■28 marca z wizytą w Białorusi gościł kanclerz Austrii Sebastian Kurz. Przyjechał by wziąć udział w odsłonięciu pomnika poświęconego austriackim Żydom zamordowanym w obozie zagłady Trościeniec pod Mińskiem. Spotkał się też z prezydentem Aleksandrem Łukaszenką, z którym rozmawiał na temat wymiany handlowej między obydwoma państwami. Obaj przywódcy wymienili się prezentami: Kurz wręczył Łukaszence narty, a ten zrewanżował się ikoną. Austriacki kanclerz zaprosił również białoruskiego prezydenta do odwiedzenia Wiednia.
■1 kwietnia odbyło się w Grodnie spotkanie marszałka województwa podlaskiego Artura Kosickiego z Przewodniczącym Grodzieńskiego Obwodowego Komitetu Wykonawczego Władimirem Krawcowem dotyczące działalności w ramach Polsko-Białoruskiej Międzyrządowej Komisji Koordynacyjnej ds. współpracy Transgranicznej. Głównymi tematami spotkania były kwestie kontynuowania współpracy turystycznej i promocji Kanału Augustowskiego.
■Na początku miesiąca białoruskie władze poinformowały rosyjską firmę Transnieft o zamiarze podniesienia ceny na przesył rosyjskiej ropy przez swoje terytorium o 23,1 proc. Rosjanie nie chcą zaakceptować wielkości podwyżki, która ich zdaniem powinna wynieść najwyżej 7,6 proc.
■W dniach 3-6 kwietnia odbyły się w Mińsku międzynarodowe targi turystyczne „Wypoczynek 2019”. Wśród wystawców z 15 krajów znalazło się i polskie stoisko. Oprócz Polskiej Izby Turystyki prezentowali się na nim m.in. województwa podlaskie i lubelskie, Polska Organizacja Turystyczna oraz firmy turystyczne z różnych regionów. Polska jest coraz częściej odwiedzana przez białoruskich turystów nie tylko ze względu na możliwość robienia atrakcyjnych zakupów, ale również jako miejsce klasycznego wypoczynku.
■4 kwietnia na cmentarzu w Kuropatach z polecenia władz w usuwano „nielegalne konstrukcje w postaci krzyży”. Chodzi o tzw. ludowy memoriał, spontanicznie urządzany przez ludzi, którzy usiłują tak upamiętnić tysiące (według różnych szacunków od 30 tys. do 250 tys.) spoczywających tu w zbiorowych mogiłach ofiar NKWD zamordowanych w latach 30. i 40. ubiegłego wieku. Mieszkańcy Mińska stale ustawiają tu krzyże, które władza regularnie usuwa, przeprowadzając „porządkowanie” terenu. Tym razem usunięto aż 70 krzyży, a na ich miejsce posadzono drzewa i ustawiono płot. Swoje zaniepokojenie wydarzeniami w Kuropatach wyraziły Białoruska Cerkiew Prawosławna oraz Kościół katolicki.
■7 kwietnia na ulice Brześcia wyszło ponad 300 osób w proteście przeciwko uruchomieniu ich zdaniem niebezpiecznej dla środowiska fabryki akumulatorów. Po tradycyjnym „nakarmieniu gołębi” (był to nieformalny pretekst zgromadzenia), protestujący ruszyli kolumną wzdłuż centralnych ulic miasta wznosząc okrzyki: „Nie – dla fabryki!” Po raz pierwszy mieszkańcy miasta zaprotestowali przeciwko kontrowersyjnej inwestycji w lutym ubiegłego roku. Od tego czasu wychodzą demonstrować co tydzień w niedzielę. Piszą skargi i apele, zebrali 40 tys. podpisów pod petycją o wstrzymanie prac.
■8 i 9 kwietnia odbyły się procesy białoruskich aktywistów i polityków, których milicja zatrzymała za obronę miejsca pamięci w Kuropatach, podczas akcji usuwania krzyży. I tak za organizację nielegalnego zgromadzenia Mikoła Statkiewicz, lider Białoruskiej Partii Socjaldemokratycznej, został skazany na 15 dni aresztu, podobnie aktywista Europejskiej Białorusi Maksim Winiarski oraz Paweł Siewiaryniec, lider Białoruskiej Chrześcijańskiej Demokracji. 73-letnia aktywistka Nina Bahinskaja oraz reżyserka Wolha Mikałajczyk zostały skazane na wysokie grzywny.
■W dniach 9-12 kwietnia mińska milicja przeprowadziła akcję „Nielegał”, której celem było przeciwdziałanie nielegalnej migracji oraz likwidacja środowiska kryminogennego „związanego z pobytem cudzoziemców”. Podczas akcji kontrolowano bazary, hotele, domy robotnicze i internaty, dworce kolejowe, place budów oraz mieszkania prywatne. Za złamanie przepisów 418 osób pociągnięto do odpowiedzialności przewidzianej przez artykuły Kodeksu Wykroczeń, wobec 24 obcokrajowców podjęto decyzję o ich deportacji z kraju. Zdecydowana większość nielegalnych migrantów w Białorusi pochodzi z republik azjatyckich byłego ZSRR.
■9 kwietnia w biurze telewizji Biełsat w Mińsku przeprowadzono rewizję, po której śledczy skonfiskowali trzy laptopy, dwa komputery i przenośne dyski twarde. Jak poinformował rzecznik Komitetu Śledczego Siarhiej Kabakowicz, rewizję przeprowadzono w związku z umieszczeniem na portalu telewizji Biełsat informacji mającej charakter pomówienia (informacja ta została wcześniej sprostowana przez Biełsat, a osoba pomówiona – przeproszona). Mimo to prokurator wydał nakaz przeszukania biura. Na działania białoruskich władz zareagowało polskie MSZ, potępił je również specjalny sprawozdawca OBWE ds. wolności mediów Harlem Désir. Po dwóch dniach Komitet Śledczy zwrócił sprzęt komputerowy Biełsatowi.
