Pa prostu / Па-просту

  • Nimiecki „palicjant” z Plantaŭ (1)

    Z cyklu "Płacz zvanoŭ" (Cz. 26)

    Pra nimieckich palicjantaŭ z hetaj wioski (u papierach Nowaj Świdziłaŭki), szto sześć wiorst na pałudniowy zachad ad Krynak, ja ŭże pisaŭ. Zaraz jak nastali hitleraŭcy, u aŭguście 1941 r. kala dwaccaci maładych mużczyn – katolikaŭ z Planataŭ, Guraniaŭ, Barsukowiny i Padlipak pryjszli na pastarunak nimieckaj…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Хроніка / Kronika

На Падляшшы

W Dubiczach Cerkiewnych nie chcą ulicy imienia ich rodaka Jana Czykwina

ЗАПІСЫ ЧАСУ (28.VI- 25.VIII.2025)

     ад      Камэнтары / Komentarze
  • Беластоцкі гурт „Ас” на сцэне „Сяброўская бяседы” ў Гарадку Фота Аляксандра Васылюка
    Беластоцкі гурт „Ас” на сцэне „Сяброўская бяседы” ў Гарадку
    Фота Аляксандра Васылюка
  • Jak co roku na początku wakacji na całym Podlasiu bawiono się imprezach z okazji tradycyjnego białoruskiego Święta Kupały. Już 28 czerwca w Załukach w gminie Gródek nad Supraślą wystartowała Kupalnoczka, organizowana przez Gminne Centrum Kultury w Gródku. 5 lipca w Białowieży odbyła się natomiast największa i najstarsza tego typu impreza w regionie. Tradycyjnie było puszczanie wianków na wodę oraz koncerty białoruskich artystów z Podlasia. Organizatorami białowieskiego Kupalla są Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne i Białowieski Ośrodek Kultury. Cieszący się też dużą popularnością Festiwal „Na Iwana, na Kupała” nad zalewem Bachmaty koło Dubicz Cerkiewnych, zorganizował 19 lipca Związek Ukraińców Podlasia we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury, Sportu i Rekreacji w Dubiczach Cerkiewnych.
  • W dniach 11-13 lipca w uroczysku Boryk koło Gródka odbyła się piąta, jubileuszowa edycja Festiwalu Przebudzonych TUTAKA. To największa impreza z kulturą i muzyką białoruską poza Białorusią, gromadząca przedstawicieli diaspory białoruskiej, którzy musieli emigrować po represjach reżimu Aleksandra Łukaszenki, białoruską mniejszość Podlasia i wszystkich zainteresowanych białoruską aktywnością kulturalną i społeczną. Na scenie wystąpili m.in.: Krambambula, Dzieciuki, Daj Darohu, Ilo&Friends, Navi Band, Vadanosava, Pamidoraŭ. W programie jak co roku znalazły się też spektakle, dyskusje, warsztaty, pokazy filmów, tradycyjne tańce i śpiewy, spotkania ze znanymi ludźmi. Organizatorem festiwalu jest Fundacja Tutaka.
  • Od 11 lipca do 23 sierpnia w ośmiu miejscowościach gminy Narewka odbył się cykl mikrokoncertów pod nazwą „Spotkania przy ławeczce”. Ławeczka – symbol życia towarzyskiego i rozrywkowego dawnych podlaskich wsi – zainspirowała współczesnych miłośników ludowych tradycji. Organizatorem wydarzenia był Gminny Ośrodek Kultury w Narewce. 
  • 14 lipca w Tykocinie, w starej stodole Naumiuków, odbyła się premiera spektaklu „Bieżeńcy 1915”. Tekst sztuki, oparty na książce Anety Prymaki-Oniszk „Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy”, napisał Roman Pawłowski-Felberg. Spektakl zrealizował – we współpracy z Centrum Kultury Białoruskiej w Białymstoku – zespół twórców z Polski i Białorusi, a wyprodukował BYteatr – działający w Warszawie kolektyw zrzeszający ludzi teatru, którzy z powodów politycznych zmuszeni zostali do opuszczenia Białorusi. Wyreżyserował go Andrei Novik. Sztukę zagrano w czterech językach: białoruskim, polskim, rosyjskim i gwarze podlaskiej. 25 sierpnia spektakl można było obejrzeć również na scenie Teatru Wybrzeże w Gdańsku.
