Калі вечарам 9 жніўня ў Мінску і па ўсёй Беларусі людзі масава выйшлі на вуліцу, не пагаджаючыся на яўную фальсіфікацыю вынікаў прэзідэнцкіх выбараў, было вядома, што пратэсты працягнуцца.
Брутальны разгон і арышты мірных дэманстрантаў сілавікамі ў выбарчую нядзелю і ў панядзелак толькі гэтую хвалю павялічылі. У краіне пачаўся масавы ўздым усенароднага супраціву. Чарговыя дні пратэстаў на шчасце адбыліся ўжо без сілавой рэакцыі з боку ўлады. Дзейнічаючы прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка пад ухілам міжнароднага ціску пачаў прымяняць іншы сцэнар, разлічваючы мабыць на тое, што народ пашуміць і ўрэшце супакоіцца. Але гэта ўтопія. Сцяна пасыпалася. На антырэжымны бок сталі праходзіць навукоўцы, творчая інтэлігенцыя, журналісты дзяржаўных СМІ, чыноўнікі, а нават дыпламаты як амбасадар Беларусі ў Братыславе. Падтрымку ў бок пратэстуючых выказаў таксама Павел Латушка, які ў свой час быў консулам РБ ў Беластоку, а пасля паслом у Варшавае і ў Парыжы. Цяпер як дырэктар Нацыянальнага тэатра імя Янкі Купалы сказаў ён, што яму стыдна з-за „сьведчанняў простых людзей, над якімі адбываліся катаванні”.
Тое, што выбары не былі свабодныя і справядлівыя, а іх вынікі жорстка сфальшавалі, відаць менавіта па колькасці пратэстуючых. Найлепшым паказчыкам палітычных настрояў у грамадстве сталі дзве маніхвестацыі, што прайшлі ў Мінску ў нядзелю 16 жніўня. Спачатку праўладная арганізацыя „Белая Русь” на плошчы Незалежнасці правяла мітынг у падтрымку Лукашэнкі і яго дзяржаўнага курсу. Так як за савецкіх часоў спецыяльныя аўтобусы і цягнікі з розных гарадоў прывезлі ў сталіцу нібыта прыхільнікаў улады – у асноўным бюджэтнікаў, трактарыстаў, пенсіянераў. За ўдзел у мітынгу нібыта абяцалі тры дні адпачынку ў Мінску з бясплатным кватарункам і харчаванням, а да гэтага яшчэ па сто рублёў. Гэты мітынг скончыўся аднак правалам. Шмат хто проста ўцёк з яго. Каб зрабіць натоўп на плошчу сагналі міліцыянтаў і салдатаў у цывільным. Агулам сабралася, праўда, каля дзесяць тысяч прыхільнікаў Лукашэнкі. Затое, калі скончыўся гэты штучны мітынг, на цэнтральныя вуліцы і праспекты Мінска ў „Маршы Свабоды” выйшла некелькі дзесяткаў, а па некаторых падліках больш за дзвесце тысяч, грамадзян. Усюды было чуваць лозунгі „Жыве Беларусь!” і няспынныя крыкі ў адрас Лукашэнкі „Зыходзь!” („Уходи!”). Шматтысячныя дэманстрацыі адбыліся таксама ў іншых гарадах Беларусі.
Колькасць удзельнікаў праўладнага мітынгу з аднаго боку і „Маршу Свабоды” з другога гэта адлюстраванне сапраўдных вынікаў выбараў. Яно аніяк маецца да афіцыйных лікаў, паводле якіх Лукашэнка набраў 80 прац. галасоў.
Нашае беларускае асяроддзе на Беласточчыне яшчэ ніколі не было так згоднае ў дачыненні да падзей у Беларусі як цяпер. Як арганізацыі аб’яднаныя ў Беларускім саюзе ў Рэчыпаспалітай, асяроддзе Нівы і Часопіса, ад 26 гадоў няспынна выступаем супраць недэмакратычнага стылю ўлады ў Рэспубліцы Беларусь, парушэнняў правоў чалавека і самаізаляцыі дзяржавы. Таму не трэба нам рабіць спецыяльных заяў, што мы цяпер маральна разам з Беларускім Народам, які так горда, мірна і прыгожа змагаецца за праўду, волю і справядлівасць.
Наша старэйшая арканізацыя – Беларускае грамадска-культурнае таварыства ў ацэнках палітычных падзей у Беларусі дагэтуль была даволі стрыманай. Але цяпепр вось і БГКТ выразіла – у Фейсбуку – „глыбокую занепакоенасць лёсам Беларускага Народа, удзелам якога сталі балючыя, трагічныя падзеі апошніх дзён”.
Таксама пасол Яўген Чыквін, які дагэтуль пазбягаў рэзкіх ацэнак Аляксандра Лукашэнкі, у Фейсбуку напісаў пра сваю салідарнасць з пратэстуючымі.
Вядома, аднак, што сярод беларусаў у Польшчы, таксама саміх палякаў, Лукашэнка дагэтуль меў і сваіх прыхільнікаў. Бо не дапускае капіталістаў, трымае парадак і т.п. Тыя, што маюць такія погляды, цяпер пэўна задумоўваюцца, што сапраўды адбываецца вось у Беларусі.
Той жа Лукашэнка ў мінулым, да саміх выбараў, цвёрда заяўляў, што ў яго краіне „никаких революцый быть не может”. Але тое, што адбываецца цяпер у Беларусі гэта менавіта рэвалюцыя. На жаль невядома толькі чым яна скончыцца. Трэба верыць у беларускі народ, які так шматлюдна і горда змагаецца цяпер за праўду і волю.
Юрка Хмялеўскі
