- 30 sierpnia na ogrodzeniu cerkwi w Michałowie została odsłonięta wystawa „Święta Góra Grabarka w fotografii Jana Słodowskiego”. Zaprezentowano na niej kilkadziesiąt powiększonych zdjęć, przedstawiających poprzednią, sprzed pożaru w 1990 r., drewnianą cerkiew Przemienienia Pańskiego oraz pielgrzymów z lat siedemdziesiątych. Ich autorem jest Jan Słodowski, pochodzący spod Mielnika wieloletni szef Filmoteki Narodowej w Warszawie, mający dom w Cisówce w gminie Michałowo. Wystawę, przygotowaną przez białostocką Fundację im. Księcia Konstantego Ostrożskiego, można było oglądać do końca września. W maju br. była pokazywana na ogrodzeniu soboru w Białymstoku.
- 30 sierpnia ponad 30 białoruskich dzieci z przebywających na emigracji w Polsce represjonowanych rodzin trzymało w Białymstoku wyprawki szkolne w ramach akcji prowadzonej przez Dom Białoruski w Polsce we współpracy z Parlamentarnym Zespołem ds. Białorusi i ze wsparciem międzynarodowej organizacji Rotary Club, Fundacji Tutaka i Radia Racja. Podobne akcje odbyły się też w innych miastach Polski, w tym w Krakowie i Wrocławiu, a także w krajach europejskich. W podarowanych plecakach oprócz zeszytów i długopisów znalazły się m.in. kolorowanki, farbki i inne przybory szkolne.
- 31 sierpnia wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski podpisał rozporządzenie przedłużające zakaz przebywania na obszarze 200 m od linii granicy państwowej z Białorusią. Zakaz, który wszedł w życie 16 września, będzie obowiązywał do 30 listopada 2022 r.
- 2 września Bractwo Młodzieży Prawosławnej Diecezji Białostocko-Gdańskiej zorganizowało w Rybołach Festiwal Piosenki Religijnej i Ludowej. Wystąpili na nim laureaci takiej imprezy, która odbyła się jesienią 2021 r. w siedzibie BTSK w Białymstoku oraz zaproszeni goście. Na scenie, ustawionej na placu niedaleko cerkwi w Rybołach, wykonawcy śpiewali paraliturgiczne pieśni prawosławne i popularne piosenki białoruskie.
- W dniach 2-3 września odbył się w Krynkach 22. Trialog Białoruski. Zainaugurowane przez białoruskiego pisarza Sokrata Janowicza wydarzenie jest kontynuowane przez Fundację Villa Sokrates, kierowaną przez Leona Tarasewicza. W tym roku hasłem Trialogu był „Exodus”. To nawiązanie do kryzysu na białorusko-polskiej granicy i uchodźców z Ukrainy.
- 3 września przy Dworku Herbstów na białostockim osiedlu Skorupy odbyło się artystyczne wydarzenie, na którym spotkali się twórcy z Białorusi, Ukrainy i Polski. Chętni mogli wziąć udział w plenerze malarskim, koncercie oraz potańcówce. Imprezę zorganizowały Fundacja Polza i Stowarzyszenie Arteko.
- 3 września w Narewce odbyła się trzecia edycja festiwalu „Folklor i tożsamość pogranicza”. W miejscowym amfiteatrze wystąpiło ponad trzydzieści zespołów, śpiewających „na wschodnią nutę”, reprezentujących muzykę z polsko-białoruskiego pogranicza. Przy okazji imprezy zorganizowano spacer historyczny śladami miejsc nawiązujących do przeszłości Narewki i okolicy. Organizatorzy, na czele z Gminnym Ośrodkiem Kultury, uważają że festiwal staje się ważnym wydarzeniem, promującym zakorzenioną w gminie białoruskość.
