Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    Na dopyt uziaty byŭ miż inszym Ramuald Rajs „Bury”

    Pra toje, dzie buduć padłożany miny, kromie manciora wiedaŭ jaszcze jaho spolnik, jaki byŭ felczaram (sanitariuszam) u szpitali ŭ Staroj Wilejcy. Tolko ŭ listapadzie 1948 r. mancioru ŭdałoso zwiazacca z dochtaram Marozam. Ad peŭnaj kabiety, jakaja pryjechała da Biełagardu z Biełastoka, dawiedaŭso, szto leczyć jon…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Na ratunek katakumbom. Prace nabrały tempa

W supraskich katakumbach trwają ratunkowe prace specjalistyczne Fot. Dariusz Piekut / PB
W supraskich katakumbach trwają ratunkowe prace specjalistyczne
Fot. Dariusz Piekut / PB

W grudniu zostały przeprowadzone kolejne prace zabezpieczające zabytkowe katakumby przy monasterze w Supraślu przed dalszą degradacją. Mnichów w ratowaniu tego unikatowego na skalę europejską obiektu wspomagają specjaliści z  Politechniki Białostockiej, Uniwersytetu w Białymstoku, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, Wojskowej Akademii Technicznej oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczelnie te trzy lata temu zawarły stosowne porozumienie. Ich naukowcy wraz ze studentami we wrześniu 2023 r. przeprowadzili specjalistyczną inwentaryzację obiektu.

Supraskie katakumby – blisko dwieście nisz grzebalnych – wymurowane zostały między 1532 a 1557 rokiem. Znajdowały się pod cerkwią Zmartwychwstania Chrystusa, wzniesioną z pruskiego muru obok budynków monasterskich. W pierwszej połowie XIX w. zrujnowaną świątynię rozebrano, a katakumby przykryto. W latach 80. ub.w. prowadzono tam prace archeologiczne. Po ich zakończeniu zostały źle zabezpieczone, przez co potem stały się obiektem penetracji przez ciekawskich i wandali.

W ostatnich latach z inicjatywy przełożonego monasteru bp. Andrzeja mnisi wraz z wolontariuszami pod nadzorem archeologów oczyścili i zabezpieczyli zabytek przed dewastacją. Obecne prace z udziałem specjalistów mają na celu konserwację obiektu i w efekcie umożliwienie tam żałobnych nabożeństw i częściowego zwiedzania.

Katakumby są miejscem pochówku elity Rzeczpospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spoczywają tam szczątki wybitnych postaci, m.in. hetmana Aleksandra Chodkiewicza i jego matki, innych przedstawicieli rodu Chodkiewiczów, a także Czartoryskich, Sanguszków, Sapiehów. Są też Siemaszkowie, Słuccy, Tyszkowiczowie, Massalscy, Olelkowicze, Wiśniowieccy.

Prawosławny Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy w Supraślu na prace zabezpieczająco-badawcze katakumb wiosną 2024 r. pozyskał środki z Polskiego Ładu. Przeprowadzone w grudniu roboty specjalistyczne miały na celu przygotowanie obiektu do ostatecznych działań zabezpieczających. Będą one polegały na wprowadzeniu wzmacniających substancji chemicznych w uszkodzone struktury murów ceglanych, a następnie przekryciu zabytkowej budowli stalową konstrukcją, chroniącą przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych i dostępem ludzi i zwierząt. W ten sposób obiekt zostanie doprowadzony do stadium tzw. „trwałej ruiny”, czyli zahamowania procesów dalszej degradacji. Prace mają zakończyć się w 2025 roku. 

Podczas grudniowych robót archeolodzy odkryli ślady podłogi z cegły gotyckiej poza obrębem katakumb. W czasach PRL były one regularnie plądrowane. Większość szczątków została w całości lub częściowa wyjęta z nisz grzebalnych, tylko w niektórych zachowały się jeszcze niekompletne szkielety.

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • У красавіку

    – 9(21).04.1835 г. у Віцебску нар. Ялегі Пранціш Вуль (сапр. Элегі Францішак Карафа-Карыбут), беларускі паэт. Удзельнічаў у  студзенскім паўстаньні, за што быў сасланы ў Сібір. Апошнія гады жыцьця правёў у Варшаве, дзе з Вінцэсем Каратынскім і Адамам Плугам стварыў беларускі …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (192) – 21.04.1833 г. у Мастаўлянах нар. Віктар Отан Каліноўскі (пам. 6.11.1862 г.), родны брат Кастуся Каліноўскага. Вучыўся ў Сьвіслачы, Гародні, Маскве, Пецярбургу. Вывучаў старадаўнія беларускія і літоўскія рукапісы. Сабраў каля 5000 рукапісаў і кніг, прысьвечаных Старабеларускай дзяржаве. Памёр на сухоты.
  • (122) – 21.04.1903 г. у Барысаве нар. Мікола Аляхновіч, літаратурны крытык ад 1926 г. Закончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленьне пэдагагічнага факультэта БДУ, працаваў навуковым супрацоўнікам Інстытуту Літаратуры і Мастацтва АН БССР. У 1936 г. быў рэпрэсаваны, у ссылцы на Калыме (1938 – 1942), у Іркуцкай і Карагандзінскай абласьцях. У 1957 г. рэабілітаваны, жыў у Ленінградзе. Памёр 9.04.1959 г.
  • (102) – 21.04.1923 г. памёр Ігнат Канчэўскі, паэт, філёзаф і публіцыст (нар. у 1896 г. у Вільні), аўтар эсэ „Адвечным шляхам” (Вільня 1921) пра драматызм гістарычнага лёсу Беларусаў.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis