Pa prostu / Па-просту

  • Płacz zwanoŭ

    Na dopyt uziaty byŭ miż inszym Ramuald Rajs „Bury”

    Pra toje, dzie buduć padłożany miny, kromie manciora wiedaŭ jaszcze jaho spolnik, jaki byŭ felczaram (sanitariuszam) u szpitali ŭ Staroj Wilejcy. Tolko ŭ listapadzie 1948 r. mancioru ŭdałoso zwiazacca z dochtaram Marozam. Ad peŭnaj kabiety, jakaja pryjechała da Biełagardu z Biełastoka, dawiedaŭso, szto leczyć jon…ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Po pudlaśki / По-пудляські

  • Hapčyna vnučka

    Siête stałosie v marciovi.

    Porankami šče trochi moroziło, ale dniom sonečko dobre hrêło, sniêh davno rozstav napreč. Posliêdnich para dion pohoda była vže vesnianaja.Agata šparko išła z dočkoju na prystanok, vony vybralisie do Biłostoku do dochtora. Marjola raz-po-raz pudbihała, starajučysie pospiêti za materoju, a siête ne było takoje proste…. ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

RSS і Facebook

Хроніка / Kronika

У свеце

Politwięźniarka z Białorusi z apelem w Parlamencie Europejskim. Odznaczenia białoruskiego gabinetu na uchodźstwie z okazji Dnia Voli

ЗАПІСЫ ЧАСУ (III.2025)

     ад      Камэнтары / Komentarze
  • 11 marca w Parlamencie Europejskim wystąpiła Palina Szarenda-Panasiuk (na zdjęciu z lewej), działaczka ruchu politycznego Europejska Białoruś, który opowiada się za integracją demokratycznej Białorusi z Unią Europejską. Do 1 lutego 2025 r. była ona polityczną więźniarką reżimu Łukaszenki. W swoim przemówieniu zaapelowała o dalsze wywieranie presji na władze w Mińsku, w celu uwolnienia więzionych za poglądy Białorusinów. Odwołując się do swoich niedawnych traumatycznych doświadczeń, określiła Białoruś współczesnym obozem koncentracyjnym w centrum Europy. 
  • Podczas wizyty w Strasburgu liderka białoruskiej opozycji Swiatłana Cichanoŭskaja przemawiała przed Komitetem Ministrów Rady Europy, w którym uczestniczyli dyplomaci z 46 krajów świata. Mówiła głównie o zagrożeniu związanym z rosyjską kontrolą nad Białorusią. Podkreśliła, że jej kraj stał się bazą wojskową Rosji, a reżim Aleksandra Łukaszenki produkuje broń dla rosyjskiej armii (według posiadanych informacji robi to aż 287 państwowych przedsiębiorstw).
  • 12 marca, podczas konferencji prasowej Władimira Putina z udziałem Aleksandra Łukaszenki, ogłoszono, iż obywatele Białorusi na stałe mieszkający w Rosji uzyskali prawo do głosowania w rosyjskich wyborach lokalnych. Takie samo prawo przysługuje również Rosjanom mieszkającym w Białorusi – mogą tutaj głosować i być wybierani. Warto dodać, iż tak w Rosji, jak i w Białorusi, dobór kandydatów do wyborów lokalnych i powszechnych jest w pełni kontrolowany przez władze państwowe. Na listy wyborcze nie są dopuszczani kandydaci niezależni.
  • 15 marca, skutkiem rozporządzenia prezydenta Donalda Trumpa, po ponad 75 latach działania wstrzymane zostały transmisje wielu finansowanych przez USA ze środków publicznych stacji radiowych i telewizyjnych, w tym tych największych i najbardziej znanych, Głosu Ameryki (VOA) i Radia Wolna Europa (RFE). Media te działały od 1942 r. (VOA) i 1950 (RFE), obecnie zatrudniały ponad 2 tys. pracowników, miały budżet 270 mln dolarów i nadawały w 49 językach do widowni szacowanej na 361 mln ludzi tygodniowo. W uzasadnieniu Biały Dom stwierdził, że decyzja Trumpa „zapewni, że podatnicy nie będą więcej opłacać radykalnej propagandy”. Prezes Radia Wolna Europa/Radia Swoboda Steve Capus nazwał decyzję Trumpa prezentem dla wrogów Ameryki.
  • 21 marca Zjednoczony Gabinet Przejściowy Białorusi przyznał medale i odznaczenia z okazji Dnia Wolności (Dnia Woli 25 Sakawika). Krzyżem Odrodzenia Białorusi nagrodzono Siarhieja Dubawca, znanego białoruskiego dziennikarza, pisarza, wydawcę i działacza społecznego. Medale „Za owocną pracę na rzecz Białorusi” otrzymali  Vytis Jurkonis – litewski dziennikarz, kierownik litewskiego biura Freedom House; Paweł Kazanecki – polski politolog i obrońca praw człowieka, były prezes Stowarzyszenia Wschodnioeuropejskie Centrum Demokratyczne; Zmicier Łukaszuk – białoruski dziennikarz; Paweł Liber – ekspert branży IT i twórca inicjatyw społecznych w sferze technologii cyfrowych. Medal Franciszka Skaryny za wybitne osiągnięcia kulturalne przyznano Lawonowi Wolskiemu, znanemu białoruskiemu muzykowi rockowemu. Medal Niepokonanych – za wytrwanie w swoich przekonaniach podczas niewoli – otrzymała Ksienija Łuckina – białoruska dziennikarka, była więźniarka polityczna reżimu Łukaszenki. Medal „Honor i godność” – za narażenie życia w walce o wolność, wartości narodowe i prawa człowieka otrzymał Alaksandr Warapajeu – białoruski prawnik, pułkownik w stanie spoczynku.
  • Freedom House, międzynarodowa organizacja obrony praw człowieka, podsumowała poziom ich przestrzegania na świecie w 2024 r. Według niej Białoruś zdobyła 7 punktów na 100 w rankingu wolności politycznych i obywatelskich. W kategorii praw politycznych Białoruś otrzymała 1 punkt na 40, a wolności obywatelskie w kraju oceniono na 6 punktów na 60. Ponadto Białoruś zajmuje czwarte miejsce w rankingu państw, gdzie dziennikarze są najbardziej prześladowani.
  • Eurostat opublikował dane, z których wynika, że w 2023 r. obywatelstwo państw UE otrzymało 6520 Białorusinów. Z tej grupy najwięcej osób – 4411 – zostało obywatelami Polski. Na drugim miejscu były Niemcy (425), a następnie Włochy (365), Holandia (271), Hiszpania (191), Czechy (168), Szwecja (166) i Francja (130). W związku z trwającymi od 2020 r. represjami Białoruś opuściło około pół miliona mieszkańców, w tym tysiące byłych więźniów politycznych i ich rodzin.
  • Listę najmniej i najbardziej pewnych krajów dla białoruskich emigrantów politycznych opublikowała organizacja „Inicjatywa Prawna”.  I tak zagrożeni ekstradycją są Białorusini mieszkający w Kazachstanie, Azerbejdżanie, Tadżykistanie i Kirgistanie. Za strefy bezpieczne uznaje się Europę – kraje UE, a także Wielką Brytanię, Norwegię i Szwajcarię. Na Bliskim Wschodzie najbezpieczniejsze państwo to Izrael, w przeciwieństwie do Iranu i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. W Azji bezpieczne są Japonia, Singapur i Korea Południowa, a na przeciwnym biegunie znajdują się Chiny i Wietnam. W Ameryce Łacińskiej Białorusini powinni unikać Wenezueli, Kuby i Nikaragui. Zdecydowana większość krajów Ameryki Północnej i Południowej jest uważana za bezpieczne.
Вярнуцца на галоўную старонку / Powrót na stronę główną

