Szkoła Podstawowa w Czyżach nosić będzie imię Wiktora Szweda. Nasi wśród stypendystów marszałka województwa. Wystawa Alika Wasyluka w Białymstoku. Obchody Dnia Woli 2025

23 сакавіка 2025 г. Прэм’ера спектаклю „Віця” ў Падляшскай оперы і філармоніі ў Варшаве на 100-годдзе з дня нараджэння Віктара Шведа ў рамках таксама святкаванняў 107-ых угодкаў БНР
Фота Цэнтра беларускай культуры ў Беластоку
1 marca w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej odbyła się prezentacja nowo wydanego albumu „Ekspedycja Wacława Łastowskiego w 1928 roku”. Znalazło się w nim około 300 unikatowych materiałów fotograficznych, zebranych podczas wyprawy etnograficznej, prowadzonej na ziemi mozyrskiej i słuckiej przez Wacława Łastowskiego, białoruskiego badacza etnografa, ale także działacza społecznego i politycznego, pisarza, historyka oraz filologa. Uczestników tej ekspedycji, w tym samego Łastowskiego, spotkał tragiczny los – zostali rozstrzelani przez NKWD. Oryginalne materiały z ekspedycji znajdują się obecnie w Bibliotece Białoruskiej im. Franciszka Skaryny w Londynie – słabo znane dotąd szerszemu gronu odbiorców.
Na sześć lat więzienia i grzywnę skazał 6 marca Sąd Apelacyjny w Białymstoku byłego funkcjonariusza białoruskich służb granicznych, oskarżonego o działanie w grupie przestępczej zajmującej się przemytem ludzi. Białorusko-polska grupa miała swym na koncie przerzut co najmniej kilkuset osób pochodzących z Azji. Jej działania były koordynowane z Moskwy.
Po dość spokojnym okresie zimowym na polsko-białoruskiej granicy wraz z nadejściem wiosny zauważalny był wzrost prób nielegalnego jej przekraczania. Jak podało MSWiA, od początku roku odnotowano ponad tysiąc takich incydentów. Od 10 marca, przez kolejne 90 dni, przy granicy z Białorusią będzie obowiązywać strefa buforowa z zakazem przebywania osób postronnych. Strefa po raz pierwszy została wprowadzona 13 czerwca 2024 r. na 90 dni i od tamtego czasu jest stale przedłużana.
10 marca Prokuratura Rejonowa w Hajnówce jako oskarżyciel w głośnej sprawie aktywistów, niosących pomoc humanitarną na granicy z Białorusią, poinformowała że skierowała do sądu wniosek o przekazanie jej sprawy w celu uzupełnienia śledztwa o materiał dowodowy z innego postępowania, prowadzonego przez lubelską delegaturę Prokuratury Krajowej. Z kolei Naczelna Rada Adwokacka zwróciła się do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, by jako prokurator generalny wydał polecenie cofnięcia aktu oskarżenia w tej sprawie.
Масленіца ў Гайнаўскім белліцэі
facebook.com/bialorushajnowka
Od 11 do 14 marca w Bielsku Podlaskim, Białymstoku, Orli i Hajnówce odbyły się spotkania autorskie z Janem Maksymiukiem, autorem książki „Kinoman”, publikowanej wcześniej w odcinkach w „Czasopisie”, a wydanej przez Struha Editions. Napisana w języku podlasku książka jest subiektywnym spojrzeniem autora na swoją młodość – lata licealne w Hajnówce (1973-1977) oraz czas studencki w Warszawie (1977-1983).
14 marca w Białoruskim Hubie Nowaja Ziamla w Białymstoku odbyło się spotkanie autorskie z Aleksym Dzikawickim. Prezentowano wydany właśnie jego tomik wierszy „Poleszuk 2.0”, przełożony na język polski przez Mirę Łukszę. Alaksiej Dzikawicki to także znany białoruski dziennikarz pochodzący z Pińska, który od wielu lat pracuje w Polsce, m.in. współkierował telewizją Biełsat.
18 marca na skwerze Jana Leończuka w Zabłudowie otwarto wystawę poświęconą życiu i twórczości rzeźbiarza Włodzimierza Naumiuka. Wernisaż połączono z uroczystym jubileuszem 90-lecia mieszkającego w Kaniukach artysty. – Я просты хлопец, без вялікай школы і ведаў, і толькі маю вакол добрых людзей – powiedział dla Radia Racja. – Шкада, што многія ўжо адышлі, як Леанчук, калега мой, Янэк.