  • Festiwal Przebudzonych „Tutaka 2025”. Nadzwyczaj bogaty program obejmował 25 koncertów (na pięciu scenach), projekcje filmowe, przedstawienia teatralne, spotkania autorskie, wykłady, dyskusje, warsztaty i wystawy Fot. Aleksander Wasyluk
    Festiwal Przebudzonych „Tutaka 2025”. Nadzwyczaj bogaty program obejmował 25 koncertów (na pięciu scenach), projekcje filmowe, przedstawienia teatralne, spotkania autorskie, wykłady, dyskusje, warsztaty i wystawy
    Fot. Aleksander Wasyluk
  • 18 lipca w Białymstoku w wieku 102 lat zmarł znany architekt Michał Bałasz. Projektował głównie cerkwie i kościoły. Był prawosławny i miał białoruskie korzenie. Urodził się w Wilnie, ale jego rodzice mieli folwark w powiecie postawskim w Białorusi niedaleko obecnej granicy z Litwą. Łączyły go więzy rodzinne z byłym polskim prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim. Walczył w szeregach Armii Krajowej, po wojnie został architektem miejskim Białegostoku. Do końca życia był czynny zawodowo. Zaprojektował białostockie cerkwie Zaśnięcia Bogurodzicy i Mądrości Bożej – Hagia Sophia, tutejszy kościół Zmartwychwstania Pańskiego, a także cerkiew św. Dymitra w Hajnówce oraz kościół Najświętszej Opatrzności Bożej w Bielsku Podlaskim. Izba Architektów RP, do której należał, napisała na swej stronie, że w chwili śmierci był najstarszym czynnym architektem na świecie. Spoczął na prawosławnym cmentarzu przy ulicy Wysockiego w Białymstoku.
  • Przez trzy wakacyjne weekendy (19-20 i 26-27 lipca oraz 15-16 sierpnia) w białoruskich podlaskich wsiach Trześcianka, Kaniuki, Soce i Puchły (położonych w tzw. Krainie Otwartych Okiennic) odbyła się pierwsza odsłona wydarzenia pod nazwą „Kołowrotek – Festiwal Kultur Lokalnych”. Oprócz licznych warsztatów i spotkań z miejscowymi artystami i rękodzielnikami można było wziąć udział w potańcówce, do której przygrywał znany zespół Hajda Banda. Festiwal jest efektem współpracy Fundacji Spadczyna z organizacją Warming.
  • 21 lipca minister spraw wewnętrznych i administracji, koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak i niemiecki minister spraw wewnętrznych Alexander Dobrindt odwiedzili wspólnie polsko-białoruskie przejście graniczne Połowce – Pieszczatka. Wizyta ta miała pokazać współdziałanie państw Unii Europejskiej w obronie jej zewnętrznych granic.
  • Nazwa ulica majora Zygmunda Szendzielarza „Łupaszki” w białostockiej dzielnicy Skorupy wciąż budzi kontrowersje. 23 lipca działacze partii Razem złożyli do władz miasta petycję o jej zmianę na Podlaską. Ich zdaniem obecny patron to bohater nie do zaakceptowania przez część mieszkańców, gdyż miał dopuścić się zbrodni w 1944 r. na ludności litewskiej pod Wilnem, a potem w 1945 r. na prawosławno-białoruskich mieszkańcach Białostocczyzny. Tematem tym białostoccy radni zajmowali się już kilka lat temu, ale zmienić kontrowersyjną nazwę ulicy wtedy się nie udało. Na rozpatrzenie obecnej petycji mają czas do 23 października. 
  • 27 lipca podczas święta Zaleszańskiej Ikony Matki Bożej. Modlitwa przy krzyżu w Zaleszanach w intencji ofiar zbrodni oddziału „Burego” Фота Аляксандра Васылюка
    27 lipca podczas święta Zaleszańskiej Ikony Matki Bożej. Modlitwa przy krzyżu w Zaleszanach w intencji ofiar zbrodni oddziału „Burego”
    Фота Аляксандра Васылюка
