Аўтар: Васіль Дранько-Майсюк

Як вы ведаеце, у канцы 1920-х амаль уся ўлада ў Крамлі пачала належыць Сталіну. Для яго ўжо стала неактуальным гуляцца з беларусамі, украінцамі ды іншымі народамі СССР у развіццё нацыянальнай культуры. Сталін паціху пачынае праводзіць іншую палітыку. Алесь Дудар гэтую змену нацыянальнага клімату актыўна адчувае….

У мінулым нумары мы пачалі пісаць пра жыццё і творчасць пісьменніка Аляксандра Дайлідовіча, больш вядомага пад сваім асноўным псеўданімам Алесь Дудар. Сто гадоў таму можна было стаць сапраўднай зоркай у літаратуры, тэатры, кіно ў 18-20 гадоў. Гэта быў час маладых і наш герой вельмі хацеў…

У мінулы раз мы гаварылі пра Платона Галавача, а сёння нашым героем будзе Аляксандр Дайлідовіч. Ён жа Алесь Дудар. Ён жа Тодар Глыбоцкі. Што рабіць, любіла наша моладзь у тыя слаўныя гады мець не адзін, а то два ці тры псеўданімы. Чым больш, тым цікавей….

Як вядома, пад час трэцяй хвалі рэпрэсій у Беларусі (восень 1936 г. – восень 1938 г.), з 29-га на 30-ты лістапада 1937 года было знішчана 22 літаратары. У мінулы раз мы гаварылі пра расстралянага ў тую ноч крытыка і літаратуразнаўцу Якава Бранштэйна, які вельмі стараўся…

У мінулы раз мы пачалі гаварыць пра трэцюю хвалю рэпрэсій у Беларусі (восень, 1936 г. – восень, 1938 г.), пад час якой за адну толькі ноч з пятніцы 29-га кастрычніка на суботу 30 кастрычніка 1937 года карныя органы НКВД расстралялі больш за сто беларускіх грамадска-палітычных…

Як вядома, у выніку трэцяй хвалі рэпрэсій (1936 – 1937 гг.), у ноч з пятніцы 29-га кастрычніка на суботу 30-га кастрычніка 1937 года ва ўнутранай турме НКВД „амерыканцы” было расстраляна больш за сто культурніцкіх грамадска-палітычных беларускіх дзеячоў, у тым ліку дваццаць двух літаратараў. Напярэдадні ж…

Артур Вольскі, якому у верасні спаўняецца 100 гадоў, быў першым беларускім паэтам, якога я ўбачыў на сцэне. У верасні 1987 года я пайшоў у школу. Нас, першакласнікаў, адразу ж запрасілі ў актавую залу. Менавіта там і вітаў дзяцей Артур Вольскі. Ён быў вельмі артыстычны і…

19-га чэрвеня яму споўнілася б сто гадоў. Ён быў першым сярод беларускіх пісьменнікаў, хто здабыў міжнародную славу. Творы Васіля Быкава, дзе галоўнае пытанне, што лепей смерць фізічная ці маральная, былі аднолькава блізкія і амерыканцам і в’етнамцам, армянам і азербайджанцам, рускім і ўкраінцам, французам і англічанам,…

Яго і сапраўды вельмі шкада. Як і многія пісьменнікі-эмігранты – ахвяра сталінскіх рэпрэсій, але разам з тым і ахвяра таго «сытага» буржуазнага амерыканскага свету, куды выехаў, ратуючыся ад арыштаў на радзіме. У сакавіку аднаму з самых арыгінальных беларускіх паэтаў-эмігрантаў Уладзіміру Клішэвічу (1914-1978) – 110 гадоў….

Без яго творчасці ўвогуле цяжка ўявіць, як бы развівалася наша прыгожае пісьменства. Вастрыню, містыку, дзёрзкую непакорнасць, свабоднае пераасэнсаванне старадаўніх легенд, за якімі хаваецца крытыка сучаснасці, пераняў ад яго Янка Купала. Гэта асабліва выразна бачна ў «Магіле льва», «Бандароўне», «Сне на кургане», вершах, складзеных падчас Першай…