Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    24. Dochtar Maroz (6)

    U archiwie IPN kromie dakumentaŭ UB majuć jaszcze druhuju dakumentacju – z Wajskowaho rajanowaho sudu ŭ Biełastoku, dzie krychu bolsz infarmacjaŭ pra sprawu Wacława Maroza. Baraniŭ jaho adwakat Alaksandar Saroka z Warszawy. 26 kwietnia 1950 r. jak obrońca wojskowy pasłaŭ da suda ŭ Biełastoku piśmo,…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Płacz zvanoŭ

22. Pierapałki sołtysa Nowaha Tryścianoha (2)

Viaskovy kryż u Novym Tryścianom
Viaskovy kryż u Novym Tryścianom

Stanisłava Żynela sudzili za toje, szto byŭszy nimieckim soltysam „vymagał bezwzględnego podporządkowania się zarządzeniom władz niemieckich, uciekając się nawet do przemocy w wypadku, gdy ktoś uchylał się od stawianych przez niego żądań, a nawet biciem terroryzovał ludność swego sołectwa”.

Prakuratar dakazvaŭ, szto ad 1942-ho da 1944 r. kałom zbiŭ jon Jana Savickaho za toje, szto jaho daczka Żenia, vyznaczanaja na prymusovyja raboty ŭ Prusy nie pajechała tudy. A Vaśku Biełabokaho za toje, szto toj upamianuŭso a svaju kabyłu, jakaja ŭlezła na paszu sołtysa.

Żynel mieŭso toża pryczynicca da pakarannia amstkamisaram Żenika Mirona i Uładka Maleszu, jakim naklali sztraf – pierszamu 150, a druhomu 160 nimieckich marak, bo na czas nie zdali kantynhentaŭ małaka.

U akcie abvinavaczannia były sołtys nazvany byŭ jak „zwolennik faszyzmu hitlerowskiego”. Prakuratar napisaŭ, szto ŭ maju 1943 r. jon paviadomiŭ pastarunak żandarmerii ŭ Krynkach pra kryjoŭku partyzantaŭ u lesi kala Kazłovaho Łuha, dzie trymali jany rużjo i jeżu. Adziety ŭ nimiecki mundzir razam z Niemcami nibyta ŭdzielniczaŭ u likvidacji hetaho składu. Heto mieli baczyć Szurka Kastecki, Ziutak Lisoŭski, Miszka Hryb, Kościa Hryb i Walerka Kazłoŭski. Żynel, kab nie zaŭdali jaho partyzantam, mieŭso paviadomić Niemcaŭ, szto jany trymajuć śviaź z partyzantami. Ich arysztavali i pravia dźvie nidzieli prasiedziali ŭ ciurmie ŭ Krynkach. Vypuścili na svabodu tolki „po usilnych zabiegach rodzin”.

Stanisłaŭ Żynel da viny nie pryznaŭso. Tłumaczyŭso, szto żandarmeria siłom uziała jaho z saboju da lesu, choć pierakonvaŭ, szto partyzantaŭ tam nima. Ale Niemcy schacieli nibyto „udowodnić, że jego relacje o nieprzebywaniu oddziałów partyzanckich w jego okolicy nie odpowiadają prawdzie”.

Na sudzie śviedczyła miż inszym Żenia Savickaja z Novaho Tryścianoho. Jana havaryła, szto Stanisłaŭ Żynel pisaŭ da żandarmerii, kab Niemcy vyvieźli ŭsiu jaje siemju. Kali baćka pazvali ŭ Krynki na pastarunak, mieli jamu tam pakazać toje podanie i skazać, szto „o wywiezienie nas stara się sołtys Żynel”. Tedy, jak havaryła ŭ sudzie daczka, zapatrabavaŭ z im kanfrantacji. Ale da hetaho nie dajszło. Niemcy na Prusy vyvieźli tolko Żeniu, reszta siamji zastałasia ŭ vioscy.

Druhi śviedak, Vania Savicki – toża z Novaho Tryścianoho – havaryŭ u sudzie, szto abvinavaczany i na jaho pisaŭ podanie na pastarunak u Krynkach. U im zaŭdavaŭ, szto „udzielam pomocy partyzantom i ludzi buntuję przeciwko Niemcom, by nie zdawali kontyngentów”. Śviedak havaryŭ, szto kab daviedacca, ci heto praŭda, padaŭso da Krynak na pastarunak. Tam mieli jamu heto paćvierdzić. Havaryŭ, szto jon toża zapatrabavaŭ kanfrantacji z Żynelam, ale da jaje nie dajszło.

Nimieckaho sołtysa Novaho Tryścianoho sud uniavinniŭ. Tamu najpiersz, szto nie daŭ viery śviedkam.

Żenia Savickaja pierakazvała nie svaje infarmacji, ale baćkoŭ. Sama ŭ toj czas była na rabotach u Prusach.

Vania Savicki pra toje, szto havaryŭ u sudzie, pryznaŭso, szto toża daviedaŭso pra heto „od sołtysów innych wsi, których obecnie nie ma”.

Stanisłaŭ Żynel vyjszaŭ na svabodu 25 października 1949 r. Za kratami prasiedziaŭ pravia siem miesiacaŭ.

Na asnovi spravy IPN Bi 408/118

Dalej budzia

Jurak Chmialeŭski

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны. Неабходныя палі пазначаны як *

Календарыюм

Гадоў таму

  • у траўні

    – у 1085 г. дружыны Полацкага княства на чале з князем Усяславам Чарадзеем абаранілі беларускія землі ад захопніцкага нашэсьця князя кіеўскага Усяслава Манамаха. Захопнікі зьнішчылі Менск. Як пісаў кіеўскі летапісец „Не засталося ні чалавека, ні жывёлы”. – напады крыжакоў у …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (771) – перамога дружын Давыда Гарадзенскага у 1314 г. над войскамі крыжакоў пад Наваградкам.
  • (649) – у 1376 г. войскі Вялікага Княства Літоўскага на чале з князямі Кейстутам, Ягайлам, Любартам зваявалі Любліншчыну і Сандамершчыну і падышлі аж пад Кракаў. Вярнуліся зь вялікай здабычай дамоў.
  • (431) – 1494 г. – атрыманьне горадам Высокае самакіраваньня паводле магдэбургскага права.
  • (221) – 1.06.1804 г. у Наваспаскім на Смаленшчыне нар. Міхал Глінка, кампазітар, заснавальнік рускай клясычнай музыкі. Найбольш вядомыя яго творы: оперы „Жыцьцё за цара” (1836), „Руслан і Людміла” (1842), „Вальс-фантазія” (1839), скерца для аркестра „Камарынская” (1848). Памёр 15.02.1857 г. у
  • (132) – 1.06.1893 г. у Варшаве памёр Аляксандр Валіцкі (нар. 27.01.1826 г. у Вільні), кнігар, выдавец, музычны крытык і сьпявак, выканаўца песень Станіслава Манюшкі і першы ягоны бібліёграф (у 1873 г. выйшла яго кніга пра С. Манюшку).
  • (88) – 1.06.1937 г. з вакна будынку Народнага Камісарыята Унутраных Спраў БССР у Менску выкінуўся Мікалай Галадзед (нар. 21.05.1894 г. у Старым Крыўцы каля Новазыбкава), дзяржаўны дзеяч БССР, у 1927-1937 гг. старшыня СНК БССР. 14.06.1937 г. арыштаваны ў Маскве і накіраваны ў Менск.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis
Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com