  • W dniach 25-27 lipca odbył się jubileuszowy XXX Ethno Festiwal Czeremcha Wielu Kultur i Narodów. Tym razem w Czeremsze wystąpiło 17 zespołów muzycznych i teatrów z Polski i zagranicy. Wśród nich znaleźli się m.in. Czeremszyna, Kapela Graniasta, Mosaik, Biele, Troye Zillie, Horyna, LaSmala Banda, Light in Babylon, Kasiva Mutua, Kapela Braci Rejwów, LUKASYNO, Teatr Czrevo. Jak co roku koncertom towarzyszyły pokazy sztuki ludowej, spektakle, warsztaty rękodzielnicze, muzyczne, kulinarne, wystawy, pokazy filmów, spotkania autorskie. Organizatorem imprezy jest Stowarzyszenie Miłośników Kultury Ludowej i Gminny Ośrodek Kultury w Czeremsze.
  • 26 lipca w Gródku odbył się jubileuszowy XXV Międzynarodowy Festiwal „Siabroŭskaja Biasieda. To jedna z ważniejszych, bardziej znanych imprez, prezentujących dorobek kultury i folkloru mniejszości białoruskiej w Polsce. Oprócz białoruskich zespołów jako gwiazda wieczoru wystąpiła znana polska wokalistka Cleo. Organizatorem wydarzenia jest Gminne Centrum Kultury w Gródku.
  • 27 lipca we wsi Lachy w gminie Narew, a 10 sierpnia w Czyżach, odbyły się białoruskie festyny z cyklu „I tam żywuć ludzi”. Organizowane przez Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej w Hajnówce wydarzenia od 17 lat promują kulturę białoruską w mniejszych miejscowościach wschodniego Podlasia.
  • 27 lipca odbyła się autobusowa pielgrzymka białostockiego Bractwa Cerkiewnego Trzech Świętych Hierarchów do parafii prawosławnej pw. św. Symeona Słupnika w Brańsku. Pielgrzymi odwiedzili miejsca związane ze śmiercią siedemdziesięciu dziewięciu Świętych Męczenników Podlaskich, którzy zginęli z rąk członków oddziału PAS NZW pod dowództwem kpt. Romualda Rajsa „Burego” w okresie od 29 stycznia do 2 lutego 1946 r. w Zaleszanach, Zaniach, Szpakach, Wólce Wygonowskiej i Puchałach Starych.
  • 2 sierpnia w Michałowie odbyła się kolejna edycja „Prymackaj Biesiedy”. Na scenie wystąpiły zespoły wykonujące białoruską muzykę z Podlasia. Organizatorem wydarzenia jest Gminny Ośrodek Kultury w Michałowie. 
  • 8 sierpnia w Muzeum i Ośrodku Kultury Białoruskiej w Hajnówce odbył się wernisaż wystawy malarstwa i witraży Olgi Bujko pod tytułem „Krajobrazy pełne radości życia”. Olga Bujko urodziła się w 1991 r. w Grodnie. Studiowała na tamtejszym Uniwersytecie im. Janki Kupały, na wydziale sztuki i designu. Od 2021 r. mieszka i pracuje w Poznaniu. Wystawa będzie dostępna do końca października 2025 r., zrealizowano ją w ramach projektu „Białoruski Alfabet Sztuki”, finansowanego ze środków MSWiA oraz budżetu miasta Hajnówka.
  • 8 i 9 sierpnia w Studziwodach (Bielsk Podlaski) odbyła się druga edycja Barn+Field Festivalu. Jak sugeruje sama nazwa imprezy, koncerty – głównie młodych, niezależnych muzyków – odbywały się w stodole i na przyległym polu. Gwiazdą festiwalu był zespół Sw@da & Niczos, wykonujący swoje utwory w „podlaskiej mowie”. Organizatorem wydarzenia było Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach, a jego inicjatorami są młodzi bielscy artyści i animatorzy kultury.
  • 9 sierpnia w centrum Białegostoku, w piątą rocznicę wybuchu powyborczych protestów w Białorusi, odbyła się manifestacja upamiętniająca tamte wydarzenia, zwana Dniem Godności. Wzięli w niej udział przedstawiciele białoruskiej diaspory Białegostoku, białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce oraz przypadkowi mieszkańcy miasta. Wydarzenie zorganizowały białoruska diaspora Białegostoku i Fundacja Tutaka.
