995 – Каля 1028 г. нар. князь полацкі Усяслаў Брачыслававіч (памёр у 1101 г.), выдатны ўладар, змагаўся за самастойнасьць і незалежнасьць Полацкага княства. У 1068 г. быў выбраны вялікім князем кіеўскім, праз год зрокся гэтага пасаду, вярнуўся ў Полацак, дзе пераможна адбіваў нашэсьці кіеўскіх і іншых князёў на Полаччыну.
450 – У 1573 г. апрацаваны і прадстаўлены да зацьвярджэньня кандыдатам на трон Рэчы Паспалітай Генрыхам Валезіюшам прывілеі для шляхты, паводле якіх між іншым яна свабодна выбірала караля.
230 – 17.06.1793 г. у Гародні пачаўся Сойм, які зацьвердзіў другі разьдзел Рэчы Паспалітай ды прыняў другую, супрацьлеглую канстытуцыі ад 1791 г., кансэрватыўную канстытуцыю.
160 – 3.06.1863 г. адбылася бітва паміж паўстанцамі і царскімі вайскамі пад Мілавідамі каля Слоніма.
160 – 26.06.1863 г. быў створаны ў Вільні Выканаўчы Аддзел Літвы (Літоўска-Беларускі чырвоны жонд), старшыня Якуб Гейштар, члены: Кастусь Каліноўскі і Уладзіслаў Малахоўскі. Гэта быў цэнтр па кіраўніцтве паўстаньнем на Літве і Беларусі. Імкнуўся далучыць да паўстаньня народныя масы.
155 – 9.06.1868 г. у Пскове нар. Уладзіслаў Вярыга (пам. 27.08.1916 г. у Расусе Мглінскага пав. Чарнігаўскай губ.), польскі філёзаф і этнограф, зьбіральнік беларускага фальклёру; у 1889 г. у Львове выдаў ,,Podania białoruskie”.
150 – 21.06.1873 г. у Пеліканах ля возера Палік пад Барысавам памёр Вацлаў Пелікан (нар. 11.09.1790 г. у Слоніме), мэдык, грамадскі і палітычны дзеяч.
130 – 1.06.1893 г. у Варшаве памёр Аляксандр Валіцкі (нар. 27.01.1826 г. у Вільні), кнігар, выдавец, музычны крытык і сьпявак, выканаўца песень Станіслава Манюшкі і першы ягоны бібліёграф (у 1873 г. выйшла яго кніга пра С. Манюшку).
115 – 21.06.1908 г. у в. Прысынак (зараз Узьдзенскі р-н) нар. Павал Шыдлоўскі, дзеяч самадзейнага мастацтва, заснавальнік Прысынкаўскага – аднаго са старэйшых самадзейных хароў Беларусі. Памёр 1.02.1992 г.
115 – 21.06.1908 г. у Старэве на Случчыне нар. Сьцяпан Майхровіч, літаратуразнаўца. У 1943-1944 гг. рэдагаваў газэту “Белостокская правда”, пасьля вайны заняўся літаратуразнаўствам, напісаў манаграфіі пра Янку Лучыну, Вінцэнта Дунін-Марцінкевіча, Максіма Багдановіча, Францішка Багушэвіча, Янку Брыля, Івана Шамякіна ды гісторыю беларускай літаратуры. Памёр 1.07.1981 г. у Менску.
110 – 20.06.1013 г. у Зарэччы на Браслаўшчыне нар. Фэлікс Журня, каталіцкі сьвятар, удзельнік беларускага хрысьціянскага руху. Закончыў гімназію у Друі, з 1932 г. – у ордэне айцоў мар’янаў. Высьвячаны на сьвятара ў 1943 г. Да 1966 г. жыў у Польшчы, прымаў удзел у дзейнасьці БГКТ у Варшаве. У 1966 г. пераехаў у Вялікабрытанію, дзе супрацоўнічаў з беларускім рэлігійным часопісам “Божым шляхам” і быў дзейным сябрам Беларускай каталіцкай місіі ў Вялікабрытаніі. Памёр 11.12.1982 г. у Лондане.
115 – Летам 1918 г. успыхнулі антысавецкія паўстаньні і рухі за вольную Беларусь у Віцебскай і Магілёўскай губэрнях. Вызвольны рух крывава быў задушаны бальшавікамі.
