ўнутранай бяспекі, ваяваў у Бяшчадах з падполлем Украінскай Паўстанчай арміі (УПА), быў паранены. Да 1962 г. жыў у Варшаве. Скончыў спярша курсы разведчыкаў, а пасля школу контрразведкі. Працаваў як функцыянер польскай бяспекі. У 1962 г. пераехаў у Беласток, а ў 1969 г. пайшоў на пенсію.

Васіль Петручук спярша публікаваўся ў польскім друку, з 1961 г. Пасля пачаў пісаць таксама па-беларуску і на дыялекце роднай вёскі. У 1975 г. апублікаваў у „Ніве” першае апавяданне на беларускай мове. Найбольш стаў вядомы як аўтар біяграфічнай кнігі „Ściernisko” ў перакладзе на польскую мову Юры Плютовіча, надрукаванай у 1986 г. У арыгінале „Пожня” выйшла ў 1987 г. у Беластоку і ў 1991 г. у Мінску. У 1998 г. у Беластоку выйшла яго наступная, гумарыстычная, кніжка „Клавуня, гэта я, твой Вася”, а пад канец 2000-х гадоў Літаб’яднанне „Белавежа” выдала першую частку „Крышынак”, якія працягваў публікаваць яшчэ шмат гадоў у „Часопісе”. У 2010 г. у Беластоку выйшла яго кніжка на польскай мове „Blizny”, у якой апісаў сваё жыццё з часоў маладосці, калі служыў у контрразведцы і працаваў у польскай бяспецы. Яго „Księga hańby” пра злачыствы польскага падполля на беларусах выйшла тройчы. З’яўляўся сябрам Саюза польскіх літаратараў і Саюза беларускіх пісьменнікаў. Быў узнагароджаны шматлікімі ордэнамі і медалямі – польскімі, але таксама савецкімі, расійскімі і беларускімі, адзначаны быў таксама за актыўную грамадскую дзейнасць.

Васіля Петручука, беларускага пісьменніка з Падляшша, пахавалі 23 студзеня на праваслаўных могілках у Беластоку-Дайлідах. Аўтара „Пожні” і „Крышынак” у апошнюю дарогу правялі апрача сям’і таксама прадстаўнікі беларускага асяроддзя – з аб’яднання „Белавежа”, БГКТ, „Нівы”, „Часопіса”. Над магілай быў зачытаны развітальны верш Віктара Шведа.

Вечная памяць!

Юрка Хмялеўскі