  • W dniach 9-10 sierpnia w prawosławnym monasterze Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy w Supraślu odbyły się doroczne uroczystości ku czci Supraskiej Ikony Matki Bożej (Hodigitrii). Tradycyjnie przybyli tu licznie pielgrzymi z całego regionu, ale też z Warszawy, Gdańska i Krakowa. W obchodach święta uczestniczył wojewoda podlaski Jacek Brzozowski oraz przedstawiciele władz samorządu województwa i miasta Białystok. Główną liturgię celebrował abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej. 
  • 11 sierpnia w Bielsku Podlaskim odbyły się XXXI „Spasaŭskija zapusty”. Na scenie bielskiego amfiteatru wystąpiły białoruskie zespoły z regionu oraz z Mińska. Organizatorami wydarzenia są Zarząd Powiatowy BTSK, Stowarzyszenie Koalicja Bielska oraz Bielski Dom Kultury.
  • Uznany przez władze w Mińsku za „ekstremistę” białostocki fotograf Michał Kość podczas białoruskiego Dnia Godności w centrum Białegostoku Fot. Mirosława Łuksza
    Uznany przez władze w Mińsku za „ekstremistę” białostocki fotograf Michał Kość podczas białoruskiego Dnia Godności w centrum Białegostoku
    Fot. Mirosława Łuksza
  • W dniach 18-19 sierpnia na Świętej Górze Grabarce trwały uroczyste obchody Święta Przemienia Pańskiego (Spasa). Jak co roku tysiące wiernych przybyło tu w licznych pielgrzymkach, w tym z Warszawy, Białegostoku, Jabłecznej, Sokółki, Bielska Podlaskiego, Hajnówki, Siemiatycz. Główną liturgię w dzień święta celebrował prawosławny metropolita warszawski i całej Polski Sawa w asyście hierarchów i licznie zebranego duchowieństwa. Wśród zaproszonych gości obecni byli m.in. wojewoda podlaski Jacek Brzozowski oraz marszałek województwa podlaskiego Łukasz Prokorym.
  • W sierpniu po raz pierwszy odbył się „letnik” dla dzieci białoruskiej diaspory w Polsce i na Litwie. Podczas letniego wypoczynku dzieci miały okazję zawrzeć nowe znajomości, integrować się, poznawać język i kulturę białoruską. Inicjatorką i organizatorką wydarzenia była białoruska aktywistka Maryja Hryc. Wypoczynek sfinansowali rodzice uczestniczących w nim dzieci.
  • 22 sierpnia w Galerii im. Slendzińskich w Białymstoku odbył się wernisaż wystawy „Wszelakie zlecenia przyjmuję”. Zaprezentowano na niej zdjęcia wykonane przez pięciu wiejskich fotografów z pogranicza polsko-białoruskiego (Jerzego Kostko z Kleszczel, Jana Siwickiego z Jaczna, Janusza Januszkiewicza z Wojszek, Konstantego Kuźmina z Gródka i Jana Żukowskiego z Kuźnicy). Wystawę, której kuratorem jest Grzegorz Dąbrowski, zrealizowało Stowarzyszenie Edukacji Kulturalnej Widok w partnerstwie z Galerią im. Sleńdzińskich w ramach programu Kultura Ludowa i Tradycyjna. 
  • Michał Kość, znany białostocki i polski fotograf, członek Związku Polskich Artystów Fotografów i fotograf agencji Forum, trafił na „czarną listę” białoruskiego reżimu. Jego profil na Instagramie, na którym publikuje swoje zdjęcia, został uznany w Białorusi za ekstremistyczny. Sam fotograf uważa, że decyzja ta wynika z faktu umieszczania na profilu zdjęć o tematyce białoruskiej, w tym akcji organizowanych na Podlasiu przez białoruską opozycję czy fotografii dokumentujących kryzys migracyjny na polsko-białoruskiej granicy.
  • Z inicjatywą nadania jednej z ulic Dubicz Cerkiewnych imienia Jana Czykwina wystąpiło Stowarzyszenie Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach. Zmarły w 2022 r. wybitny białoruski poeta, tłumacz i naukowiec, profesor UW i UwB urodził się w tej miejscowości. Radni gminni zagłosowali jednak za pozostawieniem obecnej nazwy – Parkowa.
Вярнуцца на галоўную старонку / Powrót na stronę główną

