■„Wschód Wolności” to wydarzenie zorganizowane 29 listopada w Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy jako wyraz solidarności z Białorusinami walczącymi o demokrację. Spotkanie i koncerty można było obejrzeć w Internecie.
■30 listopada podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży „Korczak dzisiaj” odbyła się premiera spektaklu „Ja” w reżyserii Ramana Padalaki, przygotowanego przez białoruski zespół „Kupałowcy”. Zespół ten stworzyli aktorzy Teatru Narodowego im. Janki Kupały w Mińsku, którzy odeszli po tym, jak dyrektor teatru Paweł Łatuszka, który otwarcie poparł antyrządowe protesty, został odwołany ze stanowiska. Projekt „Ja” składa się z dokumentalnych opowieści o dzieciństwie zarówno samych aktorów, jak też widzów. Tworzono go na żywo, bez wcześniej napisanego tekstu. Można go było za darmo obejrzeć w Internecie do 7 grudnia.
■W dniach 2-3 grudnia pod hasłem „Białoruś w czasach przełomu” odbyło się doroczne Forum Mińskie. W tegorocznej 18. edycji wzięli udział ministrowie spraw zagranicznych Niemiec Heiko Maas i Polski Zbigniew Rau, a także Swiatłana Cichanoŭska oraz znany amerykański historyk, zajmujący się dziejami Europy Środkowej i Wschodniej, Timothy Snyder. Wydarzenie transmitowane było w sieci w językach angielskim, niemieckim i białoruskim/rosyjskim. Forum jest dorocznym polsko-niemieckim wydarzeniem współorganizowanym m.in. przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
■Krakowscy przedsiębiorcy z Izby Przemysłowo-Handlowej zawiesili kontakty ze swoim białoruskim odpowiednikiem w Mińsku i zrezygnowali ze spotkania, które miało się odbyć w ramach wspólnego unijnego projektu. Krakowscy biznesmeni napisali w oświadczeniu, iż chcą zachować apolityczność w swoich działaniach i w związku z tym, co dzieje sie obecnie w Białorusi rezygnują z realizacji swojej misji online. Zdaniem przebywających w Polsce działaczy opozycyjnych, mińscy przedsiębiorcy, działający w tamtejszych strukturach biznesowych, wspierają reżim Aleksandra Łukaszenki.
■4 grudnia w Sopocie w wieku 94 lat zmarł Maciej Konopacki, białoruski i tatarski działacz społeczny. Maciej Konopacki przez wiele lat pisał do Tygodnika Białorusinów w Polsce „Niva”, współpracował też z Polskim Radiem Białystok – był pierwszym redaktorem audycji w języku białoruskim. Pochodził z tatarskiej rodziny, wychowany był w duchu białoruskim. Jego ojciec, pułkownik Hassan Konopacki, był między innymi współorganizatorem białoruskich wojsk w 1919 r.
■8 grudnia wydawany w Poznaniu ogólnopolski miesięcznik dziennikarski Press po raz czternasty przyznał doroczne nagrody Grand Press dla najlepszych dziennikarzy. Do pierwszej piątki w kategorii „Dziennikarz Roku” trafił 22-letni białoruski bloger Ściapan Puciła, twórca nadającego z Warszawy kanału NEXTA w komunikatorze Telegram. W Białorusi oskarżono go o działalność ekstremistyczną i wydano za nim list gończy. „Łączy dziennikarstwo z doniesieniami prasowymi. (…) Stał się przykładem walki o wolność kraju i wolność słowa” – napisano w uzasadnieniu wyróżnienia. W konkursie wzięło udział ponad 900 dziennikarzy i publikacji. Tytuł „Dziennikarza Roku 2020” otrzymał Dariusz Rosiak, zwolniony dziennikarz Polskiego Radia, który kontynuuje w sieci prowadzoną w radiowej Trójce audycję „Raport o stanie świata”.
■10 grudnia, na skwerze im. ks. Jana Twardowskiego przy Krakowskim Przedmieściu, została otwarta fotograficzna wystawa plenerowa „Białoruś. Droga do wolności”. Znalazło się na niej 30 zdjęć dokumentujących ostatnie miesiące walki białoruskiego społeczeństwa o wolne wybory i demokrację. Ich autorami są Iryna Arakhouskaya, Nadia Buzhan, Tacciana Kapitonava i Aliaksandr Vasiukovich, fotografowie współpracujący z Telewizją „Biełsat” i tygodnikiem „Nasza Niwa”. Wystawa jest prezentowana w wielu miastach zrzeszonych w Unii Metropolii Polskich – w przestrzeni miejskiej lub w wersji wirtualnej. Białystok również włączył się w to przedsięwzięcie, prezentując wystawę w wersji elektronicznej.