- 3 września w ramach ogólnopolskiej akcji „Narodowe czytanie” odbyło się szereg spotkań w bibliotekach i domach kultury w całym regionie. Tym razem czytano „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza. Zbiór ten został wydany równo dwieście lat temu. W Bielsku Podlaskim fragmenty urodzonego na Litwie wieszcza czytano po polsku i białorusku, a także w języku ukraińskim, litewskim i angielskim. W wydarzeniu pod patronatem Pary Prezydenckiej, zapoczątkowanym w 2012 r., wzięli udział m.in. burmistrz Bielska Jarosław Borowski, wójt wiejskiej gminy bielskiej Raisa Rajecka, radny Tomasz Sulima (nasz redakcyjny kolega) i Joanna Troc, założycielka Teatru Czrevo.
- W dniach 10-11 września w Bielsku odbyły się Dni Kultury Żydowskiej. Podczas dwudniowej imprezy można było posłuchać koncertów muzyki żydowskiej, wziąć udział w warsztatach, degustacjach potraw, wysłuchać wykładów o bielskich Żydach i ich tragicznym losie. Organizatorem wydarzenia była Fundacja Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej.
- W dniach 10-11 września w Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach odbyła się międzynarodowa konferencja „Studziwody Siehieniewiczów. VI Spotkania kulturowe”. Wśród uczestników znaleźli się m.in. goście z Warszawy, Wilna, Mińska, Białegostoku i Supraśla. Oprócz części historycznej – naukowej, odbył się autorski koncert białoruskiego artysty Ramana Arłowa.
- W dniach 12-17 września w Soborze św. Trójcy w Hajnówce obył się Festiwal „Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej 2022”. W konkursowych przesłuchaniach wzięło udział 14 zespołów z Polski, Rumunii, Serbii, Gruzji i Łotwy. Z powodu wojny w Ukrainie i restrykcji nie wystąpiły chóry z Ukrainy, Białorusi i Rosji. Grand Prix Festiwalu otrzymał Chór Kameralny ,,Accolada” – Ryga (Łotwa), dyrygent Oksana Czerkasowa. W kategorii chórów parafialnych wiejskich I miejsce zdobył Chór ,,Chabry’’ parafii prawosławnej Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Narwi, dyrygent Ałła Kamieńska. Wśród chórów parafialnych miejskich I miejsce ex aequo zajęły: Chór I Belgradzkiego Towarzystwa Śpiewaczego – Belgrad (Serbia), dyrygent Svietłana Vilić i Chór Soboru Świętej Trójcy w Hajnówce, dyrygent Kamil Wasiluk. W kategorii chóry inne I miejsce ex aequo przyznano Chórowi ,,Pherkhisa’’ – Tbilisi (Gruzja), dyrygent Natia Datuashvili i Chórowi Duchowieństwa Diecezji Suczawa i Radauti ,,Stefan Nosievici’’ – Suczawa (Rumunia), dyrygent ks. prot. Budianu Ionel Doru. Goszczące na festiwalu zespoły koncertowały też m.in. w: Warszawie, Supraślu, Siemiatyczach, Michałowie, Czyżach. Festiwal organizuje Stowarzyszenie „Miłośnicy Muzyki Cerkiewnej”.
- 15 września w kawiarni Lalki w Białymstoku odbyła się akustyczna premiera nowego albumu „Wiecier” znanego białoruskiego artysty Źmiciera Wajciuszkiewicza. Organizatorem wydarzenia była Fundacja Tutaka.
- 16 września na rynku w Supraślu została otwarta wystawa „Zbrodnie komunistyczne wobec Cerkwi prawosławnej”. Zawiera m.in. propagandowe plakaty i zdjęcia niszczonych cerkwi. Wystawę przygotował Patryk Panasiuk, prezes Fundacji Hagia Marina. Jest częścią organizowanej przez nią społecznej akcji „Rozkwitały pąki białych róż”, prowadzonej na terenie województw podlaskiego, lubelskiego i mazowieckiego dla upamiętnienia ofiar napaści ZSRR na Polskę 17 września 1939 r.
- 18 września w synagodze w Orli koncertowali muzycy ze słynnej Piwnicy pod Baranami. Dla blisko 150-osobowej publiczności wystąpili: Beata Czernecka – wokal, Agaty Półtorak – skrzypce i Tomasz Kmiecik – pianino. Prezentowany repertuar pod wspólnym tytułem „Pieśni duszy” zwierał m.in. żydowskie pieśni w języku jidisz.
