Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    23. Zabytaja tragedia kala Krynak (5)

    Syn rasstralanaj Wolhi Ciruk Uładak świedczyŭ, szto Jurczenia adnaho razu spytaŭ, jak im żywiecca biez maciary i skazaŭ: nie żałujcie matki, bo to komunistka. Mużczyna z mlina ŭ Nietupi na sudzie skazaŭ, szto na druhi dzień pośle egzekucji Jurczenia naławiŭ rybaŭ i zawioz ich dla…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Kinoman

    14. Chto vpravo, chto vliêvo, chto v błudy

    Posłuchavšy v radivi 13 hrudnia 1981 promovu generała Jaruzelśkoho razy dva-try, my z Gienikom R. i Janom G. vyryšyli, što nam u Varšavi nema sensu zmahatisie ni za socijalizm, ni proti socijalizmu, i postanovili evakuovatisie na Biłostôčynu. Zreštoju, šče pered południom toho samoho dnia administracija domów studenta ohołosiła zarządzenie, što studenty povinny pokinuti akademiki i jiêchati dochaty. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Na ratunek katakumbom. Prace nabrały tempa

W supraskich katakumbach trwają ratunkowe prace specjalistyczne Fot. Dariusz Piekut / PB
W supraskich katakumbach trwają ratunkowe prace specjalistyczne
Fot. Dariusz Piekut / PB

W grudniu zostały przeprowadzone kolejne prace zabezpieczające zabytkowe katakumby przy monasterze w Supraślu przed dalszą degradacją. Mnichów w ratowaniu tego unikatowego na skalę europejską obiektu wspomagają specjaliści z  Politechniki Białostockiej, Uniwersytetu w Białymstoku, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, Wojskowej Akademii Technicznej oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uczelnie te trzy lata temu zawarły stosowne porozumienie. Ich naukowcy wraz ze studentami we wrześniu 2023 r. przeprowadzili specjalistyczną inwentaryzację obiektu.

Supraskie katakumby – blisko dwieście nisz grzebalnych – wymurowane zostały między 1532 a 1557 rokiem. Znajdowały się pod cerkwią Zmartwychwstania Chrystusa, wzniesioną z pruskiego muru obok budynków monasterskich. W pierwszej połowie XIX w. zrujnowaną świątynię rozebrano, a katakumby przykryto. W latach 80. ub.w. prowadzono tam prace archeologiczne. Po ich zakończeniu zostały źle zabezpieczone, przez co potem stały się obiektem penetracji przez ciekawskich i wandali.

W ostatnich latach z inicjatywy przełożonego monasteru bp. Andrzeja mnisi wraz z wolontariuszami pod nadzorem archeologów oczyścili i zabezpieczyli zabytek przed dewastacją. Obecne prace z udziałem specjalistów mają na celu konserwację obiektu i w efekcie umożliwienie tam żałobnych nabożeństw i częściowego zwiedzania.

Katakumby są miejscem pochówku elity Rzeczpospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spoczywają tam szczątki wybitnych postaci, m.in. hetmana Aleksandra Chodkiewicza i jego matki, innych przedstawicieli rodu Chodkiewiczów, a także Czartoryskich, Sanguszków, Sapiehów. Są też Siemaszkowie, Słuccy, Tyszkowiczowie, Massalscy, Olelkowicze, Wiśniowieccy.

Prawosławny Monaster Zwiastowania Przenajświętszej Bogarodzicy w Supraślu na prace zabezpieczająco-badawcze katakumb wiosną 2024 r. pozyskał środki z Polskiego Ładu. Przeprowadzone w grudniu roboty specjalistyczne miały na celu przygotowanie obiektu do ostatecznych działań zabezpieczających. Będą one polegały na wprowadzeniu wzmacniających substancji chemicznych w uszkodzone struktury murów ceglanych, a następnie przekryciu zabytkowej budowli stalową konstrukcją, chroniącą przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych i dostępem ludzi i zwierząt. W ten sposób obiekt zostanie doprowadzony do stadium tzw. „trwałej ruiny”, czyli zahamowania procesów dalszej degradacji. Prace mają zakończyć się w 2025 roku. 

Podczas grudniowych robót archeolodzy odkryli ślady podłogi z cegły gotyckiej poza obrębem katakumb. W czasach PRL były one regularnie plądrowane. Większość szczątków została w całości lub częściowa wyjęta z nisz grzebalnych, tylko w niektórych zachowały się jeszcze niekompletne szkielety.

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • У студзені

    985 – 1040 г. паход кіеўскага князя Яраслава Мудрага на Літву. Першае ўпамінаньне Літвы ў славянскіх летапісах. 960 – 1065 г. першая летапісная зьвестка пра горад Браслаў, заснаваны полацкім князем Брачыславам Ізяславічам. 905 – 1120-я гады, стварэньне „Аповесьці мінулых гадоў” …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (1022) – 1003 год. Пачатак княжаваньня ў Полацку Брачыслава Ізяславіча (да 1044 г.), унука княгіні Рагнеды. Значна расшырыў тэрыторыю Полацкага Княства, зрабіў паход на Ноўгарад Вялікі.
  • (960) – 1065 г. першая летапісная зьвестка пра горад Браслаў, заснаваны полацкім князем Брачыславам Ізяславічам.
  • (775) – 1250 г. забойства язычнікамі ігумена Лаўрышаўскага манастыра прападобнага Елісія, кананізаванага царквой як сьвятога Беларусі.
  • (296) – 4.01.1729 г. у  маёнтку Ясянец Наваградзкага павету нар. Іаахім Ігнацы Храптовіч (пам. 4.03.1812 г.), выдатны грамадзкі і дзяржаўны дзеяч, філёзаф, публіцыст, паэт. З 70-ых гадоў у Шчорсах сабраў аграмадную бібліятэку, вялікія дасягненьні меў у гаспадарчай галіне, ягоныя маёнткі мелі найлепшыя плёны ва ўсім ВКЛ (працу выконвалі ў іх наёмныя работнікі).
  • (100) – 4-10.01.1925 г. у Менску адбыўся І Усебеларускі зьезд настаўнікаў.
  • (79) – у студзені 1946 г. у Мюнхене выйшаў першы нумар часопіса Згуртаваньня Беларускіх Студэнтаў „Крывіцкі сьветач”.
  • (50) – 4.01.1975 г. пам. у Саўт-Рывэры Юрка Віцьбіч (сапраўднае прозьвішча Георгій Шчарбакоў), пісьменьнік, грамадзкі дзеяч. Нар. 15.06.1905 г. у г. Веліж, Віцебскай губэрні. Закончыў гімназію. Друкаваўся з 1929 г. У час нямецкай акупацыі праяўляў вялікую пісьменьніцкую актыўнасьць, ягоныя творы былі друкаваны ў многіх часопісах. Выдаў у той час два зборнікі публіцыстыкі „Вяліскія паўстанцы” ды „Нацыянальныя Сьвятыні”. У Нямеччыне ў 1946 г. разам з Н. Арсеньневай стварыў літаратурнае аб’яднаньне „Шыпшына”, якога стаў старшынёй. Пасьля жыў у ЗША. Актыўнасьць праяўляў таксама ў галіне журналістыкі. Многа ягоных твораў было надрукаваных у „Беларусе”, „Новым рускім слове”.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis