■7 stycznia, w pierwszy dzień prawosławnego Bożego Narodzenia, prezydent Aleksander Łukaszenka odwiedził cerkiew pod wezwaniem Wszystkich Świętych i zapalił świecę pod ikoną św. Aleksandra Newskiego. Tradycyjnie spotkał się z metropolitą mińskim i Zasławskim Pawłem oraz złożył życzenia prawosławnym Białorusinom i samej Białorusi.
■Zakończył się remont jednej z najstarszych czynnych świątyń Białorusi – XII-wiecznej cerkwi Świętych Borysa i Gleba w Grodnie. 9 stycznia odbyło się tam pierwsze – po przerwie – nabożeństwo w intencji pomyślnego zakończenia prac wewnątrz budynku.
(фота Вікіпедыя)
■9 stycznia sąd w Bobrujsku skazał na karę śmierci przez rozstrzelanie 36-letniego Alaksandra Asipowicza, który zamordował dwie kobiety przy użyciu młotka i noża. Białoruś jest jedynym europejskim państwem, gdzie wykonuje się wyroki śmierci. W latach 2012-2018 na najwyższy wymiar kary skazano 16 osób. Nie można jej orzekać w stosunku do kobiet, niepełnoletnich i mężczyzn powyżej 65 roku życia. Dotychczas prezydent Łukaszenka tylko raz skorzystał z prawa łaski – w 2003 r.
■10 stycznia podczas narady o integracji i rozwoju kraju prezydent Aleksander Łukaszenka oświadczył, że nie jest przeciwny wprowadzenia wspólnej waluty Państwa Związkowego. Zaznaczył jednak, że nie może to być rosyjski rubel. Zgodził się też na unifikację rosyjskiej i białoruskiej polityki celnej i podatkowej, ale nie na warunkach Moskwy, tylko na równych prawach obu państw. Problem głębszej integracji Rosji i Białorusi pojawił się pod koniec ubiegłego roku w kontekście kosztów dostarczania surowców energetycznych (ropy i gazu) przez Rosję.
■10 stycznia minister spraw zagranicznych Białorusi, Uładzimir Makiej, poinformował przedstawiciela Departamentu Stanu USA, że Białoruś znosi ograniczenia dotyczące liczby amerykańskich dyplomatów w Mińsku. Przypomnijmy, że kryzys w stosunkach amerykańsko-białoruskich trwa od 2006 r.; nastąpiło to po zdławieniu powyborczej demonstracji w stolicy i fali represji wobec opozycji. Amerykanie wprowadzili sankcje przeciwko prezydentowi Łukaszence i największym białoruskim przedsiębiorstwom państwowym. W odpowiedzi białoruskie władze obniżyły rangę kontaktów dyplomatycznych z USA i ograniczyły ilość amerykańskich dyplomatów z 35 do 5. Od tego czasu USA reprezentuje jedynie chargé d’affaires.
■Po tragicznej śmierci prezydenta Pawła Adamowicza Białoruś, podobnie jak wszystkie europejskie państwa, przyłączyła się do kondolencji, składanych rodzinie zmarłego i wszystkim Polakom. Prezydent Aleksander Łukaszenka napisał, że w Białorusi z głębokim żalem przyjęto wiadomość o śmierci prezydenta Gdańska. W związku z żałobą narodową przy polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych polskie flagi zostały opuszczone do połowy masztów. W ambasadzie polskiej w Mińsku oraz konsulatach generalnych w Brześciu i Grodnie wyłożone zostały księgi kondolencyjne. Środowiska opozycyjne Białorusi wspominają Pawła Adamowicza jako osobę otwartą, promującą w swoim mieście białoruski język i kulturę – to on zaprosił do Gdańska zlikwidowane przez władze w Mińsku Białoruskie Liceum Humanistyczne.