100 – 10.06.1923 г. у Варшаве памёр Міхал Фэдароўскі (нар. 1.09.1853 г. у Варшаве), фальклярыст, этнограф, калекцыянер, з 1877 г. амаль 30 гадоў жыў у Пружанскім павеце і збіраў беларускі фальклёр, які выдадзены ў 8 тамах пз. “Lud białoruski” (1897-1903, 1935-1981). Пахаваны на могілках Павонзкі.
100 – 28.06.1923 г. у Баку нар. Уладзімір Чантурыя (пам. 28.11.1988 г. у Менску), архітэктар, пэдагог. Аўтар фундамэнтальнай кнігі „Гісторыя архітэктуры Беларусі да 1917 г.”.
85 – 5.06.1938 г. расстраляны Юры Лістапад (нар. у красавіку 1897 г. у Варкавічах на Случчыне), кіраўнік беларускага руху на Случчыне, настаўнік.
85 – 17.06.1938 г. расстраляны Аркадзь Смоліч (нар. 29.09.1891 г. у Бацэвічах Клічаўскага раёна), географ і грамадзка-палітычны дзеяч. Закончыў Нова-Александрыйскі Інстытут Сельскай Гаспадаркі і Лесаводзтва ў Пулавах. У 1918 г. прымаў удзел у стварэньні Беларускай Народнай Рэспублікі, у яе ўрадзе быў народным сакратаром асьветы. Быў адным з заснавальнікаў Таварыства Беларускай Школы, працаваў настаўнікам у Віленскай Беларускай Гімназіі, напісаў падручнік „Геаграфія Беларусі” (1919); з 1923 г. у БССР – працаваў у Інбелкульце, Беларускім Дзяржаўным Унівэрсытэце, быў старшынём Цэнтральнага Краязнаўчага Бюро Беларусі. З 1925 г. намесьнік старшыні Інбелкульта, з 1929 член Прэзыдыюма Акадэміі Навук Беларусі. У 1930 і 1937 гг. рэпрэсаваны.
75 – 20.06.1948 г. у Вязынцы Маладзечанскага раёна быў адкрыты філіял Літаратурнага дома-музэя Янкі Купалы.
65 – 8.06.1958 г. у Беластоку было заснавана Беларускае Літаратурнае Аб’яднаньне „Белавежа”.
55 – 26.06.1968 г. памёр у Нью-Брансвіку (ЗША) а. Сьцяпан Войтанка (нар. 28.10.1886 г.), праваслаўны сьвятар высьвячаны ў 1918 г. у Гародні, у 30-ыя гады быў настаяцелем Марозавіцкага прыхода на Гарадзеншчыне. У 1938 г. быў звольнены Гарадзенскай кансысторыяй за «супраціў палянізацыі праваслаўнай царквы» і за ўдзел сына Віктара ў віленскіх беларускіх арганізацыях. З 1944 г. у эміграцыі. У 1948 г. браў удзел у аднаўленьні БАПЦ, служыў настаяцелем прыхода Жыровіцкай Божай Маці ў Гайленд-Парку. Апошнія гады сьвятарства правёў у прыходзе БАПЦ у Нью-Брансвіку. Пахаваны ў Іст-Брансвіку.
50 – 11.06.1973 г. у абацтве сьв. Пракопа у г. Лайл (ЗША) памёр кс. Ян Тарасевіч (нар. 30.10.1892 г. у Клешняках на Гарадзеншчыне), каталіцкі сьвятар, манах-бэнэдыктынец, дзеяч беларускага хрысьціянскага руху. З 1911 г. жыў у ЗША, у 1919-1925 гг. вучыўся ў Фрайбургу ў Нямеччыне, дзе абараніў доктарскую дысэртацыю па тэалёгіі, у 1923 г. высьвячаны на сьвятара. Быў дзеячам беларускага руху ў ЗША, супрацоўнічаў з беларускімі выданьнямі, м. інш. з «Хрысьціянскай думкай», «Божым шляхам».
35 – 19.06.1988 г. у Менску адбыўся мітынг памяці ахвяр сталінскіх рэпрэсіяў.
20 – 22.06.2003 г. у Бараўлянах на Меншчыне памёр Васіль Быкаў (нар. 19.06.1924 г. у Бычках на Віцебшчыне), выдатны беларускі пісьменьнік. Пахаваны на Усходніх могілках у Менску.
Апрацавалі Вячаслаў Харужы
і Лена Глагоўская