- W dniach 19-23 września w Białymstoku odbyły się zajęcia warsztatowe z tradycyjnego białoruskiego śpiewu. Prowadziła je znana etnomuzykolożka Iryna Maziuk, a organizatorem była Fundacja Tutaka.
- 21 września w sali koncertowej Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku chór Filharmonii Częstochowskiej zainaugurował 41 Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej Hajnówka 2022, organizowany przez Fundację Muzyka Cerkiewna. Koncert zatytułowano „Ukraina i Polska w muzyce cerkiewnej”. Był to wyraz solidarności z narodem ukraińskim, walczącym z rosyjskim agresorem. Tegoroczna edycja festiwalu odbywała się pod hasłem „Od źródeł do współczesności”. W przesłuchaniach konkursowych wzięło udział dwanaście chórów z Europy, Azji i Afryki, m.in. z Armenii, Egiptu, Mołdowy, Palestyny, Rumunii i Ukrainy. Polskie zespoły z Częstochowy, Poznania i Wrocławia zaśpiewały poza konkursem. Wystąpił także białoruski chór Concordia. Jego chórzyści i dyrygentka wyemigrowali z Białorusi, teraz mieszkają i pracują w Warszawie.
- W Białymstoku powstanie ulica nosząca nazwę „Wolnej Białorusi”. Ma objąć część obecnej ulicy Elektrycznej, w tym miejsce, gdzie znajduje się Konsulat Republiki Białoruś. Sprawie, zgłoszonej i nagłośnionej przez organizacje mniejszości białoruskiej na Podlasiu i białoruską diasporę Białegostoku, przychylne są władze miasta.
- Przez cały wrzesień dochodziło do prób nielegalnego przekroczenia polsko-białoruskiej granicy przez migrantów z Azji, Bliskiego Wschodu i Afryki. Forsowali oni barierę graniczną, bądź przedostawali się przez rzeki i mokradła. Liczba przekroczeń wahała się od kilkunastu do kilkudziesięciu dziennie – na przykład 18 września było to 50 osób, 10 września – 20, a 3 września – 37.
- Aż sześć podlaskich gmin znalazło się w pierwszej dziesiątce najbardziej wyludniających się gmin w Polsce w latach 2011-2021, wynika z danych zebranych podczas Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań. Są to: Dubicze Cerkiewne (powiat hajnowski, ubyło 21,7 proc. mieszkańców), Czyże (powiat hajnowski, 20,2 proc.), Nowy Dwór (powiat sokólski 20,1 proc.), Kleszczele (powiat hajnowski, 20,0 proc.), Czeremcha (powiat hajnowski, 19,9 proc.) i Milejczyce (powiat siemiatycki, 19,5 proc.). W całym zestawieniu gmin o największym ubytku ludności ponad połowa z nich znajduje się w granicach województwa podlaskiego, przede wszystkim w powiatach hajnowskim i siemiatyckim (z bardzo dużym odsetkiem osób narodowości białoruskiej i wyznania prawosławnego). W całym województwie liczba mieszkańców spadła o ponad 3 proc., w Białymstoku wzrosła o 0,1 proc.
- Sobotnie popołudnia z piosenką białoruską w radiu. Począwszy od września koncert życzeń „Pażdalnaja pieśnia” w Polskim Radiu Białystok z trzydziestu minut został wydłużony do godziny. Złożyć życzenia i zamówić piosenkę można telefonicznie bądź mejlowo. Aby zrobić to ze szczególnej okazji ze specjalnymi dedykacjami, należy wypełnić zamieszczony na stronie rozgłośni formularz zgłoszeniowy. Wtedy wiąże sie to z opłatą w wysokości 90 zł. Bez zmian pozostają zasady składania życzeń w popularnym trzygodzinnym „Padlaszskim kancercie pażadanniaŭ” z udziałem słuchaczy, emitowanym w soboty od 18.00 do 21.00 w Radiu Racja. Życzenia bez ograniczeń całkowicie bezpłatnie można przekazywać telefonicznie, mejlowo, za pośrednictwem Skype’a, a nawet pocztą tradycyjną.