■16 stycznia w Narodowym Centrum Prasowym w Mińsku odbyła się prezentacja I tomu „Historii białoruskiej państwowości”, przygotowanego przez Akademię Nauk Białorusi. Jest to pierwszy z pięciu tomów, które składać się będą na cały cykl. Książkę w nakładzie 500 egzemplarzy opublikował Dom Wydawniczy „Białoruska Nauka”.
■Pojawiły się pierwsze nazwiska opozycyjnych polityków, którzy mieliby się ubiegać o urząd prezydenta w najbliższych wyborach. Działacze Socjaldemokratycznej Partii „Narodnaja Hramada” chcieliby widzieć w tej roli swojego przewodniczącego – Mikołę Statkiewicza. Z kolei Zjednoczona Partia Obywatelska (AHP) jako swojego kandydata wybrała p.o. przewodniczącego ugrupowania – Mikałaja Kazłowa. AHP chciałaby ponadto, żeby w wyborach prezydenckich wystartował jeden kandydat zjednoczonej opozycji.
■„Jedno miasto, różne wspomnienia” (Horad adzin, uspaminy roznyja) to tytuł książki o Grodnie autorstwa Rusłana Kulewicza. Zawiera ona 16 historii o Grodnie z lat 30. i 40. XX w., które opowiadają jego najstarsi mieszkańcy. Wspominają pogromy ludności żydowskiej, wielki przedwojenny biznes, obronę miasta we wrześniu 1939 roku, nowy ład za Niemców i wymianę ludności po 1944 r. Prezentacji wydawnictwa towarzyszyła wystawa starych fotografii Grodna.
■Partia BNF ogłosiła rok 2019 rokiem języka białoruskiego. Na swoich plakatach pod hasłem „Język ojczysty orężem narodu” wzywa obywateli, aby aktywniej posługiwali się językiem białoruskim. Ma to pomóc zachować niepodległość Białorusi w obliczu coraz częstszych doniesień o pogłębieniu integracji z Rosją.
■Technologia w służbie przemytników. Funkcjonariusze Komitetu Kontroli Państwowej zatrzymali producentów zmodyfikowanych dronów, służących do przerzutu papierosów przez granicę. Właściciele nielegalnej fabryczki na Grodzieńszczyźnie sprzedawali je za równowartość ponad 26 tys. zł, a klientów na swoje wyroby szukali, zamieszczając ogłoszenia w internecie. Dron-przemytnik miał zasięg około dziesięciu kilometrów, a podczas jednego lotu zabierał do 20 kg ładunku, czyli ponad dwadzieścia kartonów papierosów. Zatrzymano też klientów, którzy trudnili się tym nowoczesnym przemytem.
■Na pięć lat pozbawienia wolności w kolonii poprawczej o zaostrzonym rygorze skazał brzeski sąd 34-letniego obywatela Rosji „za nielegalne posiadanie, przewożenie i wwóz narkotyków przez granicę państwową”. Rosjanin, wracający przez Białoruś do domu z urlopu, który spędził w jednym z krajów Unii Europejskiej, miał przy sobie 0,01(!) grama kokainy. Pechowy turysta przyznała się do winy, w tym do zażywania narkotyków, których resztki „zapomniał wyrzucić”.
■O najbardziej i najmniej popularnych imionach nadawanych dzieciom w ubiegłym roku poinformowały urzędy stanu cywilnego w Mińsku. Jak podaje portal minsknews.by, najczęstszymi imionami nadanymi w stolicy były w 2018 r. Alaksandr i Safija. Inni liderzy wśród imion to żeńskie – Maryja, Hanna, Palina i Jewa i męskie – Michaił, Arciom, Iwan i Raman. Najrzadsze natomiast imiona to wśród chłopców – Leanard, Michej, Sulejman, Jusza, Dyjon, Daryj, Wilen, Wielizar, Emin, Janusz, Łuka, Daramir, Kazimir i Jafim, zaś wsród dziewczynek – Kamelia, Ilaryja, Wijana, Wiweja, Maira, Wieryta, Asil, Marfa, Hłafira, Ada, Asfir, Ameli i Żasmin.