■11 kwietnia przedstawiciele władz Białorusi oświadczyli, że rurociąg Drużba (Przyjaźń), tłoczący na Zachód przez terytorium ich kraju rosyjską ropę, wymaga pilnej konserwacji i że konieczne może być wyłączenie go z pracy. Białoruś planuje bowiem kapitalny remont pięciu odcinków rurociągu. Rosyjski koncern Transnieft, który wspomnianym rurociągiem przesyła ropę na Zachód, poinformował zaś, że nie widzi potrzeby remontowania go, gdyż jego stan jest zadawalający. Białoruskie wypowiedzi o remoncie „Przyjaźni” pojawiły się po tym, jak prezydent Łukaszenka na naradzie z rządem skrytykował Rosję za ograniczenia nakładane na białoruski eksport do Rosji. Rurociąg „Przyjaźń” uruchomiono w 1964 r. biegnie z Almietjewska przez Samarę i Briańsk do Mozyrza w Białorusi, gdzie rozdziela się na dwie nitki: północną – przez Polskę do Niemiec oraz południową – przez Ukrainę i Słowację do Czech i Węgier.
■11 kwietnia misję w Mińsku rozpoczął pierwszy w historii ambasador Korei Północnej w Białorusi Zu Zen Bon. Białoruś i Korea Północna utrzymują stosunki dyplomatyczne od 3 lutego 1992 r.
■Jak poinformował 15 kwietnia wiceminister energetyki Białorusi Michaił Michadziuk, jesienią 2019 r. może nastąpić „fizyczne włączenie pierwszego bloku elektrowni atomowej w Ostrowcu”. Obecnie trwają indywidualne próby systemów. Następne będą testy instalacji wodnej, a na koniec przegląd maszyn.
■17 kwietnia polski Bank Gospodarstwa Krajowego podpisał z białoruskim Belarusbank umowę ramową dotyczącą udzielania kredytów na rynek białoruski. Dzięki porozumieniu mają znacząco uprościć się procedury kredytowe, ułatwiając finansowanie polskiego eksportu na Białoruś. BGK współpracuje z Belarusbankiem w zakresie produktów finansowania handlu od 2008 r.
■17 kwietnia doszczętnie spłonął kościół katolicki we wsi Remni w rejonie Gorodok na wschodzie Białorusi. Pożar był efektem spalania w pobliżu śmieci, skąd ogień przedostał się do ścian drewnianej świątyni, zbudowanej w 1896 r. Od trzydziestu lat w kościele nie odprawiano nabożeństw. O świątynię toczył się spór między katolikami i prawosławnymi. Budynek był opuszczony, miejscowi zabili deskami drzwi i okna. „Mamy swój „Notre-Dame” – powiedział po pożarze mieszkaniec wsi.
■19 kwietnia prezydent Łukaszenka wygłosił swoje tradycyjne orędzie, które transmitowały na żywo wszystkie państwowe telewizje i stacje radiowe. Wystąpienie razem z odpowiedziami na zadane pytania trwało ponad 2,5 godziny. Na prezydenckie orędzie zaproszono do Sali Owalnej białoruskiego parlamentu najwyższych urzędników państwowych, członków rządu, dyrektorów największych zakładów przemysłowych i banków, rektorów głównych uczelni, przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, korespondentów zagranicznych i wyselekcjonowanych dziennikarzy białoruskich.
■21 kwietnia koncern Biełnaftachim podjął decyzję o czasowym ograniczeniu eksportu produktów ropopochodnych. Powodem jest spadek jakości rosyjskiej ropy dostarczanej na Białoruś. Białoruska firma powołała sztab kryzysowy, gdyż powstała sytuacja powoduje ogromne straty finansowe, wynikające z przerwania eksportu. Również polskie władze podjęły decyzję o wstrzymaniu odbioru rosyjskiej ropy tłoczonej rurociągiem „Przyjaźń”.
■Rosja postanowiła przyznać Białorusi 600 mln dol. na spłatę pożyczek zaciągniętych wcześniej przez Mińsk w… Moskwie. Białoruskie ministerstwo finansów oszacowało, że w 2019 r. na obsługę zagranicznych długów trzeba będzie wydać 2,7 mld dol., a z tego płatności wobec Rosji wyniosą 1,24 mld dol. Pod koniec ubiegłego roku zagraniczne zadłużenie Białorusi wynosiło łącznie prawie 17 mld dolarów.
■Białoruskie władze planują organizowanie wycieczek do tzw. czarnobylskiej strefy wysiedlenia (wytyczane są odpowiednie trasy dla turystów). Koszt wycieczki do białoruskiej części „zony” ma wynosić ok. 340 rubli (ok. 600 zł) dla grupy od 3 do 5 osób. Organizatorzy zapewniają, że wejście do strefy wysiedlenia jest bezpieczne dla zdrowia.
■Białoruś chce być bardziej eko. W tym roku Aleksander Łukaszenka podpisał już dyrektywę o rezygnacji z opakowań polietylenowych i zastąpieniu ich produktami ze szkła lub papieru (nadającymi się do recyklingu). Pojawiła się też nowa inicjatywa, której celem jest popularyzowanie idei przynoszenia na cmentarze żywych kwiatów zamiast plastikowych. Pomysł ekologów poparło wielu prawosławnych duchownych.