Пакінуць адказ

Ваш адрас электроннай пошты не будзе апублікаваны.

Календарыюм

Гадоў таму

  • У красавіку

    – 9(21).04.1835 г. у Віцебску нар. Ялегі Пранціш Вуль (сапр. Элегі Францішак Карафа-Карыбут), беларускі паэт. Удзельнічаў у  студзенскім паўстаньні, за што быў сасланы ў Сібір. Апошнія гады жыцьця правёў у Варшаве, дзе з Вінцэсем Каратынскім і Адамам Плугам стварыў беларускі …ЧЫТАЦЬ ДАЛЕЙ / CZYTAJ DALEJ

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

  • (423) – 19.04.1602 г. пам. Ян Абрамовіч, ваявода менскі і смаленскі. Адукаваны чалавек, праціўнік езуітаў. Выдаўца „Катэхізіса” (1598 г.) з 300 рэлігійнымі песьнямі.
  • (144) – 19.04.1881 г. у в. Такары на Беласточчыне (сучасным памежжы з Рэспублікай Беларусь) нар. Усевалад Ігнатоўскі – выдатны беларускі гісторык, грамадзкі дзеяч. Скончыў у 1911 г. Юр’еўскі Унівэрсытэт у Тарту. У 1912-1914 гг. быў выкладчыкам у Віленскай жаночай гімназіі М. Вінаградавай, у  1914-1919 гг. -- Менскага Настаўніцкага Інстытуту. У час вайны ўключыўся ў нацыянальную ды палітычную дзейнасьць, быў між іншым членам Цэнтральнага Камітэту Беларускай Партыі Сацыялістаў Рэвалюцыянераў. У 20-ыя гады займаў шэраг дзяржаўных пасад у БССР. Меў вялікі ўплыў на праведзеньне працэсу беларусізацыі. З 1926 г. быў старшынёй Інстытуту Беларускай Культуры, а з 1928 г. прэзідэнтам Беларускай Акадэміі Навук. Напісаў больш за 30 навуковых прац, адна з найбольш вядомых гэта „Кароткі нарыс гісторыі Беларусі”. З 1930 г. прасьледаваны савецкімі ворганамі бяспекі. Пасьля аднаго з допытаў, 4.02.1931 г. пакончыў жыцьцё самагубствам. У 1937 г. жонка была асуджана на 8 гадоў лагераў, а двое сыноў расстраляных.

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары

Усе правы абаронены; 2025 Czasopis