■10 grudnia w Tetrze Miejskim w Gliwicach odbyła się premiera sztuki białoruskiego autora Andrieja Kurejczyka „Białoruś obrażona”. Spektakl wyreżyserował Jan Jerzy Połoński. Można go było oglądać nieodpłatnie zarówno na stronie internetowej teatru, jak i na kanale YouTube. Sztuka jest subiektywną, pisaną gorączkowo kroniką, relacją z wydarzeń, które miały niedawno miejsce w Białorusi. Spektakl grany był w języku polskim, z napisami po rosyjsku – by mogła ją zrozumieć publiczność za naszą wschodnią granicą.
■15 grudnia w Warszawie, w wieku 67 lat zmarła dr Nadzieja Panasiuk, literaturoznawca i tłumacz literatury białoruskiej. Była pracownikiem naukowym Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorką kilkudziesięciu artykułów, wielu książek, w tym podręczników do języka białoruskiego, a także białoruskiego słownika dla biznesmenów.
■„Znikający dyktator” to nowa akcja, rozpoczęta w Internecie, której celem jest zbiórka pieniędzy na pomoc osobom represjonowanym w Białorusi. Na stronie znikajacydyktator.pl pojawił się interaktywny portret Aleksandra Łukaszenki, który wraz z wpłacanymi pieniędzmi pozbawiany będzie przymiotów władzy – aż zupełnie przestanie przypominać groźnego dyktatora. Organizatorami akcji są Biełsat TV oraz Fundacja Strefa Solidarności.
■Cerkiew prawosławna w Polsce jest przeciwna niektórym treściom tzw. konwencji stambulskiej. Komunikat w tej sprawie wydała 7 grudnia kancelaria metropolity warszawskiego i całej Polski Sawy. Napisano w nim m.in., iż obok pozytywnych stwierdzeń o tolerancji, zawiera ona również treści, będące zaprzeczeniem biblijnego nauczania, na co Cerkiew nie może się zgodzić. „Dlatego też – czytamy w komunikacie – szanując to, co w Konwencji ma korzenie biblijne, odrzucamy wiele jej zapisów sprzecznych z nauczaniem Biblii”. Z wyjaśnień wynika, iż szczególny sprzeciw budzą kwestie postrzegania płci. Od pięciu lat toczy się w Polsce dyskusja o wypowiedzeniu ratyfikowanej w 2015 r. konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (tzw. konwencji stambulskiej). W lipcu 2020 r. minister rodziny Marlena Maląg ogłosiła, że trwają przygotowania do wypowiedzenia konwencji.
■Andrej Chadanowicz, znany białoruski poeta, tłumacz, w tym z języka polskiego, członek Białoruskiego PEN-klubu otrzymał tegoroczną Nagrodę „Rzeczpospolitej” im. Jerzego Giedroycia. W uzasadnieniu werdyktu podkreślono duży wkład poety i tłumacza w „pogłębianie dialogu pomiędzy narodami Środkowej i Wschodniej Europy”. Nagroda – wręczana po raz 20. – została ustanowiona w 2001 r. przez redakcję dziennika w pierwszą rocznicę śmierci twórcy Kultury i Instytutu Literackiego w Paryżu. Mogą ją otrzymać osoby lub instytucje, kierujące się zasadami wyznawanymi przez Jerzego Giedroycia, takimi jak bezinteresowna troska o sprawy publiczne, umacnianie pozycji Polski w Europie oraz pogłębianie dialogu między narodami Europy Środkowo-Wschodniej. W 2017 r. nagrodę otrzymał znany polski artysta białoruskiego pochodzenia, prof. Leon Tarasewicz.
■1407 obywateli Białorusi w okresie od 18 sierpnia do 13 grudnia 2020 r. przekroczyło granicę Polski, poszukując pomocy przed prześladowaniami – poinformowała rzeczniczka komendanta głównego Straży Granicznej por. Agnieszka Golias. We wspomnianym okresie polsko-białoruską granicę łącznie przekroczyło w kierunku Polski ponad 241 tys. osób, w odwrotnym – 265 tys.
