Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    24. Dochtar Maroz (6)

    U archiwie IPN kromie dakumentaŭ UB majuć jaszcze druhuju dakumentacju – z Wajskowaho rajanowaho sudu ŭ Biełastoku, dzie krychu bolsz infarmacjaŭ pra sprawu Wacława Maroza. Baraniŭ jaho adwakat Alaksandar Saroka z Warszawy. 26 kwietnia 1950 r. jak obrońca wojskowy pasłaŭ da suda ŭ Biełastoku piśmo,…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Асоба

Па-опальску з Новай Зеландыі

Беларуска Вольга, нарадзілася ў палескай вёсцы, а зараз жыве ў далёкай Новай Зеландыі. Там, на другім канцы свету, у вольны ад працы час, яна вядзе блог пра сваю родную вёску Опаль, унікальную опальскую мову, Палессе і традыцыі беларусаў-палешукоў.

Вольга, якая называе сабе па-палеску Голя, у сваім жыцці змяніла ўжо некалькі прафесій – была няняй, працавала дзіцячым доктарам, удзельнічала ў моладзевых праектах у Еўропе, кіравала галерэяй і ўрэшце трапіла ў айці-сферу. Больш за год яна разам з мужам жыве ў Новай Зеландыі, дзе дзяўчына працуе эйчар-бізнеспартнёркай у айці-кампаніі.

Аўтарка блогу
Аўтарка блогу

Вольга падкрэслівае, што жыць у Новай Зеландыі, так далёка ад дому і сяброў, не вельмі проста. Дзяўчына прызнаецца, што амаль цэлы год перажывала працэс адаптацыі, але ўжо патроху звыклася да мясцовага ладу жыцця. Вольга ўспамінае, што ёй было адначасова лёгка і нялёгка прыстасавацца да жыцця за акіянам. Па яе словах, лёгка было дзякуючы добраму веданню англійскай мовы. Складана было перад усім з-за вялікай адлегласці ад блізкіх і разумення, што ўжо нельга як раней набыць за тыдзень квіток на цягнік ці самалёт і паляцець убачыцца з імі, бо пры жыцці на другім канцы свету падарожжы да дому трэба планаваць за год.

Параўноваючы ўзровень жыцця, Вольга кажа, што там у Новай Зеландыі ён вышэйшы чым у Беларусі ці нават у Польшчы, але адначасова там вышэйшыя і цэны: „Узровень жыцця тут нешта накшталт скандынаўскіх краін, мне падаецца. Але і кошты растуць з кожным днём як гарбузы! Ну і так у прынцыпе тут усё вельмі дорага, і ежа, і розныя паслугі. І так я дагэтуль не магу прыняць тое, напрыклад, калі мне кажуць, што за квіток у тэатр трэба заплаціць 300 долараў”. 

Велінгтан, Новая Зеландыя
Велінгтан, Новая Зеландыя

Мясцовы лад жыцця таксама вельмі адрозніваецца нават ад еўрапейскага, не тое што беларускага. Дзяўчына кажа, што асаблівасцю новазеландцаў з’яўляецца тое, што яны будуюць усе адносіны вакол сям’і: „Яны нават у 30-40 год могуць сустракацца з бацькамі па некалькі разоў на тыдзень, бавіць разам час, падарожнічаць разам. Я такога не бачыла яшчэ нідзе. Таксама тут людзі вельмі шмат працуюць, але пры мясцовых цэнах зразумела чаму!”

Новая Зеландыя

Дарэчы, Вольга не адзіная беларуска, што жыве ў Новай Зеландыі. Там ёсць невялікая дыяспара, прыкладна 300 чалавек на ўсю краіну. Мясцовыя беларусы ўжо дадалі Вольгу ў сваю суполку ў сацсетках, але „ў жывую” з імі яна пакуль што не спатыкалася.

Новая Зеландыя

Вольга ўпэўнена, што далёка не ўсе новазеландцы ведаюць, дзе знаходзяцца Польшча і Беларусь і што гэта за краіны, бо многія з іх ніколі нікуды не ездзяць. Аднак родныя яе мужа і тыя хто цікавіцца падзеямі ў свеце, канечне ведаюць і ведаюць шмат пра сучаснае становішча. Дарэчы, муж Вольгі, хаця і не размаўляе яшчэ па-беларуску ці па-опальску, але ўжо ведае асобныя словы і выразы.

