■29 sierpnia z wizytą w Mińsku przebywał John Bolton, doradca prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego. – To najwyższej rangi przedstawiciel administracji USA, który w tym stuleciu złożył wizytę w Białorusi – powiedział prezydent Łukaszenka po trzygodzinnej rozmowie z amerykańskim gościem (planowano ją na 45 minut). Łukaszenka ujawnił też, że ostatnio w Białorusi wizyty złożyło wielu ekspertów i specjalistów z USA.
■Białoruskie Ministerstwo Informacji umieściło na Dysku Google darmowe słuchowiska z tekstami klasyków białoruskiej literatury i najlepszą współczesną prozą. Można tam znaleźć lektury do klas V-XI oraz dwa zbiory najlepszych białoruskich tekstów. Folder „Białoruska klasyka” zawiera poemat „Новая зямля” Jakuba Kołasa, dzieła Kuźmy Czornego, „Сэрца на далоні” Iwana Szamiakina, powieści Iwana Nawumienki. Z kolei zbiór „Współczesna proza białoruska” to audiobooki takich autorów jak Iwan Ptasznikaŭ, Aleś Żuk, Aleś Razanaŭ, Anatol Wiarcinski, Wiktar Praŭdzin, Wasil Bykaŭ, Wasil Zujonak, Hienadź Paszkoŭ, Maksim Tank, Marian Duksa, Raisa Barawikawa i Janka Sipakoŭ. Audiobooki trafiły do sieci w ramach Dnia Białoruskiego Piśmiennictwa, który był obchodzony 4 września.
■6 września podczas konferencji prasowej w Brześciu prezydent Aleksander Łukaszenka zagroził Rosji, że zacznie sprowadzać ropę z… Polski, jeśli ta nie zmieni zasad negocjacji cen surowca. Wcześniej zaś – jak podało Radio Wolna Europa – białoruska firma paliwowa Biełnieftiechim wynajęła znanego amerykańskiego lobbystę do uzyskania zezwolenia władz USA na eksport amerykańskiej ropy naftowej do Białorusi. Tak ostre słowa Łukaszenki wynikają ze zmian w rosyjskich przepisach, przez które do 2024 r. budżet Białorusi może stracić nawet 11 mld dol.
■7 września w mińskim Domu Przyjaźni odbyła się ósma edycja Narodowego Czytania, w której Polacy i Białorusini wspólnie czytali polskie nowele w ramach międzynarodowej imprezy pod patronatem prezydenta RP Andrzeja Dudy. W imprezie udział wzięli przedstawiciele ambasady RP w Mińsku. Wśród utworów, które czytano po polsku i białorusku, były „Dobra pani” Elizy Orzeszkowej, „Sawa” Henryka Rzewuskiego, „Katarynka” Bolesława Prusa, „Dym” Marii Konopnickiej i inne utwory.
■Michał Androsiuk, znany na Podlasiu białoruski pisarz, dziennikarz Radia Racja, został laureatem Literackiej Nagrody im. Jerzego Giedroycia. Otrzymał ją za książkę „Pounia/Pełnia”, wydaną niedawno przez Radę Programową Tygodnika „Niwa”. Jest on pierwszym autorem spoza Białorusi, który otrzymał to wyróżnienie. Michał Androsiuk za drugie miejsce został nagrodzony urlopem twórczym w Bałtyckim Centrum Pisarzy i Tłumaczy na Gotlandii. Pierwszą nagrodę odebrał Illa Sin, autor „Libido” (otrzymał 14 tys. rubli białoruskich – 27 tys. zł). Nagroda im. Jerzego Giedroycia jest najważniejszą w Białorusi niezależną nagrodą literacką, przyznawaną za najlepszą książkę wydaną w języku białoruskim w ostatnim roku. Została ustanowiona w 2012 r. przez Ambasadę RP na Białorusi, Polski Instytut w Mińsku, Białoruskie PEN-Centrum oraz Związek Pisarzy Białoruskich. Віншуем!
■W dniach 13-15 września Mińsk świętował 952. rocznicę pierwszej wzmianki o tym mieście w ruskich kronikach. Z tej okazji w całej stolicy odbywały się imprezy rozrywkowe dla mieszkańców. Hasło tegorocznej imprezy brzmiało: „Mińsk – miasto dla wszystkich, miasto dla każdego”.
■17 września wizytę w Mińsku złożył wiceszef amerykańskiej dyplomacji David Hale. Po spotkaniu z prezydentem Aleksandrem Łukaszenką Hale ogłosił, że USA i Białoruś znowu wymienią się ambasadorami. Ranga białorusko-amerykańskich stosunków została drastycznie obniżona 11 lat temu, gdy w odpowiedzi na sankcje gospodarcze USA Mińsk zażądał ograniczenia personelu amerykańskiej ambasady. Doprowadziło to do odwołania amerykańskiego ambasadora z Mińska i białoruskiego z Waszyngtonu. Obecnie prezydent Łukaszenka zapewnił, iż uczyni wszystko, aby stosunki między obydwoma państwami rozwijały się normalnie.