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны. Неабходныя палі пазначаны як *

Календарыюм

Гадоў таму

  • у ліпені-жніўні

    – у ліпені 1000 г. памерла князёўна полацкая, вялікая княгіня кіеўская Рагнеда. Разам з сынам Ізяславам адрадзіла беларускую, крывіцкую дзяржаву – Полацкае Княства. Першая ігуменьня ў Беларусі, у манастве – Анастасія. – 13 ліпеня 1260 г. войскі старабеларускай дзяржавы – …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (172) – 1.09.1853 г. у Варшаве нар. Міхал Федароўскі (пам. тамжа 10.06.1923 г.), фальклярыст, этнограф, археоляг. У 1877 г. пераехаў у Пружанскі павет, дзе пражыў амаль 30 гадоў. Сабраў каля паўтары тысячы беларускіх песенных і танцавальных мэлёдый, каля 10 тысяч прыказак, сотні казак, загадак і іншых твораў, зьмешчаных у васьмітомным выданьні „Люд беларускі” (1887-1905). Значную частку іх запісаў на Сакольшчыне, Янаўшчыне, Дуброўшчыне, вакол Беластока, Нараўкі. Пахаваны на могілках Павонзкі ў Варшаве.
  • (125) – 1.09.1900 г. у Рудкове на Меншчыне нар. Сымон Баранавых (Баранаў), празаік. Дэбютаваў у 1927 г. У 1936 г. быў арыштаваны і асуджаны на 10 год зняволеньня, загінуў 10.11.1942 г. у ГУЛАГу на Калыме. Аўтар зборніка апавяданьняў „Злосьць” (1930), аповесьцяў „Чужая зямля”, „Межы” (1930), „Пастка” (1935), „Новая дарога” (1936), рамана „Калі ўзыходзіла сонца” (1957). Рэабілітаваны ў 1954 г.
  • (112) – 1.09.1913 г. у в. Мокрае Клімавіцкага р-на нар. Масей Сяднёў, беларускі пісьменнік. Вучыўся ў Мсьціслаўскім пэдагагічным тэхнікуме (1930-1932) і Мінскім пэдагагічным інстытуце (1933-1936). У 1936 г. рэпрэсаваны. У 1943 г. апынуўся ў Беластоку, супрацоўнічаў з газэтай „Новая Дарога”, сябраваў з Хведарам Ільляшэвічам. З 1944 г. на эміграцыі, спярша ў Нямеччыне, а з 1950 г. у ЗША (Глен-Коў), дзе памёр 5.02.2001 г.  Напісаў раманы „Раман Корзюк” (1985), „І той дзень надыйшоў” (1987), зборнік вершаў „Патушаныя зоры” (1992), успаміны „Масеева кніга” (1995).
  • (110) – 1.09.1915 г. у Мокрым на Магілёўшчыне нар. Масей Сяднёў, беларускі эміграцыйны пісьменнік; у час ІІ сусьветнай вайны з 1943 г. у Беластоку, пасьля вайны на эміграцыі ў ЗША, дзе памёр 5.02.2001 г.
  • (87) – 1.09.1938 г. расстраляны кс. Адам Пучкар-Хмялеўскі (нар. 24.12.1891 г. у Івянцы). Пасьвячоны ў сьвятары ў 1916 г. Служыў у Савецкай Беларусі, м. інш. быў пробашчам Мінскага катэдральнага касьцёла з 1929 г. Быў прыхільнікам беларусізацыі касьцёла. Арыштаваны ў 1933 г. і сасланы на Салаўкі. 
  • (86) – 1.09.1939 г. загінуў Язэп Горыд, мастак. Нар. 27.07.1896 г. уАдэсе, вучыўся на Мастацкім факультэце Віленскага Унівэрсытэта (1923 – 1928). Вучыўся таксама ў Парыжы, дзе меў выстаўкі (1925, 1928, 1930). Ілюстраваў сатырычны часопіс „Маланка”, афармляў кнігі М. Багдановіча „Вянок” (ІІ выданьне), М. Васілька „Шум баравы”, М. Танка „Журавінавы цвет”, Р. Шырмы „Беларускія народныя песні”, падручнікі.
  • (86) – 1.09.1939 г. пачалася ІІ сусветная вайна. 17.09.1939 г. савецкія войскі перайшлі савецка-польскую мяжу. 28 верасьня 1939 г. быў падпісаны савецка-нямецкі дагавор аб дружбе і супрацоўніцтве, у якім між іншым гэтыя дзьве дяржавы дамовіліся адносна новай дзяржаўная мяжы. Беласточчына апынулася ў межах СССР, Віленшчына з Вільняй (10.10.1939 г.) была пераказана савецкім бокам летувіскай дзяржаве.
  • (81) – 1.09.1944 г. пачалі працаваць Беларускія гімназіі ў Бельску і Гайнаўцы, Беларуска-Руская ў Беластоку і беларускія пачатковыя школы ва ўсёй усходняй Беласточчыне. З 1945 г. школы гэтыя былі ліквідаваныя адміністрацыйнымі ўладамі. У 1947 г. не дзейнічала ніводная беларуская школа ды іншая культурная ўстанова.
  • (76) – 1.09.1949 г. рашэньнем Сакратарыята КЦ ПАРП (KC PZPR) пачалася адбудова школьніцтва на беларускай мове на тэрыторыі Беласточчыны.
  • (53) – 1.09.1972 г. асьветныя ўлады Польскай Народнай Рэспублікі ліквідавалі 9 апошніх беларускіх школаў (зь беларускай мовай навучаньня) у Бельскім і Гайнаўскім паветах. Сталася так па просьбе Галоўнага Праўленьня Беларускага Грамадзка-Культурнага Таварыства, якую падпісалі старшыня арганізацыі Міхась Хмялеўскі і сакратар Янка Зенюк.
  • (29) – 1.09.1996 г. перастала вяшчаць у Менску адзіная незалежная, беларускамоўная радыёстанцыя ў Беларусі „Радыё 101,2”.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis
Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com