Падтрымліваць сувязь з родным краем Вользе дапамагае арыгінальны блог, які яна вядзе на опальскай мове. Яна прысвячае посты асобным словам ці выразам па-опальску, якім дае тлумачэнне ўжо на літаратурнай беларускай мове. Распавядае таксама пра традыцыйную вопратку палешукоў, пра тое, як на Палессі пякуць хлеб, як капаюць бульбу, гатуюць ежу, адзначаюць святы.

"У Аполі мы не кажам 'як вы казалі', мы кажам 'анывжаж', я думаю, што гэта кайфова"
“У Аполі мы не кажам ‘як вы казалі’, мы кажам ‘анывжаж’, я думаю, што гэта кайфова”

 

"У Аполі мы не кажам 'чорная смародзіна', мы кажам 'жукэ', я думаю, што гэта забаўна"
“У Аполі мы не кажам ‘чорная смародзіна’, мы кажам ‘жукэ’, я думаю, што гэта забаўна”

Дзяўчына падкрэслівае, што опальская мова,гэта менавіта мова, а не адна з гаворак палешукоў: „Мая вёска Опаль знаходзіцца ў Іванаўскім раёне, карацей амаль на мяжы з Украінай. Яна адметная, па-першае, сваёй моцнай паляшуцкай культурай і традыцыямі, сваімі людзьмі, сваёй мовай, як зрэшты і многія іншыя палескія вёсачкі. Я вырашыла весці блог на опальскай мове менавіта таму, што зразумела у пэўны дзень, што я з маёй сям’і хіба апошняя, хто гаворыць на гэтай мове і ведае традыцыі палескай вёскі, бо там нарадзілася і вырасла. Калі гэта не захаваць і не прасоўваць, то можа ўжо мае дзеці нічога і не будуць ведаць. А мне хочацца, каб яны ведалі і маглі мне па-опальску таксама нешта адказваць. Таксама мне хочацца, каб палеская культура і мова сталі моднымі паміж саміх беларусаў, каб яны не казалі: „Вось, размаўляй па руску, ты, дзярэўня!”. А, наадварот, ганарыліся б тым, што мы такія адметныя і моцныя”.

На Палессі
На Палессі

Вольга паўжартам называе сябе амбасадаркай Палесся ў Новай Зеландыі: „Я так сябе называю таму, што хачу па-першае самім беларусам расказваць пра палешукоў і нашу адметнасць, хачу рабіць нашу мову моднай і сучаснай. Ну а блог я вяду дзеля таго, каб як мага больш людзей ведала што беларусы гэта не проста беларуская мова, а яшчэ і вельмі складаная і цікавая культура!”. 

Сяргей Александровіч

Фота аўтаркі блогу (@apolkina)

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны. Неабходныя палі пазначаны як *

Календарыюм

Гадоў таму

  • у траўні

    – у 1085 г. дружыны Полацкага княства на чале з князем Усяславам Чарадзеем абаранілі беларускія землі ад захопніцкага нашэсьця князя кіеўскага Усяслава Манамаха. Захопнікі зьнішчылі Менск. Як пісаў кіеўскі летапісец „Не засталося ні чалавека, ні жывёлы”. – напады крыжакоў у …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (228) – 10(21).05.1797 г. нар. Дамінік Стэфановіч, музыкант, настаўнік Станіслава Манюшкі, у 1820 – 1837 гг. – кіраўнік Мінскага гарадзкога аркестра, у 1848-1865 гг. выкладаў музыку і харавыя сьпевы ў Менскай гімназіі і прыватным жаночым пансыёне. Памёр каля 1870 г.
  • (161) – 10.05.1864 г. у Магілёве расстраляны Міхал Аскерка (нар. у 1836 г. у Менску), лекар, камісар Менскай губерні ў студзеньскім паўстаньні. Арыштаваны 4.11.1864 г.
  • (142) – 10.05.1883 г. у Лібаве нар. Янка Маўр (сапр. Іван Фёдараў, пам. 3.08.1971 г. у Менску), пісьменьнік. Друкаваўся з 1923 г. Аўтар апавяданьняў, аповесьцяў й раманаў для дзяцей і моладзі. Пахаваны на Усходніх могілках у Менску.
  • (41) – 10.05.1984 г. у Глівіцах пам. Антон Васілеўскі (Антось з Лепля, Дзядзька з Лепля – нар. 18.08.1891 г. у Косьцінцы каля Лепеля), рэдактар і выдавец сатырычнага часопіса „Авадзень” (1924 – 1933), літаратар (яго апавяданьні публікаваліся м. ін. у

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis
Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com