Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    21. Samaabarona i śmierć Żyda Berszki (2)

    Savieckaje vojsko i pahraniczniki spaczatku ŭsich ludziej z hetych troch viosak vyvieźli za Śvisłacz na zborny punkt u Nieparożnicach. Zahadali im usio z saboju zabrać, szto tolko mahli ŭziać na furmanku. Pośle saviety mieli ich parassyłać dalej u Biełaruś. Raptam pryjszoŭ zahad, szto kali chto…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    8. Kuneć sielanki

    Nocami z pod ramion krzyżów na rozdrogach sypie się gwiazd błękitne próchno chmurki siedzą przed progiem w murawie to kule białego puchu dmuchawiec Księżyc idzie srebrne chusty prać świerszczyki świergocą w stogach czegóż się bać (Józef Czechowicz, „Na wsi”, 1927) Jak mniê diś dumajetsie, dekada… ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Уладзімір Клішэвіч і яго адчай

Яго і сапраўды вельмі шкада. Як і многія пісьменнікі-эмігранты – ахвяра сталінскіх рэпрэсій, але разам з тым і ахвяра таго «сытага» буржуазнага амерыканскага свету, куды выехаў, ратуючыся ад арыштаў на радзіме. У сакавіку аднаму з самых арыгінальных беларускіх паэтаў-эмігрантаў Уладзіміру Клішэвічу (1914-1978) – 110 гадоў….

Ратаванне Адамам Міцкевічам пад час сталінскага тэрору

Адам Міцкевіч. Пан Тадэвуш

Без яго творчасці ўвогуле цяжка ўявіць, як бы развівалася наша прыгожае пісьменства. Вастрыню, містыку, дзёрзкую непакорнасць, свабоднае пераасэнсаванне старадаўніх легенд, за якімі хаваецца крытыка сучаснасці, пераняў ад яго Янка Купала. Гэта асабліва выразна бачна ў «Магіле льва», «Бандароўне», «Сне на кургане», вершах, складзеных падчас Першай…

Нарыс

Балючае пытанне, на якое няма адказу (ч. 3)

Новы імпульс атрымаў польскі і беларускі нацыянальна-вызваленчы рух, які ў студзені 1863 года перарос ва ўзброенае паўстанне. У сярэдзіне траўня 1863 года на пасаду віленскага генерал-губернатара прыбыў граф Мураўёў, які штодня праводзіў арышты, расстрэлы, павешанні. Каміла Марцінкевіч і яе бацька не маглі быць абыякавымі да…

Нарыс

Балючае пытанне Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча, на якое няма адказу

Не так даўно, у жніўні гэтага года, верш „Гутаркі старога дзеда”, складзены ажно ў 1861 годзе і накіраваны супраць улады Расійскай імперыі, быў прызнаны ў Беларусі экстрэмісцкім. Некаторыя даследчыкі літаратуры (Генадзь Кісялёў, Язэп Янушкевіч) лічаць, што аўтарам з’яўляецца Віцэнт Дунін-Марцінкевіч. Многія журналісты так і пісалі,…

Андрэё Мрый і наша пякельная рэальнасць

Пісьменніку А. Мрыю (Андрэю Шашалевічу), з дня нараджэння якога сёлета споўнілася 130 гадоў, многія сённяшнія крытыкі, не змаўляючыся, вынеслі прысуд, што нічога лепшага за свой раман «Запіскі Самсона Самасуя» ён не стварыў, а яго апавяданні, артыкулы, допісы маюць збольшага гістарычнае значэнне і не вызначаюцца нейкай…

Гадавіна

Эстэт і сталінскі вязень, які дасягнуў многага

Пытанне стылю, формы, артыстызму мовы, танцавальнай гнуткасці фразы мае звыкла другаснае значэнне для большасці айчынных пісьменнікаў, яно па сёння застаецца адкрытым і, пры ўсёй спробе асобных літаратараў розных пакаленняў у ранейшыя гады яго вырашыць, патанала ў багне масавага раздражнення сваіх калег. Адна са спроб такой…

IN MEMORIAM

Закатаваны, але не пераможаны

Алесь Пушкін на здымках перад пасольствам Рэспублікі Беларусь у Вільні, 11 ліпеня 2023 г. Svaboda.org