19 marca Rada Gminy w Czyżach podjęła decyzję o nadaniu miejscowej Szkole Podstawowej imienia Wiktora Szweda. Oficjalnie placówka zmieni swoją nazwę i zyska Wiktora Szweda jako patrona 1 września 2025 r., zaś samą uroczystość nadania imienia zaplanowano na 10 października 2025 r. W tym roku mija 100 lat od narodzin tego znanego i zasłużonego dla kultury białoruskiej poety. Urodził się on we wsi Morze w gminie Czyże i został pochowany na tamtejszym cmentarzu prawosławnym. Miejscowej szkole nadano jego imię z inicjatywy Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku. – To jest dla nas honor i zaszczyt. Wiktor Szwed był poetą i publicystą i jego działalność nas zobowiązuje, abyśmy dalej krzewili tę kulturę, nasze tradycje i tożsamość. A przede wszystkim – promowali nasz język – powiedziała Radiu Białystok przewodnicząca Rady Gminy Czyże Krystyna Gawryluk. Wójt Jerzy Wasiluk zaznaczył, że to pokazuje, iż gmina utożsamia się z mniejszością białoruską.
19 marca w Operze i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku odbyła się gala wręczenia stypendiów artystycznych marszałka województwa podlaskiego. Łącznie przyznano ich 44 – siedem półrocznych po 7 tys. zł i trzydzieści siedem rocznych po 10 tys. zł. Wśród stypendystów – rocznych – znaleźli się też przedstawiciele naszego środowiska. Joanna Troc, która prowadzi Teatr Czrevo, w ramach programu stypendialnego napisze scenariusz przedstawienia na podstawie opowiadania Astrid Lindgren „Emil ze Smalandii” z wykorzystaniem tekstów archiwalnych oraz wywiadów z mieszkańcami Podlasia. Z kolei Walentyna Szwed opracuje bibliografię swego nieżyjącego męża, białoruskiego poety Wiktora Szweda. Trzecia „nasza” stypendystka Natalia Gierasimiuk z Hajnówki swoje stypendium przeznaczy na zebranie, opracowanie i wydanie zbioru legend, mitów i opowieści z regionu pogranicza polsko-białoruskiego.
Wernisaż wystawy w parku w Zabłudowie, obrazującej twórczość niezwykłego ludowego artysty rzeźbiarza z Kaniuk Włodzimierza Naumiuka (na zdjęciu z kwiatami) z okazji jubileuszu jego 90-tych urodzin
www.racyja.com
19 marca w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Prawosławie w obiektywie” autorstwa Aleksandra Wasyluka, fotografa, znanego w prawosławnym środowisku działacza, obecnie pełnomocnika Marszałka Województwa Podlaskiego do Spraw Mniejszości Narodowych i Etnicznych. 150 fotografii, można oglądać na ogrodzeniu katedry św. Mikołaja w Białymstoku przy ulicy Lipowej. Podczas wernisażu Aleksander Wasyluk otrzymał wysokie cerkiewne odznaczenie – Order Świętej Marii Magdaleny III stopnia, który wręczył mu prawosławny arcybiskup białostocki i gdański Jakub.
21 marca w II Liceum Ogólnokształcącym z Białoruskim Językiem Nauczania im. B. Taraszkiewicza w Bielsku Podlaskim odbył się Finał XXX Olimpiady Języka Białoruskiego. Wzięło w nim udział 12 uczniów z Bielska, Hajnówki, Białegostoku i Lublina. W tym roku tematem egzaminu pisemnego były życie i twórczość Wasila Bykawa oraz polsko-białoruskie związki literackie i kulturalne. W części ustnej uczestnicy wypowiadali się na wylosowany temat z zakresu literatury białoruskiej, przekładów literatury białoruskiej na język polski, percepcją kultury białoruskiej w Polsce oraz życiem mniejszości białoruskiej w Polsce.
23 marca w Operze i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku odbyła się premiera spektaklu „Wicia”, inspirowanego twórczością Wiktora Szweda, znanego białoruskiego poety z Podlasia. W tym roku mija sto lat od narodzin zmarłego przed pięciu laty twórcy. Wystawione w języku białoruskim przedstawienie przygotowała i wyreżyserowała Joanna Troc, która wraz z pięcioosobową grupą aktorów pojawiła się również na scenie. Tłumaczenia tekstów na język białoruski dokonała Alina Wawrzeniuk. Spektakl wyprodukowało Centrum Kultury Białoruskiej w Białymstoku.
22 marca premier Donald Tusk, a także wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz oraz szef resortu spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak odwiedzili polsko-białoruską granicę w gminie Krynki. Podczas spotkania z żołnierzami i funkcjonariuszami Straży Granicznej premier mówił m.in. o 98-proc. skuteczności zatrzymań, jeśli chodzi o nielegalne przejścia granicy polsko-białoruskiej, przypomniał również o działaniach zmierzających do uczynienia z polskiej granicy wschodniej umocnionej linii obronnej, w którą zaangażowałaby się cała Unia Europejska. Obecnie ochrona polsko-białoruskiej granicy przed hybrydową agresją kosztuje budżet państwa około 2,5 mld złotych.
