U Krynkach żywuć ludzi, jakich familia – Bach. Ich kaliś było tut mnoho, asbienno adrazu pa wajnie. Jany pierabralisa ŭ pustyja żydoŭskija chaty z Parecz, jakija zastalisa za hranicaj. Sama familia Bach – hiermanskaja. Pajawiłasa jana pad Krynkami, jak siudy kaliś paczali zjażdżać fabrykanty z raboczymi z dalokaha świetu, z uschodu i zachadu, kab rabić tut biznes. Bachi spiarsza byli peŭno pratestantami, pośle stali katolikami.
U IPN u Biełastoku je dźwie teczki pa sprawach Mieczysława Bacha (imia zmienianaje, bo moża żywuć u Krynkach jaszcze jaho naśledniki – aŭt.). Karatko pa tym, jak skonczyłasa wajna, jaho sudzili za służbu ŭ nimieckaj palicji i rabunki na ludziach z padkrynskaha Astroŭka, na jakich napali „akoŭcy” ŭ 1945 r.
Mieczysłaŭ Bach naradziŭso ŭ 1920 r. u Pareczach. Stul chadziŭ u szkołu ŭ Krynkach. U 1933 r. razam z matkaj pierajechaŭ u Grodno, dzie naniaŭso na honszczyka ŭ drukarni. Potym rabiŭ na druhich rabotach. U 1939 r. z matkaj wiarnuŭso da Parecz i byŭ mabilizawany ŭ polskaje wojsko. Służyŭ pry fartyfikacji reki Narwy, a jak paczałasa wajna wajawaŭ z Niemcami pad Terespolam, Brestam i Siemiatyczami. Kali Polska zdałasa, wiarnuŭso da Parecz. Za sawietami rabiŭ u krynskaj garbarni.
Kali letam 1941 r. pryjszli hitleraŭcy, zapisaŭso da nimieckaj dapamożnaj palicji Hilfpolizei. Służyŭ tam da wiasny 1943 r. Tedy kinuŭ słuzbu i uciok da dzieŭczyny ŭ Klabanaŭcach, z jakoju ażaniŭso i abrablaŭ haspadarku cieściaŭ.
Mieczysłaŭ Bach wiasnoju 1944 r. zapisaŭso da arhanizacji „A.K.”. Wybraŭ pseŭdanim „Sęp”. U jaho kampanii byli pieraważno krynczanie, jak Wojszel, i katoliki z daakolnych wiosak. U 1945 r. kamandziram drużyny byŭ Kaźmier Karaniecki, jaki zbieh z pastarunku milicji ŭ Krynkach, dzie byŭ kamandantam.
Kali sawieckaja armia letam 1944 r. hnała z Krynak Niemcaŭ, „Sęp” toża z tawaryszami jak partyznty ich abstrelwaŭ. Było heto kala Szudziaława i pad Sakołkaj.
Mieczysłaŭ Bach byŭ arysztawany wojskam, jakoje zrabiła abławu na „akoŭcaŭ” u pałowie czerwca 1945 r. zaraz potym, jak jany napali na wiosku Astrowak i abakrali życielaj. „Sęp” u śledztwi pryznaŭso, szto tolko stajaŭ z karabinam na warcie, paŭ kilametra ad budynkaŭ . Hetaje rużjo z dyskam patronaŭ rekwirawali jamu. Karabin byŭ zakopany ŭ lesie.
Wajskowy prakuratar abwinawaciŭ arysztowanaho za toje, szto należał da nielehalnaj arhanizacji „A.K.”, „celem jakiej było obalenie demokratycznego ustroju państwa polskiego”, szto mieŭ biez dazwołu rużjo i braŭ udzieł u rabunkowym napadzie na Astrowak. 27 grudnia 1945 r. sud biez świedkaŭ pryhawaryŭ jaho za heto na piać let turmy. Karu adbywaŭ u Biełastoku. Wiasnoju 1947 r. wyjszaŭ na swabodu dziakujuczy amnestii.
Mieczysłaŭ Bach wiarnuŭso da Klabanaŭcaŭ da żonki i piaciletniaho ŭże dziciaci. Pośle uciok (ni meldujuczy pra heto na milicju) na „Prusy”, u Zgorzelice pad Wrocławam. Szukało jaho sakolskaje UB. Pad kaniec 1948 r. ustanawili, dzie jon znachodzicca i arysztawali.
U lutym 1949 r. Mieczysława Bacha dastawili ŭ Biełastok. Tut prakuratura jaszcze raz paczała śledztwo. Na hety raz sudzili jaho za służbu ŭ nimieckaj palicji. U sprawie było paklikanych szasnaccać świedkaŭ – piatnaccać z Krynak i adzin z Łapiczaŭ. Usie jany zhodna paświedczyli, szto Mieczysłaŭ Bach jak szucman na pastarunku nimieckaj żandarmerii ŭ Krynkach biŭ kałom, nahami i kułakami i muczyŭ Żydoŭ z giety i druhich życielej, jakija jamu nie padparadkoŭwalisa. Chadziŭ jon u niamieckim mundziry z karabinam.
Adzin świedka na sudzie raskazaŭ, jak Bach jaho zbiŭ gumaj za toje, szto nie stawiŭso z furmankaj na szarwarak, choć sołtys jaho zwolniŭ z hetaho. Zbity da nieprytomnaści dachodziŭ da sibie, nie ŭstajuczy tydzień z łożka.
Abwinawaczany da winy nie pryznaŭso. Tłumaczyŭ, szto nie mieŭ nimieckaha mundziru, a karabin dawali jamu tolko, kali iszoŭ na wartu, pośle zdawaŭ jaho na wartoŭni. Zapiareczyŭ toża, szto biŭ ludziej i szto byŭ niamieckim ahientam, kali zyjszoŭ sa słuzby jak szucman.
Kartka z sudowym pryhaworam u aktach sprawy u IPN nie zachawałasa. Nie wiadomo skolki let ciurmy jamu pryhawaryli i jaki byŭ paźniejszy jaho los.
Jurak Chmialeŭski
