Беларускае грамадска-культурнае таварыства на працягу апошніх тыдняў правяло свае традыцыйныя штогадовыя конкурсы для школьнікаў і ліцэістаў – дэкламатарскі „Роднае слова”, Тэатральны і „Сцэнічнае слова”. Арганізатарам і ўдзельнікам, таксама іх бацькам і настаўнікам, належацца, вядома, словы прызнання і павагі, што папулярызуюць прыгожае беларускае пісьменства сярод наймалодшага пакалення нашай меншасці, якое, на жаль, ужо поўнасцю польскамоўнае. Таму БГКТ прыходзіцца рабіць гэта ў даволі некамфортных абставінах.
Нягледзячы на гэта сярод тых, хто рыхтуе маладых удзельнікай гэтых конкурсаў, ёсць пачуццё неабходнасці захавання прынамсі ў такі спосаб беларускай мовы на Падляшшы для наступных пакаленняў. Пра гэта распавяла на Радыё Рацыя Вера Масайла, якая на настаўніцкай пенсіі вядзе ў Гайнаўскім доме культуры дзіцячы калектыў „Званкі”. Дзеткі, што ад 2-га да 7-га класа, прадставілі ў будынку БГКТ у Беластоку пастаноўку падчас сёлетняга конкурсу школьных тэатральных калектываў. – Цяпер дзецям размаўляць па-беларуску вельмі цяжка, – сказала спадарыня Вера, – бо бацькі не гавораць, ужо нават дзяды не гавораць.
Але яна аптымістка, бо „дзеці паміж сабою ўжываюць гэтыя звароты, напрыклад „прэч з вачэй” ці штосьці такое, я задаволеная, дзеці задаволеныя, бацькі задаволеныя, што дзеткі, якія, на жаль, штодзённа не ўжываюць беларускай мовы, вельмі добра спраўляюцца”.
У журы конкурсу між іншым была наша рэдакцыйная сяброўка Міра Лукша. У Фейсбуку апублікавала яна адзін здымак з конкурсу „Сцэнічнае слова”. У будынку БККТ са сцэны звісаў вялікі банер, інфармуючы, што мерапрыемства прафінансаванае Міністэрствам унутраных спраў і адміністрацыі. У каментарах выклікала гэта (яго прапорцыі) здзіўленне. Але гарачая дыскусія пайшла пра іншы банер – чырвона-зялёны з назвай конкурсу на фоне сцэны. Такія колеры адназначна асацыююцца з лукашэнкаўскай Беларуссю. Вось некаторыя каментары:
Гэта нейкі тэатр абсурду. Драма свядомасці, драма сумлення, трагікамедыя? Школьнікі не вінаватыя, што ім нічога не сказалі старэйшыя пра тое, што спалучэнне гэтых колераў выклікае алергію ў беларусаў з Беларусі.
Наўрад ці польскае міністэрства захоча фінансаваць конкурс, нават найлепшы, пад колерамі лукашэнкаўскай Беларусі.
Мяне прыніжалі носьбіты сімволікі на Акрэсціна. Таму, хто не сядзеў, не зразумець. Гэта праклятая сімволіка.
Трэба падкрэсліць, што аўтары каментароў не толькі ад дыяспары. Настаўніца беларускай мовы ў Пачатковай школе н-р 4 Аліна Ваўранюк напісала:
І я гуляю ў тэатр, больш за 30 гадоў. І не патрабую на гэта такой сцэны. Трэба ведаць дзе і з кім, і навошта.
Конкурс «Сцэнічнае слова» праводзіцца БГКТ 45 гадоў. Банер які выклікае рознагалоссе – яшчэ з далукашэнкаўскага часу. Трэба проста змяніць яго, – мяркуе Міра Лукша.