Ліпень быў дастаткова трагічны: 11-га пры невысветленых абставінах памёр у зняволенні Алесь Пушкін. Ён ці не першы з беларускіх мастакоў, хто на манер Пабла Пікаса, Сальватора Далі ці Эндзі Уорхала, тварыў яркае эпатажнае мастацтва не толькі ў сценах майстэрні, але і ва ўласным жыцці. Многія…

Гадавіна

Па-галівудску запамінальны Еўсцігней Міровіч

Еўсцігней Афінагенавіч Міровіч, з дня нараджэння якога ў жніўні спаўняецца 145 гадоў, быў сапраўдным выратаваннем для беларускага тэатра. Віцебскі кінарэжысёр Эдуард Аршанскі (аўтар аднаго з першых айчынных гукавых фільмаў «Баям насустрач» (1932)) захоплена пісаў, што менавіта дзякуючы Міровічу Беларускі дзяржаўны тэатр «…вырос, окреп и оформился,…

Гадавіна

Зайздрасць і патаемныя мары Юркі Лявоннага

Юрка Лявонны, якому ў ліпені спаўняецца 115 гадоў, марыў складаць тонкія лірычныя ажурныя вершы, але быў вымушаны ляпіць з сябе пралетарскага паэта, які абавязаны любіць «барабанныя» творы Маякоўскага, павінен ганіць «упадніцкія» вершы «ўзвышаўцаў», а з беларускіх літаратараў у плане эстэтыкі мусіць арыентавацца на Чаротаўскае: «Над…

Гадавіна

Янка Маўр, які раней за Стывена Кінга напісаў „Яно”

Запытайцеся ў любога беларускага аўтара, і амаль кожны пагодзіцца, што сапраўдная літаратура павінна здзіўляць. Так, большасць з іх пра гэта ведаюць, але зрабіць так, каб іх творы чыталі масава, не могуць. Янка Маўр, якому ў гэтым месяцы спаўняецца 140 гадоў, быў той унікальны пісьменнік, які…

Календарыюм

Гадоў таму

  • ў красавіку

    980 – у 1044 г. пачаў княжаньне ў Полацку Усяслаў Брачыслававіч, званы Чарадзеем. Яго славутая дзейнасьць была апісана ў паэме „Слова аб паходзе Ігаравым”. 920 – у 1104 г. адбыўся вялікі паход кааліцыі князёў Кіеўскай Русі, арганізаваны Уладзімірам Манамахам на …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (161) – 26.04.1863 г. у Славенску каля Валожына ў сям’і праваслаўнага сьвятара нар. Яўстафій Арлоўскі, краязнавец, гісторык, пэдагог. Закончыў Пецярбурскі гісторыка-філялягічны інстытут (1885) і выкладаў гісторыю ў Гродзенскай гімназіі; дасьледаваў гісторыю Гродна і даказаў тоеснасьць яго з летапісным Городенем. Памёр 15.12.1913 г.
  • (141) – 26.04.1883 г. памёр Напалеон Орда, мастак і кампазытар (нар. 11.02.1807 г. у Варацэвічах на Піншчыне). Вучыўся ў студыі П. Жэрара ў Парыжы і ў Віленскім унівэрсытэце, удзельнічаў у паўстаньні 1830-1831 гг. Потым на эміграцыі ў Парыжы, з 1856 г. – у Варацэвічах, Гродне, на Валыні. Пакінуў па сабе архітэктурныя замалёўкі вёсак, маёнткаў, замкаў, палацаў, гарадоў Беларусі.
  • (38) – 26.04.1986 г. катастрофа на Чарнобыльскай Атамнай Электрастанцыі. Большасьць радыяцыі апала на тэрыторыі Беларусі – дзякуючы загаду савецкіх уладаў, самалёты савецкай арміі асадзілі хмары з атамным праменяваньням над беларускімі землямі.
  • (38) – 26.04.1986 г. наступіла трагічная катастрофа на Чарнобыльскай Атамнай Электрастанцыі, якая забрудзіля значную частку Беларусі.
  • (28) – 26.04.1996 г. у Менску адбылася масавая акцыя „Чарнобыльскі Шлях”, брутальна разагнаная АМОНам.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2024 Czasopis