Ukazała się książka „Świadectwo pamięci”, poświęcona życiu i twórczości Eugeniusza Kabatca (1930-2020), wybitnego polskiego pisarza, tłumacza literatury białoruskiej, rosyjskiej i włoskiej oraz publicysty, a także działacza kulturalno-społecznego, wieloletniego prezesa polskiego oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej. Debiutował tomem opowiadań „Pijany anioł”, pisał powieści „Za dużo słońca”, „Romans”, „Przygoda z Agnieszką”, „Małgorzata, czyli requiem dla wojowniczki”, „Śmierć robotnika w hotelu „Sawoy”, „Patrycja, czyli o miłości i sztuce w środku nocy”, „Jedenaste przykazanie” i „Żółwie”, szkice literackie „Oranie morza” i „Rekonanse włoskie” czy prozatorskie freski włoskie „Autostrada słońca” i „Filip i Dżulietta”.

Eugeniusz Kabatc był także autorem scenariuszy filmowych (m.in. filmu „Decyzja”), a także sztuk teatralnych, m.in. „Fałszerz i jego córka”, która była wystawiana na scenie Teatru Śląskiego w Katowicach. W 2009 roku otrzymał prestiżową nagrodę im. C. K. Norwida.

Przyjaźnił się też z Sokratem Janowiczem. Uczestniczył w organizowanych przez niego białoruskich trialogach, tłumaczył na jeżyk polski jego książki (m.in. wspomnienia „Nie żal prażytaha”).

Eugeniusza Kabatca znałem osobiście. Przyjeżdżał z Warszawy do wsi Planta i Minkówka w gminie Narewka, a moja rodzinna wieś Lewkowo Nowe leży w tej samej gminie, po sąsiedzku z Plantą. Okolice są tu urokliwe, położone nad spokojną i krętą nizinną rzeką Narewka na skraju Puszczy Białowieskiej.

Eugeniusz urodził się w Wołkowysku, w Plancie miał dziadków, tam mieszkali też jego rodzice. Do dziś żyją w tej wsi jego krewni i znajomi.

Po Eugeniuszu zostały dla potomnych jego wspomnienia o ludziach z tych puszczańskich okolic (cykl „Młyn nad Narewką” był drukowany w „Czasopisie”). Znalazły się one teraz w książce „Świadectwo pamięci”, wydanej przez RES HUMANA i SEC (Warszawa 2023).

Z wielką ciekawością przeczytałem w niej wspomnienia o Eugeniuszu Kabatcu jego najlepszych przyjaciół – Janusza Termera, Marii Szyszkowskiej, Wacława Sadkowskiego, Krzysztofa Lubczyńskiego, Elżbiety Bańko-Sitek, Stanisława Nyczaja (napisane wierszem) i Macieja Andrzeja Zarębskiego.

Promocja książki odbędzie się 20 marca br. w siedzibie polskiego oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC) w Warszawie.

Jan Ciełuszecki