Ukazał się najnowszy 69 numer czasopisma „Bielski Hostineć”, zawierający zbiór tekstów o tematyce historycznej, krajoznawczej i kulturalnej dotyczącej Ziemi Bielskiej. Periodyk wydaje Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach.
Войт Чыжоўскай гміны Юры Васілюк сказаў, што прысваенне імя Віктара Шведа школе ў Чыжах гэта таксама доказ моцнай ідэнтыфікацыі мясцовага грамадства з беларускай меншасцю
www.racyja.com
Sejmik Województwa Podlaskiego na ostatniej sesji pod koniec lutego powołał komisję do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. W jej skład weszli Wiesława Burnos, Waldemar Kwaterski, Igor Łukaszuk, Jacek Piorunek i marszałek Łukasz Prokorym, który dołączył po to, jak powiedział, by nadać tej komisji większą rangę. – Адкрываецца новы раздзел, можна сказаць, у Падляшскі ваяводстве – skomentował to w Radiu Racja radny Igor Łukaszuk.
Sześć książek, które kapituła wybrała spośród ponad 80 zgłoszeń, zostało nominowanych do Nagrody Literackiej Prezydenta Miasta Białegostoku im. Wiesława Kazaneckiego. Wśród nich głośny tytuł Anety Prymaki-Oniszk „Kamienie musiały polecieć. Wymazywana przeszłość Podlasia”, jaki został nagrodzony już w ogólnopolskim konkursie Grand Press, a także znalazł się w gronie dziesięciu finalistów tegorocznej Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.
Projekt muzyczny Sw@da x Niczos – Niczos & Naczos Ltd sp. z o.o. znalazł się wśród nominowanych do nagrody Podlaska Marka w kategorii kultura. Do końca marca trwało głosowanie poprzez formularz na stronie konkursu. – Uważam, że Sw@da x Niczos bez względu na to, czy zdobędą ten tytuł, już są podlaską marką po tym jak zajął drugie miejsce w polskim konkursie Eurowizji – powiedział marszałek Łukasz Prokorym. Gala, na której ogłoszeni zostaną laureaci, odbędzie się 15 maja w Operze i Filharmonii Podlaskiej. Czyli w tym samym czasie, co Festiwal Eurowizji w Bazylei, gdzie duet Sw@da x Niczos zamierzał wystąpić z utworem „Lusterka” po podlasku.
Od roku akademickiego 2025/2026 Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku uruchamia nowy kierunek na studiach stacjonarnych I stopnia: etnofilologia białoruska. Będzie on połączeniem przedmiotów lingwistycznych, literaturoznawczych i kulturologicznych. Kierunek będzie realizowany, gdy w wyniku naboru zbierze się odpowiednia grupa studentów. W przeszłości na samą filologię białoruską zaczęło brakować chętnych i dlatego ją zamknięto. Zaangażowana w uruchomienie poszerzonego kierunku prof. UwB dr hab. Anna Sakowicz uważa, że na tej uczelni być on powinien. – Тут жывуць беларусы-аўтахтоны, таксама ў выніку палітычнай сітуацыі ў горадзе шмат прыезжых з Беларусі – powiedziała na antenie Radia Racja, zwracając uwagę, że w przeciwnym razie w niedługim czasie może zabraknąć nauczycieli języka białoruskiego, który jest nauczany w wielu szkołach w regionie, a dotychczasowi pedagodzy stopniowo odchodzą na emeryturę. Absolwenci nowego kierunku będą mogli pracować też w mediach, wydawnictwach – nie tylko stricte białoruskich – placówkach kultury lub administracji publicznej.

Pa prostu / Па-просту

Płacz zwanoŭ

Byli heto zwyczajnyja bandyty, ale prykidwalisa, szto jany – „Wojsko Polskie”

Po pudlaśki / По-пудляські

Kinoman

14. Chto vpravo, chto vliêvo, chto v błudy

RSS і Facebook

Хроніка / Kronika

На Падляшшы

Szkoła Podstawowa w Czyżach nosić będzie imię Wiktora Szweda. Nasi wśród stypendystów marszałka województwa. Wystawa Alika Wasyluka w Białymstoku. Obchody Dnia Woli 2025

ЗАПІСЫ ЧАСУ (III.2025)

Пакінуць адказ Адмяніць адказ

Пошук / szukaj

Календарыюм

У красавіку

Календарыюм / Kalendarium

Сёньня

Новы нумар / Novy numer

Папярэднія нумары