Калісьці вёска заможнай лічылася. Галоўная вуліца была забрукавана хіба яшчэ „за польскім часам”, дамы ўздоўж яе ўсе раней былі ладныя, з прыгожымі верандамі ды ліштвамі. А зараз тую брукаванку амаль не відаць, зарасла, бо рэдка калі па ёй аўтамабіль праязджае. Некаторыя хаты так зараслі хмызняком, што амаль іх не відаць іх. Ну, а тыя, што не зараслі, стаяць самотныя.
Марозна на вуліцы, аднак з комінаў не відаць дымкоў. І сабакі не брэшуць, калі па вуліцы хтосьці ідзе, а раней дык увогуле маглі не прапусціць чужога чалавека.
Крама была, дык зачынілі, бо пакупнікоў не стала. Памерла вёска. Старыя, што сядзелі на лаўках ды дзяліліся навінамі, ляжаць недалёка на могілках. Моладзь параз’язджалася, шукаючы працы і лепшай долі. Зрэдку толькі некаторыя вяртаюцца на лета, прывозяць дзяцей, а потым зноў вяртаюцца ў горад.
Толік адзіны застаўся. Толькі з ягонай хаты вее дым з коміна. Сабака – адзіная жывая істота, якая дзеліць з ім доўгія зімовыя вечары. Толік на пенсіі ўжо, але выглядае прыстойна. Гаворыць ён мала, ды й не дзіва, бо паразмаўляць рэдка з кім можа. Часцей за людзей да яго хаты падыходзяць казулі ды ласі, асабліва калі маразы стаяць. Але калі гаворыць, то не мацюкаецца, як іншыя вясковыя мужыкі і не п’е „горкай”.
Аўта ў Толіка няма. Невялікай пенсіі хапае, каб набыць самыя неабходныя прадукты, калі ў вёску прыязджае „аўталаўка” (так у Беларусі называюць грузавік, які ў вызначаны час ездзіць па вёсках, дзе няма крамы). Толік працаваў раней у мясцовым калгасе і меў сям’ю. Але жонка кінула яго, пераехала з дзецьмі да іншага мужыка ў большую вёску. Дзеці даўно дарослыя. Але ані яны, ані жонка не жадаюць забраць Толіка да сябе. Невядома, што ў свой час паміж імі адбылося.
– Ну і што рабіць зараз? – пытае сам сябе Толік. – Ужо я прасіў іх, каб хоць вугаль які далі мне, нічога ж больш не трэба. Але ж не. Добра, што ногі яшчэ носяць. Але што будзе, калі захварэю напрыклад – не ведаю. Так і жыву пакуль.
У голасе ягоным не чуваць крыўды, толькі ў вачах відаць нейкі ледзьве адчувальны смутак.
Зімовы дзень кароткі вельмі, трэбы вяртацца дадому, бо ў цемры па вясковых дарогах цяжка ехаць. Як не шкада Толіка, але трэба развітвацца з ім. Ён стаіць каля хаты яшчэ некалькі хвілін і глядзіць, як наш аўтамабіль знікае за паваротам, а потым вяртаецца ў хату, каб згатаваць вячэру
Тэкст і фота Сяргея Александровіча