■W Internecie pojawiły się dokumenty świadczące o tym, że Komitet Śledczy Białorusi wszczął śledztwo przeciwko menadżerowi rosyjskiej firmy, instalującej urządzenia wentylacyjne i systemy antypożarowe w budowanej elektrowni atomowej w Ostrowcu. Jest on oskarżony o instalowanie urządzeń bez wymaganej kontroli w zamian za łapówki. Oprócz niego oskarżeni też zostali przedstawiciele rosyjskich i białoruskich firm, wręczających łapówki. Z dokumentów wynika, że ujawnione zaniedbania mogą doprowadzić „do awarii pracy sytemu w całości”.
■20 września prezydent Aleksander Łukaszenka podjął decyzję o podpisaniu porozumienia z Unią Europejską o uproszczeniu trybu wizowego i o readmisji. Porozumienie muszą przed wejściem w życie ratyfikować parlament Białorusi i Parlament Europejski. Negocjacje w sprawie uproszczenia procedur wizowych Białoruś i UE prowadziły od 2014 r. Jeśli porozumienie zostanie ratyfikowane, ceny tzw. wiz Schengen spadną dla Białorusinów z 80 do 35 euro.
■W wypowiedzi z 26 września dla ukraińskich mediów prezydent Aleksander Łukaszenka zaoferował obsadzenie przez siły pokojowe Białorusi odcinka ukraińsko-rosyjskiej granicy, kontrolowanego przez separatystów. Białoruskie wojsko miałoby zająć cały jej czterystukilometrowy odcinek. Władze Donieckiej Republiki Ludowej odrzuciły tę propozycję.
■Podczas jednej ze swoich konferencji prasowych prezydent Łukaszenka oświadczył, że nie zamierza pełnić swojej funkcji do końca życia. „Najważniejsze jest zdrowie i zaufanie ludzi” – powiedział Łukaszenka, określając w ten sposób własną motywację do bycia prezydentem. Dodał ponadto, iż „żadne z jego dzieci nie szykują się do przejęcia władzy”. W ten sposób uciął medialne spekulacje, pojawiające się w związku z przygotowaniami do wyborów parlamentarnych i prezydenckich. W przyszłym roku odbędą się wybory, w których Aleksander Łukaszenka zamierza po raz kolejny startować (piastuje swój urząd nieprzerwanie od 1994 r.).
■Ministerstwo handlu wprowadziło papierowe reklamówki na listę towarów obowiązkowych, które musi posiadać każdy sklep. W zależności od wielkości, sklepy muszą mieć od jednego do czterech stanowisk z papierowymi torbami, ekologicznymi sztućcami i naczyniami. Zasady te dotyczą też małych sklepików, kiosków, straganów i stacji benzynowych. Od 1 października białoruskie lokale gastronomiczne mają odejść od plastikowych jednorazówek i zacząć korzystać z zastawy wielokrotnego użytku lub naczyń papierowych.
■Kampania społeczna „Naprzód Białoruś!” pojawiła się na platformie change.org. Jej autorzy podkreślają, że podpisana 8 grudnia 1999 r. umowa o tworzeniu Państwa Związkowego Białorusi i Rosji „prowadzi do utraty prawdziwej niepodległości i suwerenności Białorusi”. Obecna dalsza integracja Białorusi z Rosją będzie oznaczać całkowitą utratę niezależności białoruskiego państwa. Białoruscy aktywiści zbierają więc podpisy pod petycją za zerwaniem związku z Rosją.
■W Białorusi wciąż żywe są tradycje rodem ze Związku Radzieckiego. Jedną z nich są wykopki, do których angażowana jest głównie młodzież szkół średnich i studenci. W czasie kampanii ziemniaczanej są oni kierowani na „dobrowolnie przymusowe” prace na kołchozowych polach. Otrzymują za swoją pracę symboliczną zapłatę (np. pod Witebskiem 80 rubli, czyli 160 zł za trzy tygodnie).
■Jak podaje Biełstat, białoruskie kobiety średnio pracują o 40 minut krócej niż mężczyźni, jednak to one przez 2 godziny dziennie zajmują się domem. Choć poziom zatrudnienia kobiet jest o 2 proc. wyższy niż mężczyzn i wynosi 84 proc., to średnio zarabiają one o 27 proc. mniej od mężczyzn (tzw. luka płacowa znacznie przewyższa średnią w Unii Europejskiej, która wynosi ok. 16 proc.). Warto dodać, że wpływ na ten fakt ma niewątpliwie długość urlopu macierzyńskiego, który w Białorusi wynosi aż 3 lata.
